Η αντικατάσταση του κόκκινου κρέατος με “φυτικό κρέας” μπορεί να μειώσει ορισμένους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου.
Μια δίαιτα που περιλαμβάνει κατά μέσο όρο δύο μερίδες “εναλλακτικού κρέατος” -με βάση τα φυτά- μειώνει ορισμένους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου σε σύγκριση με μια δίαιτα που περιλαμβάνει την ίδια ποσότητα ζωικού κρέατος, διαπίστωσαν επιστήμονες του Stanford Medicine.
Οι συμμετέχοντες σε μια μικρή μελέτη έτρωγαν εναλλακτικό κρέας, με βάση τα φυτά, για οκτώ εβδομάδες και κανονικό κρέας επίσης για οκτώ εβδομάδες. Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από την Beyond Meat, που παράγει εναλλακτικό κρέας. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν προϊόντα της εταιρείας για να συγκρίνουν τις επιπτώσεις στην υγεία. Η Beyond Meat δεν συμμετείχε στο σχεδιασμό ή τη διεξαγωγή της μελέτης, ούτε στην ανάλυση των δεδομένων.
Μπορεί να φαίνεται προφανές ότι ένα μπιφτέκι από φυτά είναι μια πιο υγιεινή επιλογή από το παραδοσιακό χάμπουργκερ αλλά πολλές από τις εναλλακτικές λύσεις κρέατος έχουν υψηλά επίπεδα κορεσμένου λίπους και προσθήκη νατρίου ενώ είναι επεξεργασμένα τρόφιμα που σημαίνει ότι παρασκευάζονται με συστατικά που εξάγονται τις φυσικές τροφές όπως π.χ. τα φασόλια ή τα μανιτάρια. Λόγω του ότι το φυτικό κρέας είναι μια επεξεργασμένη τροφή, υπήρξε ένα είδος αντίδρασης προς αυτές τις εναλλακτικές λύσεις κρέατος.
“Το ερώτημα είναι, εάν προσθέσετε νάτριο και έλαιο καρύδας το οποίο έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά ή χρησιμοποιείτε επεξεργασμένα συστατικά, το προϊόν εξακολουθεί να είναι πραγματικά υγιές”, ανέφερε ο Christopher Gardner, καθηγητής ιατρικής στο Κέντρο Έρευνας Πρόληψης του Στάνφορντ.
Ο Gardner είναι ένας μακροχρόνιος χορτοφάγος, είναι ένθερμος υποστηρικτής της κατανάλωσης ολόκληρων τροφίμων δίνοντας έμφαση στα λαχανικά. Καθώς σχεδόν όλα τα φυτικά κρέατα έχουν αρκετά υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και ταξινομούνται ως πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα, ήθελε να μελετήσει πώς επηρεάζουν το σώμα σε σύγκριση με το κόκκινο κρέας.
Ο Gardner και η ομάδα του συγκέντρωσαν μια 36 άτομα που ακολούθησαν δύο διαφορετικές δίαιτες, καθεμία για οκτώ εβδομάδες. Η μία δίαιτα απαιτούσε τουλάχιστον δύο μερίδες ημερησίως κρέατος -οι διαθέσιμες επιλογές ήταν κυρίως κόκκινο κρέας- και η άλλη δίαιτα απαιτούσε τουλάχιστον δύο μερίδες κρέατος με βάση τα φυτά.
Οι ερευνητές μέτρησαν τα επίπεδα ενός μορίου που ονομάζεται Ν-οξείδιο της τριμεθυλαμίνης ή TMAO, στο σώμα. Το TMAO έχει συνδεθεί με τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα TMAO ήταν χαμηλότερα όταν οι συμμετέχοντες στη μελέτη έτρωγαν φυτικό κρέας. Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύθηκε στις 11 Αυγούστου στο American Journal of Clinical Nutrition.
