Όταν ένας άνδρας βλέπει ένα όμορφο γυναικείο πρόσωπο δεν σημαίνει ότι αισθάνεται ερωτική έλξη. Γιατί αυτό που δημιουργεί την έλξη δεν βρίσκεται στο πρόσωπο, το οποίο αποτελεί απλώς ένα ερέθισμα, αλλά στα νευρικά κυκλώματα του εγκεφάλου του. Και φαίνεται ότι η παρουσία μιας μικρής πρωτεΐνης που ονομάζεται κισπεπτίνη είναι σημαντική για να υπάρξει η ερωτική έλξη γιατί ενεργοποιεί τους αντίστοιχους νευρώνες.
Η κισπεπτίνη (kisspeptin) είναι μια ορμόνη που ανακαλύφθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 όταν οι επιστήμονες εξέταζαν γονίδια κυττάρων ανθρώπινου μελανώματος για να κατανοήσουν καλύτερα τι προκαλεί την μετάσταση του καρκίνου. Το 2003, οι μελέτες αποκάλυψαν πως η κισπεπτίνη, και οι σχετικοί υποδοχείς της στον εγκέφαλο, παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση των ανθρώπινων αναπαραγωγικών λειτουργιών, ιδιαίτερα κατά την εφηβεία.
Η ορμόνη (πεπτίδιο) κωδικοποιείται από το γονίδιο KISS1. Κατά την εφηβεία ενεργοποιεί άλλες ορμόνες που συνδέονται με την αναπαραγωγή και την σεξουαλική ωρίμανση. Επάγει την παραγωγή της LH (ωχρινοτρόπος ορμόνη) και της FSH (ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη) οι οποίες απαιτούνται για την περίοδο της γυναίκας. Επίσης η κισπεπτίνη μπορεί να διεγείρει την έκκριση της αλδοστερόνης και την απελευθέρωση ινσουλίνης.
Πειράματα σε ζώα έχουν δείξει ότι η κισπεπτίνη μεταβάλλει την ερωτική τους συμπεριφορά. Επίσης έχει φανεί ότι διατροφικές ή μεταβολικές αλλαγές ελέγχουν την έκφραση του του γονιδίου KISS1 στα τρωκτικά -π.χ. η νηστεία φαίνεται να εμποδίζει την έκφραση του γονιδίου.
Το 2017, ερευνητές από Τμήματος Ιατρικής του Imperial College London βρήκαν ότι η κισπεπτίνη δρα στον υποθάλαμο του εγκεφάλου. Στη μελέτη αυτή, οι άνδρες που είχαν τη μικρότερη σεξουαλική διάθεση φάνηκε να ωφελούνται περισσότερο. Μετά από αυτό το εύρημα, η κισπεπτίνη άρχισε να αναφέρεται ως “εγκεφαλικό βιάγκρα”.
Τώρα, σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JCI Insight, οι ερευνητές του Imperial College Londonα ανακάλυψαν ότι η κισπεπτίνη έχει ενισχυτικό αποτέλεσμα στις ανθρώπινες οδούς εγκεφαλικής έλξης -μιας θεμελιώδους διαδικασίας για τη σεξουαλική διέγερση. Σε μια δοκιμή που περιελάμβανε 33 ετεροφυλόφιλους άντρες, χρησιμοποιώντας σάρωση με εγκεφαλικό μαγνητικό τομογράφο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κισπεπτίνη προκάλεσε μεγαλύτερη ενεργοποίηση στις οδούς έλξης στον εγκέφαλο όταν οι άνδρες μύριζαν γυναικείο άρωμα ή όταν έβλεπαν γυναικεία πρόσωπα.
Ο Δρ. Αλέξανδρος Κομνηνός, επίτιμος καθηγητής στο Imperial College London και σύμβουλος ενδοκρινολόγος στο Imperial College Healthcare NHS Trust, δήλωσε: “Οι ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές έχουν σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην ευημερία και μπορεί να είναι ιδιαίτερα καταστροφικές όχι μόνο για τα άτομα που έχουν προσβληθεί αλλά και για τους συντρόφους τους. Παρά τον υψηλό αριθμό ατόμων με αυτές τις διαταραχές υπάρχουν σήμερα περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές. Η μελέτη μας δείχνει ότι η κισπεπτίνη μπορεί να ενισχύσει στον εγκέφαλο τη δραστηριότητα που σχετίζεται με την έλξη και η συναρπαστική αυτή επίδραση είναι μεγαλύτερη στους άνδρες με χαμηλή σεξουαλική ποιότητα ζωής. Αυτό βασίζεται στην προηγούμενη δουλειά μας που εντόπισε ένα ρόλο για την κισπεπτίνη στη σεξουαλική διέγερση. Τώρα διαπιστώσαμε ότι η κισπεπτίνη μπορεί στην πραγματικότητα να ενισχύσει την επεξεργασία της όσφρησης και της έλξης του προσώπου”.
