Από το 2016, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι η τρίτη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, με εκτιμώμενους 3 εκατομμύρια θανάτους (το 5,3% όλων των θανάτων), αλλά με μεγάλες περιφερειακές διακυμάνσεις.
Τώρα, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο European Respiratory Journal βρήκε ότι τα ποσοστά θνησιμότητας εξαιτίας της ΧΑΠ μειώθηκαν στις περισσότερες χώρες μεταξύ του 1995 και του 2017. Αλλά παρέμειναν σταθερά στις γυναίκες στις ΗΠΑ και αυξήθηκαν σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες. Από την άλλη μεριά περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν σήμερα από ΧΑΠ λόγω της αύξησης του πληθυσμού.
Μεταξύ των παγκόσμιων πληθυσμών που εμφάνιζαν αυξημένο ποσοστό θνησιμότητας από ΧΑΠ ανά φύλο, τα ποσοστά ήταν τα υψηλότερα στην Ουγγαρία και την Κιργιζία για τους άνδρες και τα υψηλότερα για τις γυναίκες στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ουγγαρία. Τα ποσοστά θνησιμότητας των γυναικών παρέμειναν σταθερά στη Βόρεια Αμερική και αυξήθηκαν στην Τσεχία +4,2%, την Ουγγαρία +4,8% και την Αυστρία +2%. Στις χώρες όπου οι γυναίκες καπνίζουν τόσο πολύ όσο και οι άντρες, όπως στις ΗΠΑ, τη Νέα Ζηλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, το ποσοστό θνησιμότητας των γυναικών από ΧΑΠ έφτασε αυτό των ανδρών με την πάροδο του χρόνου.
Πάντως, το γενικό συμπέρασμα είναι ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί τα τελευταία χρόνια για τη μείωση της έκθεσης σε παράγοντες κινδύνου για ΧΑΠ, όπως το κάπνισμα και η ατμοσφαιρική ρύπανση έχουν θετική επίδραση.
Η ΧΑΠ είναι μια χρόνια κατάσταση που προκαλεί φλεγμονή στους πνεύμονες, στενεύοντας τους αεραγωγούς και καταστρέφοντας τον ιστό των πνευμόνων -κάνοντας κατ’ επέκταση τη διαδικασία της αναπνοής ιδιαίτερα δύσκολη. Συνήθως προκαλείται από περιβαλλοντικούς παράγοντες που πυροδοτούν τη φλεγμονή (π.χ. κάπνισμα, έκθεση σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης). Προς το παρόν δεν υπάρχει ίαση για την ΧΑΠ αλλά υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης, όπως φάρμακα και συγκεκριμένα προγράμματα άσκησης.
Η Joannie Lortet-Tieulent, ερευνήτρια στο Διεθνές Πρακτορείο Έρευνας για τον Καρκίνο του ΠΟΥ και επικεφαλής της μελέτης, είπε: “Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ, το 2015 υπήρχαν 175 εκατομμύρια άνθρωποι που ζούσαν με την ΧΑΠ. Το ποσοστό των ατόμων που πλήττει η ΧΑΠ συνεχίζει να είναι υψηλό αλλά τα στοιχεία για τη θνησιμότητα από τη ΧΑΠ βασίστηκαν σε ξεπερασμένες στατιστικές από έναν επιλεγμένο αριθμό χωρών υψηλού εισοδήματος στην Ευρώπη, την Αυστραλία, την Ιαπωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. “Υπάρχει ανάγκη να δημοσιεύσουμε ενημερωμένες εκτιμήσεις και να συμπεριλάβουμε στοιχεία θνησιμότητας από πιο ποικίλες περιοχές του κόσμου”, δήλωσε η Lortet-Tieulent.
Οι ερευνητές ανέλυσαν 3,36 εκατομμύρια θανάτους από ΧΑΠ, βασιζόμενοι σε δεδομένα του ΠΟΥ. Συγκεκριμένα, συλλέχθηκαν δεδομένα από 24 χώρες παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων 6 χωρών από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, και 2 από τη Βόρεια Αμερική, την Ωκεανία και την Ασία και δώδεκα χωρών από την Ευρώπη. Συμπεριέλαβαν άτομα ηλικίας από 50 έως 84 ετών.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, από το 2006, η μείωση τη θνησιμότητας λόγω ΧΑΠ ήταν 21% ενώ από την αρχή της έρευνας η μείωση ήταν 12%.
Στην αρχή της έρευνας υπήρχαν 68 θάνατοι ανά 100.000 άτομα τον χρόνο ενώ στο τέλος της περιόδου που μελετήθηκε ο αριθμός έπεσε στους 60 θανάτους ανά 100.000 ανθρώπους τον χρόνο. Όμως λόγω της αύξησης και της γήρανσης του πληθυσμού, η συνολική θνησιμότητα αυξήθηκε κατά 12%. Το 2000 εκτιμήθηκε ότι πέθαναν 180.950 άτομα από ΧΑΠ και το 2015 203.090 άτομα).
Η Lortet-Tieulent ανέφερε ότι τα ευρήματα μπορεί να αποδοθούν στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής παγκοσμίως. Οι περισσότεροι άνθρωποι που πεθαίνουν από ΧΑΠ είναι, εν μέρει, αποτέλεσμα της γήρανσης του πληθυσμού. “Τα δεδομένα δείχνουν ότι το ποσοστό των ασθενών με ΧΑΠ που πεθαίνουν νωρίς λόγω της ασθένειας μειώνεται και αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό. Σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορεί να είναι λιγότερο εκτεθειμένοι στους παράγοντες κινδύνου της ΧΑΠ και ότι η νόσος αντιμετωπίζεται αποτελεσματικότερα”, δήλωσε η Lortet-Tieulent.
