Όποιος έχει δοκιμάσει μια πρωτεϊνική δίαιτα πιθανώς έχει ακούσει την προειδοποίηση: «μπορεί να χάσεις βάρος, αλλά κινδυνεύουν τα νεφρά σου».
Η θεωρία πίσω από αυτό είναι πως η επεξεργασία μεγάλων ποσοτήτων πρωτεϊνών καταπονεί τα νεφρά, τα οποία απομακρύνουν τα άχρηστα υποπροϊόντα του μεταβολισμού. Αν και ο περιορισμός των πρωτεϊνών είναι χρήσιμος για τα άτομα που έχουν νεφρικά προβλήματα, η πρωτεΐνη δεν έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί βλάβη στους νεφρούς των υγιών ανθρώπων. Αλλά οι νεφροί των διαβητικών μπορεί να έχουν υποστεί βλάβη λόγω της υπεργλυκαιμίας και να μην μπορούν να φιλτράρουν το αίμα όπως θα έπρεπε. Ορισμένοι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι εάν περιορίσετε την ποσότητα του πρωτεΐνη που τρώτε, μπορεί να επιβραδύνει τη νεφρική νόσο. Αλλά οι ειδικοί δεν έχουν συμφωνήσει για πόση πρωτεΐνη είναι η καλύτερη.
Η American Diabetes Association συνιστά στα άτομα με σημεία νεφρικής νόσου να λαμβάνουν περίπου 800 mg ανά κιλό σωματικού βάρους από πρωτεΐνη καθημερινά. Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη περιλαμβάνουν κρέας, ψάρι, πουλερικά, αυγά, γάλα, τυρί, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως και ξηρούς καρπούς και σπόρους.
Κάθε νεφρός αποτελείται από περίπου 1 εκατομμύριο μικροσκοπικές μονάδες διήθησης που ονομάζονται σπειράματα και έχουν πολλά μικρά αιμοφόρα αγγεία. Με την πάροδο του χρόνου, λόγω της υπεργλυκαιμίας τα αγγεία καταστρέφονται και αυτό προκαλεί στενότητα και απόφραξή τους. Η βλάβη αυτή των νεφρών έχει ως αποτέλεσμα ένας τύπος πρωτεΐνης που λέγεται λευκωματίνη (αλμπουμίνη) να διαρρέει μέσα από τα σπειράματα και να καταλήγει στα ούρα.
Σε ανθρώπους με υγιή νεφρά ανιχνεύονται περίπου 7 mg λευκωματίνης ανά λίτρο ούρων αλλά σε άτομα με νεφρική νόσο τα επίπεδα μπορεί να φτάσουν τα 3.000 mg και αυτό είναι ένα πρώτο σύμπτωμα βλάβης. Σταδιακά αυξάνεται η απώλεια και άλλων πρωτεϊνών στα ούρα και οι γιατροί μιλούν για πρωτεϊνουρία. Καθώς οι νεφροί αποτυγχάνουν στο φιλτράρισμα, το νάτριο συσσωρεύεται εκτός των υγρών των κυττάρων παρακρατώντας περισσότερο νερό, και μπορεί να υπάρξει πρήξιμο των κάτω άκρων, των χεριών και του προσώπου.
Ο διαβήτης είναι ίσως η συχνότερη αιτία που οδηγεί σε νεφρική ανεπάρκεια και υπολογίζεται ότι το 40% των ασθενών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση είναι διαβητικοί. Η νεφροπάθεια είναι η δεύτερη πιο σοβαρή επιπλοκή στους διαβητικούς μετά τα καρδιαγγειακά και δεν φταίει μόνο η υπεργλυκαιμία αλλά και η υπέρταση.
Εάν έχετε πλήρη νεφρική λειτουργία, δεν είναι απαραίτητο να περιορίσετε την πρωτεΐνη. Αντίθετα, η πρωτεΐνη θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε καλύτερα επίπεδα γλυκόζης κι αυτό βοηθάει στην πρόληψη της βλάβης των νεφρών.
Θυμηθείτε πως αν τρώτε υδατάνθρακες σε συνδυασμό με πρωτεΐνη ή λίπος, συνήθως θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να μετατρέψει το σώμα σας τους υδατάνθρακες σε γλυκόζη. Αλλά αν έχετε νεφρική νόσο πρέπει να ακολουθείτε μια διατροφή χωρίς υπερβολική πρωτεΐνη επειδή έτσι αυξάνεται ο φόρτος εργασίας των νεφρών προκειμένου η ουρία να εξέλθει στα ούρα.
Πρέπει ασφαλώς να λαμβάνετε επαρκή πρωτεΐνη για καλή σας υγεία, αλλά να αποφεύγετε την υπερκατανάλωση. Δεν είναι απολύτως αποδεδειγμένο ότι η πρωτεΐνες έχουν δυσμενή επίδραση στα νεφρά όταν αυτά νοσούν αλλά ενδεχομένως, μια κατανάλωσή γύρω στα 600 mg ανά κιλό σωματικού βάρους ή 42 γραμμάρια πρωτεΐνης για ένα άτομο 70 κιλών, να είναι μια στρατηγική για την πρόληψη συνέχισης της βλάβης τους.
