Μια μετα-ανάλυση δείχνει ότι η τακτική κατανάλωση κεχριού μπορεί να καταπολεμήσει την αναιμία. Το κεχρί είναι είναι ένας εγγενώς πλούσιος σε σίδηρο σπόρος και μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης και της φερριτίνης στο αίμα, και τελικά να μειώσει την αναιμία από ανεπάρκεια ή έλλειψη σιδήρου, η οποία αυξάνεται παγκοσμίως.
Ο επιπολασμός της αναιμίας από ανεπάρκεια σιδήρου (σιδηροπενική αναιμία) είναι υψηλότερος μεταξύ των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Το κεχρί, συμπεριλαμβανομένου του σόργου, είναι ένα παραδοσιακό προϊόν σε πολλές από αυτές τις χώρες και είναι γνωστό ότι είναι πλούσιο σε σίδηρο. Ωστόσο, έχει αναφερθεί μια ευρεία διακύμανση στην περιεκτικότητα σιδήρου στα διάφορα είδη κεχριού. Το βασικό ερώτημα είναι πόσο σίδηρο μπορεί να απορροφήσει ο ανθρώπινος οργανισμός από το κεχρί -οι ζωικές τροφές σιδήρου αίμης είναι γνωστές για την υψηλή βιοδιαθεσιμότητά τους αλλά δεν είναι πάντα προσιτές για τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού.
Η πρόσφατα δημοσιευμένη μετα-ανάλυση 22 μελετών σε ανθρώπους και 8 μελετών στο εργαστήριο για την κατανάλωση κεχριού και τη σιδηροπενική αναιμία, πραγματοποιήθηκε από επτά οργανισμούς σε τέσσερις χώρες και καθοδηγήθηκε από το διεθνές ινστιτούτο έρευνας καλλιεργειών ICRISAT (International Crops Research Institute for the Semi-Arid Tropics).
Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το κεχρί μπορεί να καλύψει τις περισσότερες από τις καθημερινές διατροφικές ανάγκες σε σίδηρο ενός μέσου ατόμου. Αν και η ποσότητα σιδήρου που περιέχει εξαρτάται από την ποικιλία του κεχριού και τη μορφή επεξεργασίας του, η έρευνα δείχνει σαφώς ότι το κεχρί μπορεί να διαδραματίσει έναν πολλά υποσχόμενο ρόλο στην πρόληψη και μείωση των υψηλών επιπέδων αναιμίας από ανεπάρκεια σιδήρου, τόνισαν οι ερευνητές της μελέτης.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το κεχρί αύξησε τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης έως και 13,2%. Τέσσερις μελέτες έδειξαν ότι η φερριτίνη στο αίμα αυξήθηκε κατά μέσο όρο 54,7%. Η φερριτίνη είναι μια πρωτεΐνη που περιέχει σίδηρο στο αίμα και είναι ένας κλινικός δείκτης για την ανεπάρκεια ή έλλειψη σιδήρου.
Η ανάλυση περιέλαβε σχεδόν 1.000 παιδιά, εφήβους και ενήλικες και έξι διαφορετικούς τύπους κεχριού -κεχρί δαχτύλου, κεχρί μαργαριταριού, σόργου, τεφ και ένα μίγμα κεχριών. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Frontiers in Nutrition.
“Περίπου 1,74 δισεκατομμύρια άνθρωποι ήταν αναιμικοί το 2019 και αυτός ο αριθμός αυξάνεται”, δήλωσε η Δρ. Jacqueline Hughes, Γενική Διευθύντρια του ICRISAT. “Έχει αποδειχθεί ότι η αναιμία λόγω ανεπάρκειας σιδήρου επηρεάζει τη γνωστική και σωματική ανάπτυξη των παιδιών και μειώνει την παραγωγικότητα στους ενήλικες”.
