Μετά την πανδημία της νόσου COVID-19, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ συνιστούν να φοράμε μάσκες δημόσια, όταν πηγαίνουμε σε ένα κλειστό χώρο. Επειδή οι μάσκες N95 και οι χειρουργικές μάσκες είναι σπάνιες και πρέπει να προορίζονται για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας, πολλοί άνθρωποι κάνουν τα δικά τους καλύμματα από ύφασμα.
Τώρα, μια προκαταρκτική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ACS Nano από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σικάγο και συναδέλφους τους υποδηλώνει ότι ένας συνδυασμός μασκών από βαμβάκι με υψηλή περιεκτικότητα σε νήματα με φυσικό μεταξωτό ύφασμα μπορεί να φιλτράρει αποτελεσματικά τα σωματίδια του ιού.
«Υπάρχει τεράστια ανάγκη για σπιτικές μάσκες, αλλά βρήκαμε λίγα στοιχεία για το πόσο καλά είναι τα διάφορα υφάσματα ως φίλτρα για μάσκες», δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας Supratik Guha, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σικάγο. «Σύμφωνα με αυτά τα αποτελέσματα, είναι δυνατό να γίνει πολύ καλό φιλτράρισμα με τα κοινά διαθέσιμα υφάσματα, αλλά ο φορέας έχει τη μέγιστη προστασία μόνο εάν η εφαρμογή είναι πολύ κοντά στο πρόσωπο».
Η νόσος COVID-19 πιστεύεται ότι εξαπλώνεται κυρίως μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων που δημιουργούνται όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει, φτερνίζεται, μιλάει ή αναπνέει.
Ο Guha και οι συνάδελφοί του ήθελαν να μελετήσουν την ικανότητα των κοινών υφασμάτων, μόνα τους ή σε συνδυασμό, να φιλτράρουν αερολύματα παρόμοιου μεγέθους με τα αναπνευστικά σταγονίδια. Έτσι, ο Guha, ένας κορυφαίος επιστήμονας στη μικροηλεκτρονική και τα υλικά για κβαντικές πληροφορίες, έφτιαξε μια πειραματική εγκατάσταση με τους συναδέλφους του για να δοκιμάσει συνδυασμούς υφασμάτων που μπορούν να αγοραστούν σε καταστήματα υφασμάτων και λιανικής.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ένα στρώμα από σφιχτά υφασμένο βαμβακερό φύλλο, σε συνδυασμό με δύο στρώσεις από σιφόν με βάση πολυεστέρα -ένα ύφασμα που χρησιμοποιείται συχνά σε βραδινά φορέματα- φιλτράρει τα περισσότερα σωματίδια αερολύματος (80% έως 99%, ανάλογα με το μέγεθος των σωματιδίων). Αντικαθιστώντας το σιφόν με φυσικό μετάξι παρήγαγε παρόμοια αποτελέσματα.
Τα ευρήματα είναι ένας χρήσιμος οδηγός. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι τα σφιχτά υφασμένα υφάσματα, όπως το βαμβάκι, μπορούν να λειτουργήσουν ως μηχανικός φραγμός για τα σωματίδια. Τα υφάσματα που έχουν στατικό φορτίο, όπως ορισμένοι τύποι σιφόν και φυσικό μετάξι, μπορούν να χρησιμεύσουν ως ηλεκτροστατικό φράγμα. Το ηλεκτροστατικό φαινόμενο χρησιμεύει στο να απορροφά και να συγκρατεί τα πιο μικροσκοπικά σωματίδια, τα οποία διαφορετικά θα μπορούσαν να γλιστρήσουν μέσα από τρύπες στο βαμβάκι. Αυτό είναι το κλειδί για το πώς κατασκευάζονται οι μάσκες N95.
Ωστόσο, πρόσθεσε ο Guha, ακόμη και ένα μικρό κενό μείωσε την αποτελεσματικότητα φιλτραρίσματος όλων των μασκών κατά το ήμισυ ή περισσότερο, τονίζοντας τη σημασία μιας σωστά τοποθετημένης μάσκας.
Τα υφάσματα που δεν τα πήγαν καλά περιελάμβαναν τυποποιημένο πολυεστέρα και spandex με πιο ανοιχτή ύφανση. Σε γενικές γραμμές, το ύφασμα με λιγότερα κενά μεταξύ των νημάτων λειτούργησε καλύτερα.
«Αυτά είναι μερικά από τα πρώτα μεθοδικά δεδομένα που έχω δει σε σπιτικές μάσκες. Είναι πολύ χρήσιμο να έχουμε κάποια ιδέα για το πώς αποδίδουν οι διαφορετικοί τύποι υφασμάτων», δήλωσε η Emily Landon, εκτελεστική ιατρική διευθύντρια πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. «Με εξέπληξε επίσης ευχάριστα το πόσο αποτελεσματικές είναι μερικές από τις σπιτικές μάσκες στις σωστές συνθήκες».
Η Landon σημείωσε ότι η συμβουλή να φοράμε σπιτικές μάσκες ενώ είμαστε έξω αποσκοπεί πρωτίστως στην προστασία των άλλων από τα δικά μας αναπνευστικά σταγονίδια και ότι η καθολική υιοθέτηση της σύστασης θα συμβάλει στην ασφάλεια από τον κορωνοϊό.
