Μαγνήσιο και διαβήτης τύπου 2

Το χαμηλό μαγνήσιο στο σώμα είναι ένας λόγος για τα υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Το μαγνήσιο είναι ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό που εμπλέκεται σε εκατοντάδες βιοχημικές γιατί περιλαμβάνεται σε πολλά ένζυμα -πάνω από 300. Συμμετέχει στην παραγωγή ενέργειας, στη δημιουργία πρωτεϊνών, τη σύνθεση του DNA, στη σύνθεση της βιταμίνης D και στη μετάδοση σημάτων μεταξύ εγκεφάλου και σώματος. Βοηθά επίσης στην είσοδο της γλυκόζης στα κύτταρα. Οι υποδοχείς ινσουλίνης στα κύτταρα χρειάζονται μαγνήσιο για να λειτουργήσουν σωστά και αν δεν έχετε αρκετό μαγνήσιο, τα κύτταρα  δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά την ινσουλίνη, με αποτέλεσμα τα υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη μαγνησίου είναι 320-420 mg για τους ενήλικες αλλά πολλά άτομα λαμβάνουν χαμηλές ποσότητες από τη διατροφή τους. Επίσης, οι ηλικιωμένοι δεν απορροφούν αρκετό μαγνήσιο διότι η παραγωγή οξέος του στομάχου μειώνεται καθώς μεγαλώνουμε. Αυτά σημαίνουν ότι πρέπει να μεριμνήσετε για τη λήψη επαρκούς μαγνησίου από τη διατροφή σας.

Στους διαβητικούς τύπου 2 παρατηρείται συχνά ανεπάρκεια μαγνησίου -το ίδιο παρατηρείται και σε άτομα που έχουν υπέρταση. Οι νεφροί είναι επιφορτισμένοι με τη διατήρηση της ισορροπίας του μαγνησίου αλλά οι διαβητικοί χάνουν μεγάλες ποσότητες μαγνησίου στα ούρα τους, και περισσότερο αν έχουν ανεξέλεγκτο σάκχαρο, επειδή το σώμα τους εκκαθαρίζει το μαγνήσιο μαζί με το σάκχαρο στα ούρα. Όσοι λαμβάνουν διουρητικά για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης έχουν ακόμη μεγαλύτερη απώλεια.

Μια ανασκόπηση 26 μελετών που περιέλαβαν 1,2 εκατομμύρια άτομα και 56.000 διαβητικούς βρήκε ότι εκείνοι με την υψηλότερη πρόσληψη μαγνησίου είχαν 22% χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 από εκείνους που κατανάλωναν χαμηλές ποσότητες. Για κάθε αύξηση μαγνησίου κατά 100 mg την ημέρα ο κίνδυνος μειωνόταν κατά 6%. Το μαγνήσιο υπάρχει κυρίως στους ξηρούς καρπούς και τους σπόρους, και αυτός είναι ένας λόγος που αυτές οι τροφές ανήκουν στην υγιεινή διατροφή, μαζί βέβαια με το γεγονός ότι περιέχουν και άλλα μικροθρεπτικά συστατικά καθώς και φυτικές ίνες. Τροφές που περιέχουν μαγνήσιο είναι: αμύγδαλα, μπανάνες, φασόλια, μπρόκολο, καστανό ρύζι, κάσιους, κρόκος αυγού, ιχθυέλαια, λιναρόσπορος, πράσινα λαχανικά, γάλα, μανιτάρια, κολοκυθόσποροι, σουσάμι, σόγια και δημητριακά ολικής αλέσεως. Η περιεκτικότητα του μαγνησίου στα διάφορα τρόφιμα και λαχανικά είναι σήμερα μειωμένη κατά 25-80% σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από το 1950. Αιτία γι’ αυτό θεωρείται η βιομηχανοποιημένη γεωργία αλλά δεν αποκλείεται η διαφορά, εν μέρει, να οφείλεται και σε διαφορετικό τρόπο μέτρησης. Η αύξηση της χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων τα τελευταία 70 χρόνια  έχει αλλάξει τις ιδιότητες του εδάφους με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί η περιεκτικότητα των καλλιεργούμενων λαχανικών σε μαγνήσιο και άλλα μέταλλα. Άλλοι λόγοι για τη μειωμένη περιεκτικότητα του μαγνησίου στη διατροφή είναι η απομάκρυνσή του κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας τροφίμων. Για παράδειγμα, τα έλαια και οι σπόροι χάνουν αρκετό μαγνήσιο κατά τη διαδικασία του εξευγενισμού. Επιπλέον, οι διατροφικές προτιμήσεις προς τα επεξεργασμένα τρόφιμα μειώνουν την πρόσληψη μαγνησίου.