Ο Gardner αποκαλεί το TMAO «έναν αναδυόμενο παράγοντα κινδύνου», που σημαίνει ότι φαίνεται να υπάρχει σύνδεση μεταξύ των υψηλότερων επιπέδων TMAO και του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων, αλλά η σύνδεση δεν έχει ακόμη αποδειχθεί οριστικά. Δύο πρόδρομοι του TMAO, η καρνιτίνη και η χολίνη, βρίσκονται στο κόκκινο κρέας, επομένως είναι πιθανό τα άτομα που τρώνε τακτικά βόειο κρέας, χοιρινό ή αρνί να έχουν υψηλότερα επίπεδα TMAO.
“Αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι το TMAO είναι ένας αιτιώδης παράγοντας κινδύνου ή απλά μια συσχέτιση”, δήλωσε ο Gardner. Ωστόσο, ο ίδιος βλέπει λόγους για να δώσει προσοχή στις τιμές του TMAO στο αίμα. Τα τελευταία χρόνια, οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα υψηλά επίπεδα TMAO συνάδουν με αυξημένη φλεγμονή και πήξη του αίματος. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με αυξημένο TMAO είχαν 60% υψηλότερο κίνδυνο για ανεπιθύμητα καρδιαγγειακά συμβάντα, όπως η καρδιακή προσβολή.
Στη μελέτη, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι συμμετέχοντες που έτρωγαν κόκκινο κρέατος κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης των οκτώ εβδομάδων είχαν αύξηση του TMAO, ενώ εκείνοι που έτρωγαν πρώτα το φυτικό προϊόν δεν είχαν. Αλλά κάτι περίεργο συνέβη όταν οι ομάδες άλλαξαν δίαιτες. Όσοι μετέβησαν από το κρέας στα φυτά είχαν μείωση των επιπέδων TMAO, κάτι που ήταν αναμενόμενο. Όσοι άλλαξαν από τα φυτά στο κρέας, ωστόσο, δεν είδαν αύξηση του TMAO.
“Ήταν αρκετά εκπληκτικό. Είχαμε υποθέσει ότι δεν θα είχε σημασία ποια σειρά είχαν οι δίαιτες”, είπε ο Gardner. Αποδεικνύεται ότι υπάρχουν βακτηριακά είδη υπεύθυνα για το αρχικό βήμα δημιουργίας TMAO στο έντερο. Αυτά τα είδη πιστεύεται ότι ευδοκιμούν σε άτομα που κάνουν μια βαριά διατροφή κόκκινου κρέατος, αλλά ίσως όχι σε εκείνα που αποφεύγουν το κρέας.
“Τους συμμετέχοντες που έκαναν πρώτα τη φυτική διατροφή, κατά τη διάρκεια της οποίας δεν έφαγαν κρέας, τους κάναμε βασικά χορτοφάγους, και έτσι, ενδέχεται να αμβλύναμε ακούσια την ικανότητά τους να φτιάχνουν TMAO”, είπε ο Gardner. Το κατά πόσον αυτός ο τύπος προσέγγισης θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως στρατηγική για τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων πρέπει να εξεταστεί.
Πέρα από το TMAO
Εκτός του TMAO, τα οφέλη για την υγεία που παρέχονται από τις φυτικές εναλλακτικές λύσεις επεκτείνονται στο βάρος και τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης -της «κακής» χοληστερόλης. Ανεξάρτητα από το ποια δίαιτα ήταν πρώτη, τα επίπεδα χοληστερόλης LDL των συμμετεχόντων μειώθηκαν κατά μέσο όρο 10 mg/mL με το φυτικό κρέας, το οποίο είναι σημαντικό. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες έχασαν, κατά μέσο όρο, περίπου 1 κιλό κατά τη διάρκεια της φυτικής διατροφής. Η μέτρια απώλεια βάρους που παρατηρήθηκε όταν οι συμμετέχοντες αντικατέστησαν το κρέας με τα φυτά ήταν ένα απροσδόκητο εύρημα, καθώς αυτή δεν ήταν μια μελέτη για το αδυνάτισμα.
Ο Gardner ελπίζει να συνεχίσει να μελετά τη σχέση μεταξύ της υγείας και των εναλλακτικών κρέατος με βάση τα φυτά, ιδίως όσον αφορά τις αλλαγές στο μικροβίωμα.