“Τώρα που υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για την αξία του κεχριού στη μείωση ή την πρόληψη της αναιμίας από σιδηροπενία, συνιστάται να πραγματοποιηθεί μια μεγάλη ερευνητική μελέτη για την αναιμία που να καλύπτει όλους τους διαφορετικούς τύπους κεχριού, τις κοινές ποικιλίες και όλες τις κύριες μορφές επεξεργασίας και μαγειρέματος, χρησιμοποιώντας μια ομοιόμορφη μεθοδολογία δοκιμών. Αυτό θα δώσει τις λεπτομέρειες που απαιτούνται για τον σχεδιασμό παρεμβάσεων που θα έχουν αντίκτυπο στη μείωση της αναιμίας παγκοσμίως”, δήλωσε ο καθηγητής Ian Givens, συν-συγγραφέας της μελέτης από το University of Reading, στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι ερευνητές έγραψαν ότι ο μη αιμικός σίδηρος (φυτικός) δεν απορροφάται τόσο εύκολα όσο ο αιμικός σίδηρος (ζωικής προέλευσης) λόγω της παρουσίας του φυτικού οξέος και των τανινών στο κεχρί. Επίσης, τα περισσότερα δημητριακά όπως το αλεύρι σίτου, το καστανό ρύζι και το κριθάρι περιέχουν φυτικό οξύ σε επίπεδα που είναι πολύ υψηλότερα από αυτά στο κεχρί. Ωστόσο, η περιεκτικότητα σε φυτικό οξύ στο κεχρί συχνά τονίζεται υπερβολικά.
Είναι σημαντικό να κατανοηθεί η βιοδιαθεσιμότητα του σιδήρου από το κεχρί και ο αντίκτυπός του στην αναιμία. Η μετα-ανάλυση περιέλαβε δύο μελέτες που μέτρησαν την απορρόφηση σιδήρου χρησιμοποιώντας κεχρί υψηλής περιεκτικότητας σε σίδηρο (8,2 mg ανά 100 γρ. κόκκου) αλλά και χαμηλότερης περιεκτικότητας (κάτω από 3 mg ανά 100 γρ. κόκκου). Ο βιοδιαθέσιμος σίδηρος ήταν 1 ± 0,45 mg από μια διατροφική πρόσληψη σιδήρου 14,1 mg την ημέρα σε σύγκριση με 0,42 ± 0,27 mg από μια πρόσληψη σιδήρου 6,3 mg την ημέρα.
Να σημειωθεί ότι η προσθήκη ενός παράγοντα ενίσχυσης της απορρόφησης όπως μια τροφή πλούσια σε βιταμίνη C βελτιώνει το ποσοστό βιοδιαθεσιμότητας του σιδήρου έως και 6,8 φορές, σύμφωνα με μια εργαστηριακή μελέτη.
“Έχει συχνά υποστηριχθεί ότι ο σίδηρος στο κεχρί δεν είναι πολύ βιοδιαθέσιμος λόγω των υποτιθέμενων υψηλών επιπέδων αντιθρεπτικών συστατικών. Η ανάλυσή μας δείχνει ότι αυτό είναι μύθος. Το κεχρί βρέθηκε να είναι συγκρίσιμο με την τυπική βιοδιαθεσιμότητα σιδήρου από τα φυτά. Επίσης, τα επίπεδα των αντιθρεπτικών συστατικών στο κεχρί είναι παρόμοια ή χαμηλότερα από το σύνηθες”, δήλωσε η Joanna Kane-Potaka, πρώην βοηθός γενικής διευθύντριας, ICRISAT και εκτελεστική διευθύντρια της πρωτοβουλίας Smart Food, η οποία είναι συν-συγγραφέας της μελέτης.
Η έρευνα έδειξε ότι η επεξεργασία του κεχριού μπορεί να αυξήσει σημαντικά την ποσότητα βιοδιαθέσιμου σιδήρου. Για παράδειγμα, τα σνακ από κεχρί που έγιναν με εξώθηση αύξησαν τον βιοδιαθέσιμο σίδηρο κατά 5,4 φορές, ενώ η ζύμωση, το σκάσιμο και η βύνη υπερδιπλασίασαν τον βιοδιαθέσιμο σίδηρο, το ίδιο και το ξεφλούδισμα.
Πηγή: Millets Can Have a Major Impact on Improving Iron Status, Hemoglobin Level, and in Reducing Iron Deficiency Anemia–A Systematic Review and Meta-Analysis, Frontiers in Nutrition (2021). DOI: 10.3389/fnut.2021.725529.
