Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Το ερυσίπελας αποτελεί μικροβιακή φλεγμονή του δέρματος που έχει συνήθως αιτία τον στρεπτόκοκκο. Οι υποτροπές του ερυσιπέλατος προσβάλλουν σημαντικό μέρος των πολιτών. Το μικρόβιο εισέρχεται αρχικά στην προσβεβλημένη περιοχή από μια λύση της συνέχειας του δέρματος, συχνά από μικροσκοπικό τραύμα το οποίο δεν υποπίπτει στην αντίληψη του ασθενούς. Στη συνέχεια εάν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδράσει αποτελεσματικά το μικρόβιο εξουδετερώνεται, εάν αυτό δεν συμβεί, εμφανίζεται η χαρακτηριστική φλεγμονή του ερυσιπέλατος.
Η προσβεβλημένη περιοχή είναι ερυθρή οιδηματώδης και διακρίνεται με σαφήνεια από τις υγιείς περιοχές του δέρματος που την περιβάλλουν, οι οποίες διατηρούν το χρώμα και την υφή τους. Συστηματικά συμπτώματα όπως πυρετός, πόνος στους μυς και στις αρθρώσεις, ναυτία, κεφαλαλγία πολλές φορές ελλείπουν, αλλά όταν είναι παρόντα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο άμεσης διασποράς της λοίμωξης.
Εάν το ερυσίπελας δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, ενδέχεται να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως είναι η νέκρωση, ο ακρωτηριασμός, η σήψη, η εμβολή, η νεφρική βλάβη, τα καρδιακά προβλήματα.
Ενώ η συχνότητα του ερυσιπέλατος μειώθηκε σε όλη την διάρκεια του εικοστού αιώνα, πιθανώς λόγω της βελτίωσης της υγιεινής και της ανακάλυψης των νεότερων αντιβιοτικών, κατά τα τελευταία χρόνια η συχνότητά του βαίνει αυξανόμενη.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το ερυσίπελας που υποτροπιάζει παρά την χορήγηση αντιβιοτικής θεραπείας. To ερυσίπελας που υποτροπιάζει πολλές φορές προκαλεί λεμφική καταστροφή από την επαναλαμβανόμενη μόλυνση με αποτέλεσμα τη μόνιμη παραμόρφωση της περιοχής (ελεφαντίαση). Συχνά αίτια υποτροπών είναι η χορήγηση ακατάλληλης αντιβιοτικής θεραπείας, που συχνά προκύπτει ως αποτέλεσμα μη εφαρμογής των ενδεικνυόμενων αντιβιοτικών σχημάτων ή πλημμελούς συμμόρφωσης με αυτά ή ανάδυσης ανθεκτικών μικροβίων από κακή χρήση αντιβιοτικών. Άλλα αίτια είναι:
- Καταστάσεις κακής λεμφικής ή αγγειακής κυκλοφορίας
- Οι λύσεις της συνέχειας του δέρματος
- Το αυξημένο σάκχαρο αίματος,
- Καταστάσεις ανοσοκαταστολής ανεξάρτητα από τα αίτια που τις προκαλούν (π.χ. ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας HIV)
- Οι συχνές στρεπτοκοκκικές αμυγδαλίτιδες
- Καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από μόνιμες ή συχνές λύσεις στη συνέχεια του δέρματος ανεξάρτητα από το αίτιο που τις προκαλεί (π.χ. χρόνιες μυκητιάσεις νυχιών, τραύματα από ξύρισμα)
- Το νεφρωσικό σύνδρομο
Εκτός από την βέλτιστη θεραπεία, γενικά μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν οι πάσχοντες από ερυσίπελας που υποτροπιάζει είναι:
- Πρέπει να αποφεύγουν τις πληγές και τις μολύνσεις από μικρόβια και μύκητες νυχιών ή δέρματος. Μέθοδοι πρόληψης των πληγών και των μολύνσεων αυτών είναι η αποφυγή βάδισης με γυμνά πόδια ιδιαίτερα σε δημόσια αποδυτήρια, πισίνες και θάλασσες, η χρήση άνετων παπουτσιών, ο συστηματικός έλεγχος των παπουτσιών για απομάκρυνση μικροαντικειμένων από το εσωτερικό τους και για ύπαρξη χαλασμένων ραφών, η συχνή αλλαγή καλτσών, η χρήση άνετων καλτσών, η προσεκτική κοπή των νυχιών, η χρήση αντισηπτικών διαλυμάτων κατά το ξύρισμα και την κοπή των νυχιών. Προτιμήστε να αγοράζετε τα καινούργια παπούτσια στο τέλος της ημέρας και όχι κατά τις πρωινές ώρες (τα πόδια μας το απόγευμα είναι πιο πρησμένα) και αυξήστε προοδευτικά το χρονικό διάστημα που τα χρησιμοποιείτε σε καθημερινή βάση (π.χ. δέκα λεπτά ανά ημέρα) πριν τα χρησιμοποιήσετε μόνιμα.
- Πρέπει να μεριμνούν για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού τους συστήματος. Η αποφυγή του καπνίσματος, η αποφυγή κατάχρησης αλκοόλ, η καθημερινή κατανάλωση φρούτων λαχανικών και η υιοθέτηση παραδοσιακών διατροφικών προτύπων μεσογειακής διατροφής προσαρμοσμένων στα χρόνια νοσήματα του πάσχοντος είναι απαραίτητα μέτρα για την βέλτιστη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Πρέπει να φροντίσουν να χάσουν σταδιακά το περιττό βάρος εάν είναι υπέρβαροι. Η παχυσαρκία οδηγεί σε δυσλειτουργία του κυκλοφορικού και του ανοσοποιητικού συστήματος αυξάνοντας την πιθανότητα υποτροπής.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδική Παθολόγος, Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά, Τηλ. 2102122198, Email: amoschovaki@yahoo.gr http://iatreioamoschovaki.gr https://
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 2106252770.