Ο Waljit Dhillo, καθηγητής ενδοκρινολογίας και μεταβολισμού στο Imperial College London, πρόσθεσε: “Η έλξη είναι συνήθως το πρώτο βήμα για τη σεξουαλική διέγερση και είναι ενθαρρυντικό να βλέπουμε ότι η κισπεπτίνη μπορεί να ενισχύσει την εγκεφαλική δραστηριότητα που σχετίζεται με αυτό. Το νέο εύρημα μας βοηθά να κατανοήσουμε περαιτέρω την εγκεφαλική δραστηριότητα των ατόμων με ψυχοσεξουαλικές διαταραχές και θα μπορούσε να οδηγήσει σε θεραπευτικούς στόχους”.
Κάνει πιο ελκυστικά τα πρόσωπα
Η κισπεπτίνη διεγείρει την απελευθέρωση άλλων αναπαραγωγικών ορμονών στο σώμα. Η ερευνητική ομάδα ήθελε να δει εάν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την τόνωση περιοχών στον εγκέφαλο που διέπουν την έλξη σε νέους υγιείς άνδρες με φυσιολογική λίμπιντο. Η τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή και ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη περιέλαβε 33 υγιείς άνδρες ηλικίας 18-34 ετών που έλαβαν έγχυση κισπεπτίνης ή εικονικού φαρμάκου το διάστημα 2018-2019 στο νοσοκομείο Hammersmith, τμήμα του Imperial College Healthcare NHS Trust.
Στη συνέχεια, οι άνδρες τοποθετήθηκαν σε σαρωτή μαγνητικής τομογραφίας και μύρισαν ένα γυναικείο άρωμα. Προηγούμενες εργασίες έδειξαν ότι αυτό το άρωμα (Chanel Νο. 5) συνδέεται με τη σεξουαλική διέγερση. Οι συμμετέχοντες εξέτασαν επίσης πρόσωπα γυναικών. Κατά τη διάρκεια αυτών των εργασιών, οι ερευνητές σάρωσαν τον εγκέφαλό τους για να δουν πώς η κισπεπτίνη επηρέαζε τις αντιδράσεις του εγκεφάλου στο άρωμα και τα πρόσωπα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κισπεπτίνη ενίσχυσε τις οδούς έλξης στον εγκέφαλο, όταν οι άνδρες μύριζαν το γυναικείο άρωμα και όταν έβλεπαν γυναικεία πρόσωπα, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Κατά την εξέταση των προσώπων, η κισπεπτίνη είχε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στα μονοπάτια της εγκεφαλικής έλξης στους άνδρες που είχαν χαμηλότερη σεξουαλική ποιότητα ζωής. Να σημειωθεί ότι η χορήγηση της κισπεπτίνης δεν είχε επίδραση στην τεστοστερόνη και στην κορτιζόλη.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η κισπεπτίνη θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για την αντιμετώπιση ψυχοσεξουαλικών διαταραχών, ωστόσο θεωρούν ότι έχουν να διανύσουν πολύ δρόμο ακόμα μέχρι να φτάσουν σε κάποια θεραπεία.
Οι ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές επηρεάζουν έως έναν στους τρεις ανθρώπους παγκοσμίως, με σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής, τις διαπροσωπικές σχέσεις και τη γονιμότητα. Ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα είναι η απώλεια της λίμπιντο, που συχνά συνδέεται με θέματα σχέσεων, άγχους και κούρασης, αλλά μπορεί να αποτελεί ένδειξη υποκείμενου ιατρικού προβλήματος, όπως τα μειωμένα επίπεδα ορισμένων ορμονών. Η απώλεια της λίμπιντο μπορεί να συμβεί χωρίς κανένα από αυτά τα προβλήματα. Παρά την υψηλή κλινική επιβάρυνση, η περιορισμένη κατανόηση των διαδικασιών του εγκεφάλου που διέπουν τη ψυχοσεξουαλική λειτουργία έχει σταθεί εμπόδιο στην ανάπτυξη αποτελεσματικών θεραπειών.
Να σημειωθεί ότι η μελέτη περιελάμβανε μόνο άνδρες και άρα είναι άγνωστο αν η κισπεπτίνη μπορεί να βελτιώνει τη ψυχρότητα των γυναικών.
Πηγή: Kisspeptin enhances brain responses to olfactory and visual cues of attraction in men.
