Η αλλεργική ρινίτιδα χαρακτηρίζεται από φλεγμονή στις ρινικές οδούς και επηρεάζει την ποιότητα ζωής πολλών ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Προκαλείται από αλλεργιογόνα του περιβάλλοντος, όπως είναι π.χ. η γύρη των φυτών. Ο επιπολασμός της αλλεργικής ρινίτιδας αυξάνεται παγκοσμίως χωρίς να είναι σαφές γιατί συμβαίνει αυτό.
To μικροσκοπικό σχήμα της σπιρουλίνας
Η κύρια ιατρική θεραπεία για την αλλεργική ρινίτιδα περιλαμβάνει τη χορήγηση αντιισταμινικών και κορτικοστεροειδών, τα οποία μειώνουν τα σημάδια και τα συμπτώματα της νόσου. Ωστόσο, η μακροχρόνια λήψη αυτών των φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες. Οι τρέχουσες θεραπευτικές μέθοδοι δεν έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν μια συγκεκριμένη θεραπεία για την αλλεργική ρινίτιδα και η ανάγκη για συνεχή ιατρική θεραπεία έχει εγείρει ανησυχίες λόγω των παρενεργειών. Υπάρχει λοιπόν ανάγκη για μια εναλλακτική στρατηγική.
Η σπιρουλίνα που ταξινομείται στα μικροφύκη είναι ένας γαλαζοπράσινος μικροοργανισμός (ανήκει στα κυανοβακτήρια) και παράγεται σήμερα από τον άνθρωπο σε μεγάλη κλίμακα. Μπορεί να είναι μια δημοφιλής εναλλακτική θεραπεία για τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας.
Η σπιρουλίνα εμπορευματοποιήθηκε ευρέως ως συμπλήρωμα διατροφής για την εξισορρόπηση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και ως θεραπεία για μια σειρά ασθενειών, για παράδειγμα, μια μελέτη του 2019, σε ποντίκια, βρήκε ότι μειώνει την αρτηριακή πίεση χάρη σε ένα πεπτίδιο που περιέχει το οποίο ονομάστηκε SP6 (spirulina peptide 6).
Τρεις μελέτες έχουν διερευνήσει την επίδραση της σπιρουλίνας στον έλεγχο και την αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας.
Ο ρόλος της σπιρουλίνας στην αλλεργική ρινίτιδα
Το 2005 εξετάστηκε για πρώτη φορά η επίδραση ενός συμπληρώματος σπιρουλίνας στην παραγωγή κυτοκινών σε σχέση με την αλλεργική ρινίτιδα. Σε αυτήν την τυχαιοποιημένη διπλά τυφλή, διασταυρούμενη και ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη, αλλεργικά άτομα λάμβαναν καθημερινά είτε ένα διατροφικό συμπλήρωμα σπιρουλίνας, 1.000 mg ή 2.000 mg, για 12 εβδομάδες, είτε ένα εικονικό σκεύασμα. Η λήψη των 2.000 mg (2 γραμμαρίων) την ημέρα μείωσε τα επίπεδα της ιντερελευκίνης-4 (IL-4) κατά 32% σε μια κατηγορία κυττάρων του αίματος που εξετάστηκε [1].
Το 2008, σε μια διπλά τυφλή μελέτη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο που περιέλαβε 127 άτομα με αλλεργική ρινίτιδα, 2 γραμμάρια σπιρουλίνας την ημέρα μείωσαν τη ρινική καταρροή, το φτάρνισμα, τη ρινική συμφόρηση και τη φαγούρα [2]. Οι ερευνητές έγραψαν στη μελέτη τους: “Η σπιρουλίνα είναι κλινικά αποτελεσματική στην αλλεργική ρινίτιδα σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Πρέπει να διεξαχθούν περαιτέρω μελέτες προκειμένου να αποσαφηνιστεί ο μηχανισμός αυτού του αποτελέσματος”.
