Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Τα πρησμένα πόδια και οι πρησμένοι αστράγαλοι είναι καταστάσεις που εμφανίζονται συχνά με τη ζέστη. Το πρήξιμο (οίδημα) είναι η παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από κλινικά εμφανή αύξηση του όγκου του διάμεσου υγρού. Ο πάσχων παρατηρεί διόγκωση της οιδηματώδους περιοχής φαινόμενο που μπορεί να οδηγήσει σε δυσχέρεια υπόδησης όταν το πρήξιμο εντοπίζεται στα κάτω άκρα ή τράβηγμα στην υποκείμενη περιοχή των δαχτυλιδιών ή της βέρας του όταν εντοπίζεται στα χέρια.
Το θερμικό οίδημα που εμφανίζεται όταν οι περιβαλλοντικές θερμοκρασίες είναι υψηλές οφείλεται σε διαστολή αιμοφόρων αγγείων λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας με αποτέλεσμα την λίμναση των σωματικών υγρών συνηθέστερα στα κάτω άκρα λόγω της βαρύτητας. Το πρόβλημα επιδεινώνεται λόγω πολύωρων αεροπορικών ή οδικών ταξιδιών συχνών κατά το καλοκαίρι, στα οποία διαταράσσεται η απρόσκοπτη κυκλοφορία των υγρών του σώματος. Οι ηλικιωμένοι, οι χρήστες ορισμένων φαρμάκων (π.χ. αναστολέων ασβεστίου) οι έγκυες και οι υπέρβαροι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο θερμικού οιδήματος. Κακές συνήθειες καθημερινότητας όπως είναι τα ψηλά υποδήματα και η παρατεταμένη ορθοστασία επιδεινώνουν το πρόβλημα. Κατά την εγκυμοσύνη το πρήξιμο των ποδιών είναι συχνό διότι προκαλούνται ορμονικές αλλαγές και μεταβολές στις αγγειακές πιέσεις με αποτέλεσμα αύξηση του όγκου του διάμεσου υγρού.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά τις ζεστές ημέρες και περιλαμβάνουν:
- Πρήξιμο του ιστού ακριβώς κάτω από το δέρμα σας, ειδικά στα πόδια ή τα χέρια σας ή
- Τεντωμένο, λαμπερό δέρμα ή
- Δέρμα που καταλείπει εντύπωμα όταν πιέζεται για αρκετά δευτερόλεπτα
Το θερμικό οίδημα συνήθως είναι ανώδυνο, ήπιο και εντοπίζεται στους αστραγάλους.
Πότε ενδέχεται να πρόκειται για σοβαρότερη υποκείμενη κατάσταση
Περίπου το 1/3 από τα υγρά του σώματος ευρίσκονται στον εξωκυττάριο χώρο και το υπόλοιπο ενδοκυττάρια. Το 75% περίπου από αυτό είναι διάμεσο υγρό και το υπόλοιπο είναι το πλάσμα του αίματος. Σημαντικό ρόλο στην διακίνηση των υγρών ανάμεσα στα διαμερίσματα του σώματος έχει η υδροστατική πίεση των υγρών, η κολλοειδωσμωτική πίεση που δημιουργείται από τις πρωτεΐνες του πλάσματος, η δραστηριότητα της λέμφου, η ανατομική ακεραιότητα των αγγείων.
Νοσήματα που συνοδεύονται από ρήξη της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, διαταραχή λεμφικής αιματικής κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκεια των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος, σε γενικευμένο ή τοπικό επίπεδο αναπτύσσεται οίδημα. Τα αίτια είναι ποικίλα όπως σύνδρομα δυσαπορρόφησης, νεφρικά σύνδρομα, καρδιακή ανεπάρκεια, κίρρωση ήπατος, φλεβίτιδα, λεμφαγγειίτιδα, φλεγμονές.
