Οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν υψηλότερο κίνδυνο να γεννήσουν μωρά με μικρότερα τελομερή. Κι αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τα παιδιά τους είναι πιο επιρρεπή σε παθήσεις που σχετίζονται με την ηλικία, όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης τύπου 2 αργότερα, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο BMC Medicine.
Τα τελομερή είναι ένα δείκτης της βιολογικής γήρανσης. Προστατεύουν τα χρωμοσώματα, τα οποία μεταφέρουν τις γενετικές πληροφορίες με τη μορφή DNA, με το να κάθονται σε κάθε άκρο τους σαν τις πλαστικές άκρες στα κορδόνια των παπουτσιών μας. Ο ρόλος τους είναι να σταματούν την υποβάθμιση των χρωμοσωμάτων μας, αλλά από πολύ νωρίς στην ανάπτυξή μας αρχίζουν να μικραίνουν. Όταν γερνάμε και γίνονται πολύ κοντά, τα χρωμοσώματά μας αρχίζουν να ξεφτίζουν και τα κύτταρά μας να πεθαίνουν.
Ενώ ένας υψηλός ΔΜΣ στις μητέρες είναι ένας καθιερωμένος παράγοντας κινδύνου για χρόνια νόσο στους απογόνους της, δεν είχε προηγουμένως συνδεθεί με το μήκος των τελομερών στα νεογνά. Η μελέτη διεξήχθη από ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Hasselt στο Βέλγιο. Οι ερευνητές μέτρησαν τον ΔΜΣ 743 μητέρων πριν από τη σύλληψη και τα μήκη των τελομερών του μωρού τους -ανιχνεύθηκαν στο αίμα του ομφάλιου λώρου και στον ιστό του πλακούντα.
«Το μήκος των τελομερών στα νεογέννητα ήταν 5,5% χαμηλότερο στις γυναίκες με παχυσαρκία, και η επίδραση αυτή ήταν εμφανής, αν και λιγότερο έντονη, στις υπέρβαρες μητέρες», δήλωσε ο συν-συγγραφέας καθηγητής Tim Nawrot, περιβαλλοντικός επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο Hasselt.
Το μήκος των τελομερών μετριέται από τον αριθμό των ζευγών βάσεων DNA που καταλαμβάνουν, ο οποίος συνδέεται άμεσα με το πόσες φορές μπορεί να διαιρεθεί ένα κύτταρο στη διάρκεια της ζωής του. Τα μακρύτερα τελομερή επιτρέπουν στα κύτταρα να διαιρούνται πιο συχνά, παρέχοντας έτσι μια στατιστική σχέση μεταξύ του μήκους των τελομερών και της βιολογικής ηλικίας.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι για κάθε αύξηση κατά του ΔΜΣ της μητέρας κατά 1 μονάδα πάνω από ένα φυσιολογικό επίπεδο, τα τελομερή των μωρών ήταν 50 ζεύγη βάσεων μικρότερα, κάτι που ισοδυναμεί με 1,1 έως 1,6 χρόνια λιγότερα στο προσδόκιμο ζωής.
«Σε σύγκριση με τα νεογέννητα των μητέρων με φυσιολογικό ΔΜΣ, τα νεογνά των γυναικών με παχυσαρκία είναι πιο γερασμένα σε μοριακό επίπεδο, επειδή τα μειωμένα μήκη των τελομερών σημαίνουν ότι τα κύτταρα τους έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής. Έτσι, η διατήρηση ενός υγιούς ΔΜΣ κατά την αναπαραγωγική ηλικία μιας γυναίκας μπορεί να προάγει τη μοριακή μακροζωία στους απογόνους», είπε ο Nawrot.
Το φυσιολογικό εύρος ΔΜΣ για τους ενήλικες είναι από 18,5 έως 24,9 και ένας ΔΜΣ άνω του 30 θεωρείται παχύσαρκος. Οι τελευταίες εκτιμήσεις από το Lancet Medical Journal δείχνουν ότι το 20% των γυναικών θα είναι παχύσαρκες μέχρι το 2025 παγκοσμίως.
«Τα αποτελέσματά μας προσθέτουν στον αυξανόμενο όγκο στοιχείων ότι ο υψηλός μητρικός ΔΜΣ επηρεάζει τον προγραμματισμό του εμβρύου, ο οποίος θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλοιωμένη ανάπτυξη του εμβρύου και σε ασθένειες αργότερα. Ο αντίκτυπος των ευρημάτων μας στη δημόσια υγεία είναι σημαντικός καθώς στις εύπορες κοινωνίες περίπου το 30% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας είναι υπέρβαρες», είπε ο Nawrot.
Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι επιπτώσεις είναι μη αναστρέψιμες. Η Δρ. Kyra Sim, διαιτολόγος που ειδικεύεται στην έγκαιρη παρέμβαση σε γυναίκες και παιδιά, είπε ότι ενώ τα θεμέλια της υγείας χτίζονται τα πρώτα χρόνια, πολλοί παράγοντες ευθύνονται για την εξέλιξη μιας νόσου. Δεν σημαίνει ότι η υγεία σας είναι δεδομένη, καθώς υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη μακροζωία: η διατροφή σας, εάν ασκείστε, το πόσο καλά αντιμετωπίζετε το άγχος, η κοινωνική υποστήριξη στη ζωή, το αν καπνίζετε ή όχι και γενικά ο τρόπος ζωής σας. Αυτοί οι παράγοντες είναι εξίσου σημαντικοί, αν όχι πιο σημαντικοί, σε ορισμένες περιπτώσεις από αυτό που συμβαίνει στα αναπτυξιακά χρόνια.