Μια τρίτη τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή, μονή τυφλή αυτή τη φορά, πραγματοποιήθηκε σε 53 Ιρανούς ασθενείς με επίμονη αλλεργική ρινίτιδα από τον Οκτώβριο του 2015 έως τον Μάρτιο του 2016, και δημοσιεύθηκε το 2020. Τα άτομα χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, την πειραματική ομάδα που λάμβανε ημερήσιες δόσεις 2 γρ. σπιρουλίνας και την ομάδα ελέγχου που λάμβανε 10 mg κετιριζίνης (cetirizine) -η κετιριζίνη είναι αντιισταμινικό και περιέχεται στο Zyrtec. Η μελέτη διήρκησε 2 μήνες. Η χρήση της σπιρουλίνας οδήγησε σε σημαντική μείωση των επιπέδων των κυτοκινών IL-α, IL-β και IL-4, καθώς και σημαντική αύξηση των επιπέδων της IL-10.
Οι ερευνητές έγραψαν: “Στην παρούσα μελέτη, με βάση την ενδοομαδική αξιολόγηση, η θεραπεία είχε ως αποτέλεσμα μια σημαντική μείωση σε όλα τα συμπτώματα της ρινίτιδας και βελτίωσε την ποιότητα ζωής των ασθενών. Η χρήση της σπιρουλίνας συσχετίστηκε με σημαντική βελτίωση της σοβαρότητας των περισσότερων συμπτωμάτων ρινίτιδας, όπως ρινόρροια, ρινική συμφόρηση και διαταραχή της οσμής. Επιπλέον, η ποιότητα ζωής στην πειραματική ομάδα βελτιώθηκε σημαντικά σε σύγκριση με αυτήν της ομάδας ελέγχου” [3].
Εκτός από τις μελέτες σε ανθρώπους, η έρευνα σε ζωικά μοντέλα έχει εξετάσει την επίδραση της Spirulina Platensis στην έκφραση των κυτοκινών IL-4 και IFN-γ στο αίμα εργαστηριακών αρουραίων με αλλεργική ρινίτιδα. Το συμπέρασμα ήταν ότι η Spirulina Platensis είναι πολύ αποτελεσματική στη θεραπεία του αλλεργικής ρινίτιδας μέσω ρύθμισης της έκφρασης των IL-4 και IFN-γ, καθώς και της προσαρμογής της ανισορροπίας στο δίκτυο κυτοκινών Th1 / Th2 [4]. Αυτά τα ευρήματα επιβεβαιώθηκαν από μια μελέτη του 2018 που έδειξε ότι η σπιρουλίνα παρουσιάζει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και αναστέλλει την απελευθέρωση της ισταμίνης από τα ιστιοκύτταρα [5].
Η δοσολογία
Η σπιρουλίνα θεωρείται η πιο θρεπτική “πράσινη” τροφή στον πλανήτη με περιεκτικότητα 55-70% σε πρωτεΐνες. Μια κουταλιά της σούπας (7 γραμμάρια) αποξηραμένης σκόνης παρέχει 4 γρ. πρωτεΐνης, 17, γρ. υδατάνθρακες και 20 θερμίδες. Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα πολλαπλών μελετών που έχουν πραγματοποιηθεί σε τρωκτικά και ανθρώπους, το 2014 ο FDA (Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων στις ΗΠΑ) επέκτεινε την έγκριση της χρήσης της σπιρουλίνας, ως χρωστική ουσία, σε διάφορα τρόφιμα.
Η σπιρουλίνα μπορεί να έχει ανεκτίμητα αποτελέσματα ως συμπλήρωμα διατροφής. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι περιέχει υψηλά επίπεδα πρωτεϊνών, απαραίτητων λιπαρών οξέων, απαραίτητων αμινοξέων, μετάλλων, βιταμινών και πολυσακχαριτών. Με άλλα λόγια, προσφέρει έναν ευνοϊκό συνδυασμό όλων των συστατικών που απαιτούνται από το ανθρώπινο σώμα [6].
Η θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας με σπιρουλίνα απαιτεί μια δοσολογία γύρω στα 2 γραμμάρια ημερησίως και αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως μειονέκτημα γιατί σημαίνει ότι ο ασθενής πρέπει να λαμβάνει τέσσερις κάψουλες την ημέρα. Στην πράξη, πολλοί ασθενείς δεν θα το εφαρμόσουν αυτό.
Συνιστάται η διεξαγωγή περαιτέρω μελετών με μεγαλύτερη περίοδο παρακολούθησης για τη διερεύνηση της επίδρασης της σπιρουλίνας στην υποτροπή των κλινικών συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας και τη διασφάλιση για τους ασθενείς ότι δεν υπάρχουν παρενέργειες.