Αλλά εκτός από την κατάλληλη διατροφή μπορούν να σας βοηθήσουν και τα συμπληρώματα μαγνησίου. Μια ανάλυση κλινικών δοκιμών που περιέλαβε 1.168 άτομα, βρήκε ότι τα συμπληρώματα μαγνησίου για μια διάρκεια περίπου 12 εβδομάδων μείωσαν τα επίπεδα της γλυκόζης νηστείας. Πόση μείωση μπορείτε να περιμένετε; Μια κλινική δοκιμή σε 42 διαβητικά άτομα έδειξε ότι η λήψη 250 mg μαγνησίου την ημέρα μέσω συμπληρωμάτων μείωσε τη η γλυκόζη νηστείας από τα 158,6 στα 148 mg/dl. Άλλες μελέτες έχουν βρει πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Η ανεπάρκεια μαγνησίου μπορεί να μην είναι απλώς μια συνέπεια του διαβήτη τύπου 2, αλλά μια από τις αιτίες του διότι παρατηρείται και στον προδιαβήτη και άρα μπορεί να παίζει ρόλο στην εξέλιξη της ασθένειας. Επίσης μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές όπως καρδιακή αρρυθμία, υπέρταση και έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ενδεχομένως όμως και μια μεγάλη πρόσληψη μαγνησίου να μην κάνει καλό. Όπως φάνηκε από μια κινεζική μελέτη που περιέλαβε 5.000 υγιή άτομα, τόσο τα χαμηλά όσο και τα υψηλά επίπεδα μαγνησίου στο αίμα συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 κατά τη διάρκεια παρακολούθησης των έξι ετών. 

Τόσο τα χαμηλά όσο και τα υψηλά επίπεδα μαγνησίου στο αίμα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη. Τα στοιχεία αυτά προέκυψαν από μια κινεζική μελέτη που περιέλαβε πάνω από 5.000 άτομα και τα παρακολούθησε για περίπου έξι χρόνια. O χαμηλότερος κίνδυνος ήταν όταν το μαγνήσιο στο αίμα ήταν περίπου 0,93 mmol/L.

Τα συμπληρώματα μαγνησίου συνιστώνται μόνο στους διαβητικούς που έχουν ανεπάρκεια αλλά αυτό δεν είναι εύκολο να το μάθετε από τις εξετάσεις αίματος. Υπάρχουν περίπου 25 γραμμάρια μαγνησίου στο ανθρώπινο σώμα και από αυτά μόνο το 1% κυκλοφορεί στο αίμα -το 75% είναι στα οστά και το υπόλοιπο κυρίως μέσα στα κύτταρα.

Να ξέρετε πάντως ότι ο μαγνήσιο είναι “ανταγωνιστής” του ασβεστίου. Αυτό σημαίνει ότι σε ορισμένες βιολογικές λειτουργίες δρα αντίθετα από το ασβέστιο, αλλά επιπλέον, τα δύο μέταλλα ανταγωνίζονται μεταξύ τους και ως προς την απορρόφηση, έτσι μια αύξηση του μαγνησίου στο αίμα συνοδεύεται με μια μικρή πτώση του ασβεστίου στο αίμα.

Δείτε επίσης