Τα βιολογικά τρόφιμα είναι απλώς μια μόδα, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς. Αλλά μια πρόσφατη μελέτη που παρακολούθησε σχεδόν 69.000 Γάλλους για τεσσεράμισι χρόνια δείχνει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της κατανάλωσης βιολογικών τροφίμων και του χαμηλότερου κινδύνου καρκίνου.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι όσοι έτρωγαν τακτικά 16 είδη βιολογικών προϊόντων προστατεύονταν από διάφορους καρκίνους, περίπου κατά 25%. Τα τρόφιμα περιελάμβαναν φρούτα, λαχανικά, ψωμί, αλεύρι, αυγά, κρέας και δημητριακά. Πάνω από το 20% του εδάφους της ΕΕ διατίθεται πλέον για βιολογική γεωργία και ο βιολογικός τομέας ανθεί. Αλλά μέχρι τώρα δεν υπήρξε συναίνεση σχετικά με το εάν η κατανάλωση βιολογικών τροφίμων αξίζει το επιπλέον κόστος. Μήπως λοιπόν ήρθε η ώρα να πετάξετε όλα τα φρούτα και τα λαχανικά σας και να ψωνίσετε μόνο βιολογικά στο μέλλον;
Η μελέτη δείχνει ότι τα άτομα που τρώνε τακτικά φυτικές βιολογικές τροφές έχουν μείωση του κινδύνου εμφάνισης κοινών καρκίνων. Τα δεδομένα δείχνουν επίσης μείωση του καρκίνου του μαστού μετά την εμμηνόπαυση αλλά όχι πιο πριν. Ενώ αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν μια σχέση, δεν αποτελούν απόδειξη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ίδια η μελέτη ήταν πολύ σύντομη και έχει τις συνήθεις μεροληψίες -τα άτομα που αγοράζουν βιολογικά τρόφιμα είναι πιο πιθανό να τρώνε πιο υγιεινά. Και ενώ οι συγγραφείς έλαβαν υπόψη το σωματικό βάρος, την κοινωνική τάξη και το μορφωτικό επίπεδο, βρήκαν ξανά ένα σταθερό αποτέλεσμα.
Τα αποτελέσματα είναι πιο πειστικά για τη μείωση του καρκίνου του ανοσοποιητικού συστήματος που ονομάζεται λέμφωμα Non-Hodgkin. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δύο προηγούμενες μελέτες (επίσης διαχρονικές και παρατηρητικές) -η μεγαλύτερη ήταν μια μελέτη 680.000 γυναικών σε διάστημα εννέα ετών- έδειξαν τα ίδια προληπτικά αποτελέσματα. Το γεγονός ότι και οι τρεις μελέτες δείχνουν μείωση του κινδύνου για αυτόν τον τύπο καρκίνου σημαίνει ότι θα μπορούσε να υπάρχει σύνδεση μεταξύ βιολογικής διατροφής και χαμηλότερου κινδύνου καρκίνου.
Ζιζανιοκτόνα και υγεία
Δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι οι διαφορές γεύσης ή θρεπτικών συστατικών (φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα) των βιολογικών λαχανικών είναι διαφορετικές από ό,τι στις συμβατικές ποικιλίες, αν και η ανάλυση δείχνει ότι περιέχουν περισσότερες πολυφαινόλες -μόρια που συχνά δίνουν στα φυτά το χρώμα τους και παρέχουν αντιοξειδωτική άμυνα, και είναι γενικά ευεργετικές για την ανθρώπινη υγεία.
Στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, τα φρούτα και τα λαχανικά ψεκάζονται τακτικά με μια σειρά φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων. Τα βιολογικά φυτά εξακολουθούν να έχουν ανιχνεύσιμα επίπεδα ζιζανιοκτόνων και φυτοφαρμάκων, αλλά είναι, κατά μέσο όρο, πέντε φορές χαμηλότερα από τα μη βιολογικά προϊόντα. Πολλά κοινά φρούτα και δημητριακά, όπως η βρώμη, έχουν συχνά υψηλά επίπεδα τα οποία δεν μειώνονται πολύ με το πλύσιμο ή το ξεφλούδισμα.
Επομένως, η κατανάλωση φυτών που έχουν ραντιστεί με φυτοφάρμακα, με την πάροδο των ετών, μπορεί κάλλιστα να αυξήσει ορισμένους καρκίνους. Ένα δικαστήριο των ΗΠΑ, για παράδειγμα, επιδίκασε πρόσφατα εκατομμύρια δολάρια ως αποζημίωση σε έναν επιχειρηματία με λέμφωμα Non-Hodgkin, ο οποίος χρησιμοποιούσε τακτικά το ζιζανιοκτόνο Glyphosate (Roundup).
Οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι αυτές οι χημικές ουσίες είναι ασφαλείς για τον άνθρωπο σε δόσεις που βρίσκονται στα τρόφιμα. Ωστόσο, τα όρια ασφαλείας βασίζονται σε παλιομοδίτικα δεδομένα εργαστηριακών ζώων, όπου χορηγούνται στα τρωκτικά δόσεις χίλιες φορές υψηλότερες και διαπιστώνεται εάν αναπτύσσουν επιπλέον καρκίνους. Οι δοκιμές ασφάλειας για τα τρόφιμα και τις χημικές ουσίες δεν έχουν αλλάξει εδώ και δεκαετίες και δεν περιλαμβάνουν τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, για παράδειγμα, την επίπτωση στο μικροβίωμα του εντέρου μας.
Έχουμε 100 τρισεκατομμύρια μικρόβια στο κατώτερο έντερο μας που συνθέτουν μια κοινότητα ζωτικής σημασίας για το ανοσοποιητικό μας σύστημα και για την ανταπόκριση του οργανισμού σε θεραπείες καρκίνου. Αυτά τα μικρόβια και τα γονίδιά τους είναι πολύ πιο ευαίσθητα στις χημικές ουσίες από εμάς, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή του μεταβολισμού τους και των χημικών ουσιών που παράγουν. Η νέα γνώση της σημασίας ενός υγιούς εντερικού μικροβιώματος θέτει υπό αμφισβήτηση τις επίσημες συμβουλές ότι τα φυτοφάρμακα και τα ζιζανιοκτόνα είναι ασφαλή για για μεγάλες χρονικές περιόδους, έστω και σε μικρές ποσότητες. Ο έλεγχος της ασφάλειας αυτών των ευρέως χρησιμοποιούμενων χημικών ουσιών στα τρόφιμά μας πρέπει να διεξαχθεί σε κλινικές δοκιμές για χρόνια.
Μέχρι στιγμής, κανείς δεν έχει παράσχει στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τέτοιες χημικές ουσίες είναι αβλαβείς. Ενώ οι κίνδυνοι είναι πιθανό να είναι χαμηλοί, μέχρι να μάθουμε με βεβαιότητα, για εκείνους που τους αρέσει να τρώνε πολλά φυτά, το να ξοδέψουν λίγα περισσότερα χρήματα για βιολογικά φρούτα και λαχανικά (και βρώμη) μπορεί να αξίζει για μια καλύτερη υγεία.
