Οι νεφροί δεν αποτελούν τον κύριο στόχο του κορωνοϊού SARS-CoV-2 ο οποίος προκαλεί τη νόσο COVID-19, αλλά επηρεάζονται σε ένα ποσοστό των ασθενών. Αυτό έδειξαν 53 δημοσιευμένες επιστημονικές αναφορές.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η κ. Ειρήνη Γράψα, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεφρολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείο «Αρεταίειο», σε πρόσφατη ανασκόπηση αναφέρονται τα κλινικά ευρήματα που αφορούν επιπλοκές των νεφρών σε ασθενείς με νόσο COVID-19.
«Έτσι φαίνεται ότι η λευκωματουρία και η αιματουρία δεν είναι σπάνιο εύρημα ακόμη και κατά την πρώτη ημέρα εισαγωγής του ασθενούς στο νοσοκομείο. Σε σύνολο 710 εισαγωγών με COVID-19, το 20% των ασθενών είχε αιματουρία και λευκωματουρία και 27% μόνο λευκωματουρία από την πρώτη ημέρα εισαγωγής. Επίσης, 15% είχε αυξημένη κρεατινίνη και 14% αυξημένη ουρία. Σε άλλη μελέτη με 59 εισαγωγές, το 34% παρουσίασε σοβαρή λευκωματουρία από την πρώτη ημέρα ενώ 63% των ασθενών εμφάνισαν λευκωματουρία κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους», αναφέρει η καθηγήτρια.
Οξεία Νεφρική Βλάβη (ΟΝΒ) εμφάνισε το 3-9% των ασθενών με COVID -19, γεγονός που φαίνεται να είναι σε μικρότερη συχνότητα από την ΟΝΒ που εμφανίζεται στις λοιμώξεις από τους SARS και MERS-CoV στους οποίους η συχνότητα αναφέρεται 5-15%.
Η Οξεία Νεφρική Βλάβη σε σήψη μπορεί να αντιμετωπιστεί με συνεχή εξωνεφρική κάθαρση (CRRT) κατά προτίμηση αιμοδιαδιήθηση η οποία έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία και στη αντιμετώπιση της ΟΝΒ στις σηπτικές λοιμώξεις από τους SARS και MERS-CoV. Η υψηλού όγκου καθάρσεις 6l/h απομακρύνουν την ιντερλευκίνη 6 (IL-6) μειώνοντας την φλεγμονή.
Επιπλέον χρησιμοποιήθηκαν ειδικά φίλτρα αιμοπροσρόφησης μέσω των οποίων δεσμεύονται οι κυκλοφορούσες κυτοκίνες. Τα ειδικά αυτά φίλτρα αιμοπροσρόφησης έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί σε μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) για την αντιμετώπιση της σηψαιμίας, είναι δε διαθέσιμα και στην ελληνική αγορά.
«Από προσωπική εμπειρία στο κέντρο μας είναι καλά ανεκτά από το ασθενή χωρίς παρενέργειες, μειώνουν τους δείκτες φλεγμονής (CRP, προκαλσιτονίνη) χωρίς όμως αυτό να μεταφράζεται πάντα και σε βελτίωση της επιβίωσης του ασθενούς», εξηγεί η κ. Γράψα.
Ο ακριβής μηχανισμός της νεφρικής βλάβης δεν είναι πλήρως γνωστός. Αναφέρεται σαν πιθανός μηχανισμός το σύνδρομο της λεγόμενης “καταιγίδας κυτοκινών”. Κυτοκίνες ελευθερώνονται κατά την διαδικασία της σήψης η οποία είναι και η αιτία της πολυοργανικής ανεπάρκειας σε αυτούς τους ασθενείς. Αλλά και η απευθείας βλάβη του ιού στους νεφρούς δεν μπορεί να αποκλεισθεί.
«Το ένζυμο αναστολέας της αγγειοτενσίνης (ACE2) και η διπεπτιδυλική-πεπτιδάση-4 (DPp-4) εκφράζονται αμφότερα στα νεφρικά σωληναριακά κύτταρα. Βρέθηκε λοιπόν ότι και τα δύο δεσμεύουν τον SARS-CoV-1 και τον MERS–CoV αντίστοιχα. RNA ιοί έχουν απομονωθεί σε νεφρικό ιστό και στα ούρα. Πρόσφατα σε κινεζικό εργαστήριο απομονώθηκε SARS-CoV-2 στα ούρα ασθενούς με λοίμωξη από τον ιό γεγονός που αποδεικνύει την παρουσία του SARS-CoV-2 στο νεφρό», σύμφωνα με την καθηγήτρια του ΕΚΠΑ.
Συμπερασματικά, η καθηγήτρια αναφέρει πως, παρ’ όλο που ο νεφρός δεν αποτελεί βασικό όργανο στόχου της νόσου COVID-19, «η παρακολούθηση τόσο της νεφρικής λειτουργίας όσο και της παρουσίας αιματουρίας και λευκώματος στα ούρα αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για την ορθότερη παρακολούθηση και αντιμετώπιση του ασθενούς».