Συμπτώματα που πρέπει να σας θορυβήσουν ώστε να μην αναβάλλετε τη σωστή παθολογική σας εξέταση από έμπειρο παθολόγο είναι όταν ο πόνος ή το κάψιμο υπάρχει με:
- Σπουσία σαφούς εκλυτικού αιτίου όπως είναι η ζέστη
- Εμφανή ασυμμετρία
- Τοπική ερυθρότητα
- Σημαντική έκταση του προβλήματος (π.χ. δεν εμφανίζεται μόνο στον αστράγαλο αλλά περιλαμβάνει όλο το πόδι)
- Συστηματικά συμπτώματα όπως είναι ο πυρετός και η δύσπνοια
Κατά την ιατρική εξέταση από τον έμπειρο παθολόγο με κλινική εμπειρία, είναι σημαντικό να διερευνηθεί εάν το πρήξιμο είναι εστιακό ή γενικευμένο, εάν έχει δηλαδή αυστηρά τοπικό χαρακτήρα ή παρουσιάζει πιο γενικευμένες εστίες.
Το γενικευμένο πρήξιμο, μπορεί να μην είναι αντιληπτό από τον ασθενή (π.χ. πολλές περιπτώσεις οιδήματος με συστηματικά χαρακτηριστικά έχουν ως μόνο σημείο, μικρό εντύπωμα δέρματος που αφήνει το ιατρικό στηθοσκόπιο, μετά την ανασήκωσή του από τον θώρακα του ασθενούς). Κατά την αξιολόγηση του οιδήματος στο ιατρείο πρέπει επίσης να αξιολογηθεί εάν το πρήξιμο των ποδιών συνοδεύεται από τοπική φλεγμονή που εκδηλώνεται ως ερυθρότητα, αύξηση της τοπικής θερμοκρασίας, αίσθηση τοπικής θερμότητας ή αύξησης της θερμοκρασίας του σώματος ή εάν δεν υπάρχουν ευρήματα φλεγμονής. Η διερεύνηση των χαρακτηριστικών του πρηξίματος είναι πολύ σημαντική, γιατί τα νοσήματα και οι καταστάσεις που υποκρύπτονται διαφοροποιούνται σημαντικά αναλόγως ευρημάτων. Ορισμένες φορές απαιτείται ειδικός εργαστηριακός έλεγχος.
Μέτρα αντιμετώπισης του απλού θερμικού πρηξίματος:
- Σηκώστε τα πόδια σας. Η βαρύτητα δεν είναι φίλος σας όσον αφορά το πρήξιμο, επομένως φροντίστε να σηκώνετε τα πόδια σας ψηλότερα από την καρδιά σας όσο πιο συχνά μπορείτε.
- Αποφύγετε τη ζέστη όποτε είναι δυνατόν. Μείνετε σε σκιερούς χώρους ή κλιματιζόμενα δωμάτια. Αποφύγετε τα ζεστά ντους/μπάνιο και σάουνες.
- Αποφύγετε την καθιστική ζωή. Η άσκηση , όπως το κολύμπι και το περπάτημα, συμβάλλει στην τόνωση της κυκλοφορίας σας και στην αποκατάσταση της συσσώρευσης των υγρών. Κολυμπήστε σε δροσερές ώρες της ημέρας, όπως το απόγευμα ή το πρωί.
- Εφόσον δεν έχετε νόσημα, το οποίο να έχει ένδειξη την αυξημένη πρόσληψη άλατος, αποφύγετε το αλάτι. Ορισμένες τροφές είναι φυσικά διουρητικά και μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση από την κατακράτηση υγρών. Καταναλώστε φυλλώδη πράσινα λαχανικά όπως το σπανάκι και το μαρούλι, τα πράσινα φασόλια, τα σπαράγγια, η κολοκύθα, το κρεμμύδι, ο ανανάς και τα λεμόνια.
- Οι κάλτσες συμπίεσης μπορούν να σας βοηθήσουν να αποφύγετε το πρήξιμο, να ενισχύσετε την κυκλοφορία του αίματος και να αποτρέψετε τη συλλογή υγρών στους αστραγάλους και τα πόδια σε πολύωρα αεροπορικά ταξίδια.
- Κάντε τακτικά διαλείμματα για περπάτημα όταν είστε ακίνητοι για μεγάλες χρονικές περιόδους.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδική Παθολόγος, Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά, Τηλ. 2102122198, Email: amoschovaki@yahoo.gr http://iatreioamoschovaki.gr https://
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 2106252770.
