Ένας δημοφιλής τύπος φαρμάκων για τις καούρες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου για εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα. Οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων θέτουν τους ανθρώπους σε κίνδυνο για θανάτους από καρδιακές παθήσεις, νεφρική νόσο και καρκίνους του ανώτερου γαστρεντερικού σωλήνα.
Οι γιατροί συχνά συνταγογραφούν αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPI: proton pump inhibitors) για τη θεραπεία γαστρεντερικών καταστάσεων που συνεπάγονται υπερβολική παραγωγή οξέος. Τα Nexium, Aciphex, Zegerid, Dexilant, Prevacid, Prilosec και Protonix είναι μερικά από τα εμπορικά σήματα που ανήκουν στα PPI.
Περισσότερα από 15 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες λαμβάνουν συνταγογραφούμενα PPI για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και παρόμοιες καταστάσεις, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, και ακόμη περισσότεροι μπορεί να τα λαμβάνουν από μόνοι τους.
Η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό BMJ, δείχνει ότι αυτά τα φάρμακα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο θανάτου από διάφορες χρόνιες παθήσεις. Ο Δρ Ziyad Al-Aly, επίκουρος καθηγητής στο Washington University School of Medicine, ήταν ο ανώτερος ερευνητής της μελέτης. Ο Al-Aly και οι συνεργάτες του εξέτασαν στοιχεία από τα ιατρικά αρχεία του Υπουργείου Υποθέσεων Βετεράνων των ΗΠΑ.
Οι ερευνητές εξέτασαν τα διαθέσιμα στοιχεία από τα μέσα του 2002 έως τα μέσα του 2004, περίοδο κατά την οποία 157.625 άτομα έλαβαν PPI συνταγές από γιατρούς και 56.842 άτομα έλαβαν H2 αναστολείς, ένα άλλο είδος φαρμάκων που καταστέλλει τα οξέα του στομάχου. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τους συμμετέχοντες, οι οποίοι ήταν κυρίως άνδρες 65 ετών και άνω, για μια δεκαετία.
Χρησιμοποίησαν τα δεδομένα για να δημιουργήσουν ένα στατιστικό μοντέλο μιας κλινικής δοκιμής, κατά την οποία οι συμμετέχοντες θα λάμβαναν τυχαία PPI ή H2 αναστολείς. Αυτό τους επέτρεψε να εκτιμήσουν ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης υπήρχαν 45,2 επιπλέον θάνατοι ανά 1.000 άτομα που έλαβαν PPI.
Αναφορικά με τις αιτίες θανάτου, τα ευρήματα αποκάλυψαν συσχετισμούς με καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο του στομάχου και χρόνια νεφρική νόσο. Το μοντέλο εκτιμά ότι τα ποσοστά θνησιμότητας για καρδιαγγειακά νοσήματα είναι 88,7 ανά 1.000 άτομα στην ομάδα των PPI και 73.3 ανά 1.000 άτομα στην ομάδα των αναστολέων H2. Οι επιστήμονες παρατήρησαν 4,3 θανάτους ανά κάθε 1.000 άτομα από καρκίνο του στομάχου στην ομάδα των PPI, με 4,6 θανάτους στην ομάδα των H2. Τα ποσοστά θανάτων χρόνιων νεφρικών νόσων ήταν 8,6 ανά 1.000 άτομα στην ομάδα των PPI και 4,4 στην ομάδα των αναστολέων Η2.
Να σημειωθεί ότι ο κίνδυνος θανάτου αυξήθηκε με τη διάρκεια της θεραπείας, ακόμη και όταν οι συμμετέχοντες στη μελέτη είχαν πάρει χαμηλές δόσεις του φαρμάκου.
Τέλος, η έρευνα βρήκε ότι τουλάχιστον το 50% αυτών που έλαβαν PPI δεν είχαν ιατρική ανάγκη. “Το πιο ανησυχητικό για μένα είναι ότι η σοβαρή βλάβη που μπορεί να βιώσουν τα άτομα που λαμβάνουν PPI γίνεται χωρίς να χρειάζονται τα φάρμακα”, σχολίασε ο Al-Aly.
“Τα PPI μπορούν να αγοραστούν και χωρίς συνταγή και θα πρέπει να έχουν σαφέστερη προειδοποίηση σχετικά με τις πιθανότητες για σημαντικούς κινδύνους για την υγεία, καθώς και μια σαφέστερη προειδοποίηση σχετικά με την ανάγκη περιορισμού της διάρκειας χρήσης, που γενικά δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 14 ημέρες”, είπε ο ειδικός.
Και συμπλήρωσε: “Η λήψη PPI για πολλούς μήνες ή χρόνια δεν είναι ασφαλής και τώρα έχουμε μια σαφέστερη εικόνα των συνθηκών υγείας που συνδέονται με τη μακροπρόθεσμη χρήση τους. Η μελέτη μας υποδηλώνει την ανάγκη αποφυγής των PPI όταν δεν είναι απαραίτητα από ιατρική άποψη. Για όσους έχουν ιατρική ανάγκη, η χρήση των PPI θα πρέπει να περιορίζεται στη χαμηλότερη αποτελεσματική δόση και στη μικρότερη δυνατή διάρκεια”.
