Οι κορωνοϊοί ενοχοποιούνται για σημαντικό ποσοστό των κοινών κρυολογημάτων. Ανακαλύφθηκαν τη δεκαετία του 1960 και αποτελούν μια οικογένεια RNA-ιών με κέλυφος. Εκτός από αναπνευστικές ασθένειες μπορούν να προκαλέσουν ηπατικές, εντερικές και νευρολογικές ασθένειες ποικίλης σοβαρότητας, τόσο στον άνθρωπο όσο και στα ζώα.
Ορισμένοι κορωνοϊοί κυκλοφορούν σε θηλαστικά και πτηνά (καμήλα, αγελάδες, γάτες, νυχτερίδες κ.α.). Σπανίως οι κορωνοϊοί ζώων αναμιγνύονται με ανθρώπινους και τότε διασπείρονται στους ανθρώπους. Αυτό συνέβη το 2002-2003 με την επιδημία SARS (Severe Acute Respira-tory Syndrome) και το 2012 με την επιδημία MERS (Middle East Respiratory Syndrome).
Τον Ιούνιο του 2012 εμφανίστηκε ένας νέος κορωνοϊός στη Σαουδική Αραβία. Ένας ασθενής πέθανε σε νοσοκομείο της Τζέντα από οξεία πνευμονία και βλάβη στα νεφρά. Οι γιατροί δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν τον παθογόνο παράγοντα και έστειλαν δείγματα πτυέλων σε εργαστήριο στην Ολλανδία. Εκεί ανακαλύφθηκε ότι αιτία ήταν ένας κορωνοϊός που ονομάστηκε MERS-COV. H ασθένεια ονομάστηκε αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής (MERS: Middle East respiratory syndrome) και είναι παρόμοια με αυτή που προκαλεί ο κορωνοϊός SARS-COV-1 αλλά έχει τρεις φορές μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας (ο SARS-COV-1 είχε θνησιμότητα 9,6%).
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει αναφέρει ότι υπήρξαν μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019 2.499 εργαστηριακά επιβεβαιωμένες περιπτώσεις και 858 (34,3%) θάνατοι σε 27 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ιράν, των Φιλιππίνων και αρκετών χωρών της Ευρώπη, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο. Η πλειονότητα των ασθενών με σοβαρή νόσο MERS έχει πυρετό (> 65%), βήχα (> 65%), δύσπνοια (> 65%) και γαστρεντερικά συμπτώματα (32%). Σε μια μελέτη, 41 από τους 49 (84%) ασθενείς με MERS που χρειάστηκαν φροντίδα σε ΜΕΘ (Μονάδα Εντατικής Θεραπείας) πέθαναν. Η πλειονότητα των περιπτώσεων (2.106 κρούσματα και 780 θάνατοι) ήταν στη Σαουδική Αραβία, όπου οι άνθρωποι πιστεύεται ότι ήταν σε θέση να κολλήσουν την ασθένεια από μολυσμένη καμήλα ή βέβαια από έναν μολυσμένο άνθρωπο.
Ο κορωνοϊός MERS πιθανώς προέρχεται από νυχτερίδες και εξαπλώθηκε σε καμήλες. Η προέλευση όλων των πρωτογενών ανθρώπινων λοιμώξεων MERS-CoV παραμένει άγνωστη. Οι καμήλες Dromedary είναι ένα είδος δεξαμενής για τον MERS-CoV.
Σε αντίθεση με τον SARS-CoV-1, ο οποίος περιορίστηκε μέσα σε ένα έτος από την εμφάνισή του, ο MERS-CoV εξακολουθεί να κυκλοφορεί και να προκαλεί ασθένεια σε σποραδικές περιπτώσεις και να υπάρχουν νοσοκομειακά κρούσματα στη Μέση Ανατολή και με σημαντικό κίνδυνο διάδοσης παγκοσμίως. Καταγράφηκαν αρκετές εκδηλώσεις μετάδοσης του MERS-CoV από άνθρωπο σε άνθρωπο ενώ η μεγαλύτερη εκτός της Μέσης Ανατολής σημειώθηκε στη Νότια Κορέα το 2015.
Οι επιδημιολογικές εκρήξεις του MERS
Τα μέτρα προφύλαξης που συστήνονται σε αυτούς που ταξιδεύουν στη Μέση Ανατολή περιλαμβάνουν την τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής.
Συστήνεται:
- συχνό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι, οπωσδήποτε πριν το φαγητό ή το κάπνισμα. Αν δεν υπάρχει άμεσα διαθέσιμο νερό και σαπούνι και τα χέρια δεν είναι εμφανώς λερωμένα, εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιο αλκοολούχο διάλυμα.
- κάλυψη του στόματος και της μύτης με χαρτομάντιλο κατά τη διάρκεια του βήχα και του φτερνίσματος.
- αποφυγή επαφής με ασθενείς που έχουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού.
- αποφυγή της επαφής με παραγωγικά, κατοικίδια και άγρια ζώα (όπως οι καμήλες).
- αν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού παρουσιαστεί πυρετός, δυσκολία στην αναπνοή, βήχας ή άλλα συμπτώματα από το αναπνευστικό, πρέπει να αναζητηθεί άμεσα ιατρική βοήθεια. Συνιστάται η αναβολή της επιστροφής μέχρι την πλήρη αποδρομή των συμπτωμάτων.
