Του Mark Dallas, The Conversation
Ένας επιστήμονας-ντετέκτιβ παρουσίασε στοιχεία ότι οι εικόνες που χρησιμοποιούνται για να υποστηρίξουν την υπόθεση ότι η αμυλοειδική πρωτεΐνη είναι ο κύριος πρωταγωνιστής στη νόσο Αλτσχάιμερ, φαίνεται να έχουν κατασκευαστεί.
Ξεκίνησε ως έρευνα για ένα πειραματικό φάρμακο Αλτσχάιμερ, το Simufilam, αλλά γρήγορα κατέληξε σε κάτι πολύ μεγαλύτερο. Η έρευνα εντόπισε πάνω από 20 ύποπτες εργασίες από τον ίδιο ερευνητή, 10 εκ των οποίων αφορούσαν τη συγκεκριμένη πρωτεΐνη. Η αρχική ερευνητική εργασία που τέθηκε υπό έλεγχο δημοσιεύτηκε το 2006 στο περιοδικό Nature. Από τη δημοσίευσή του, έχει αναφερθεί περισσότερες από 2.000 φορές από άλλους επιστήμονες για να υποστηρίξουν τη δική τους εργασία.
Το περιοδικό διερευνά επί του παρόντος αυτές τις ανησυχίες και συνέστησε προσοχή στην ερμηνεία των δεδομένων. Εκτός από αυτήν την εργασία του 2006, άλλες ερευνητικές εργασίες που δημοσιεύθηκαν από τον ίδιο συγγραφέα έχουν τεθεί υπό έλεγχο από συναδέλφους επιστήμονες στο PubPeer -έναν ιστότοπο που επιτρέπει στους επιστήμονες να συζητούν και να αναθεωρούν την επιστημονική έρευνα μετά τη δημοσίευσή τους.
Αυτές οι αποκαλύψεις θέτουν υπό αμφισβήτηση την επιστημονική ακεραιότητα και τον ρόλο του βήτα αμυλοειδούς στην παθολογία της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Το βήτα αμυλοειδές ανιχνεύθηκε το 1984 και τώρα αναγνωρίζεται ως κύριο συστατικό των εγκεφαλικών πλακών που περιγράφηκαν για πρώτη φορά από τον Alois Alzheimer, Γερμανό παθολόγο, στις αρχές του 20ού αιώνα.
Αυτή η πρωτεΐνη που ονομάζεται βήτα-αμυλοειδές συσσωματώνεται σε κολλώδεις μάζες και η έρευνα έχει δείξει την κατασκευή αυτών των συσσωματωμάτων με εντυπωσιακή λεπτομέρεια στο εργαστήριο. Η ταυτοποίηση της πρωτεΐνης οδήγησε ένα κύμα ερευνών για την αποκάλυψη του ρόλου που παίζει το αμυλοειδές στον εγκέφαλο των ατόμων με και χωρίς νόσο Αλτσχάιμερ.
Το 1992, η έρευνα οδήγησε στην πρόταση μιας υπόθεσης για να εξηγήσει τους μηχανισμούς για το πώς επικρατεί η ασθένεια. Πρώτα έρχεται η συσσώρευση του βήτα αμυλοειδούς, και στη συνέχεια αυτό που ακολουθεί (για παράδειγμα, ο θάνατος των νευρικών κυττάρων) είναι αποτέλεσμα αυτής της εναπόθεσης. Αυτή η υπόθεση οδήγησε στην ανάπτυξη μιας σειράς αντιαμυλοειδών θεραπειών που έχουν προχωρήσει σε κλινικές δοκιμές αλλά μέχρι στιγμής έχουν απογοητεύσει.
Παρά τις πρόσφατες αποκαλύψεις, είναι σαφές ότι το βήτα αμυλοειδές συμβάλλει στην ασθένεια –αυτό υποστηρίζεται από γενετικά στοιχεία. Αυτό που είναι λιγότερο σαφές είναι ποιοι άλλοι παράγοντες συνδυάζονται στον εγκέφαλο κάποιου που οδηγούν στη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ.
Η εν λόγω μελέτη του 2006 εξέτασε εγκεφάλους ποντικών και ανέφερε ότι ένας συγκεκριμένος τύπος της πρωτεΐνης βήτα αμυλοειδούς, συγκεκριμένα το Aβ star 56 (Aβ*56), προκαλούσε τα γνωστικά ελλείμματα που παρατηρήθηκαν στο μοντέλο της νόσου Αλτσχάιμερ σε ποντίκια. Αυτό έβαλε τη μορφή Aβ*56 της πρωτεΐνης στο στόχαστρο των επιστημόνων που αναζητούσαν νέα φάρμακα για το Αλτσχάιμερ. Πίστευαν ότι η πρόληψη της συσσώρευσης του Aβ*56 θα μπορούσε ενδεχομένως να επιβραδύνει τη γνωστική έκπτωση σε άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, η νέα έκθεση που δημοσιεύτηκε στο Science δείχνει ότι μπορεί να υπήρξε παραποίηση εικόνας στην αρχική εργασία και οι εικόνες που παρουσιάστηκαν δεν ήταν αυτές που αναφέρθηκαν.
Το αστυνομικό έργο αποκάλυψε αυτό που φαίνεται να είναι αλλοιωμένες ή διπλές εικόνες για να ταιριάζουν καλύτερα στην υπόθεση αντί να αποτελούν αληθινή αντανάκλαση των πειραμάτων που περιγράφονται στην ερευνητική εργασία. Μεταγενέστερη έρευνα για το βήτα αμυλοειδές πεπτίδιο σε ανθρώπινα δείγματα απέτυχε να ανιχνεύσει τη μορφή Αβ*56.
Αυτές οι αποκαλύψεις μπορεί να δυσφημούν το έργο ενός ατόμου, αλλά δεν γονατίζουν την έρευνα γύρω από το Αλτσχάιμερ. Είναι αλήθεια ότι τα ερευνητικά κονδύλια έχουν κατευθυνθεί εσφαλμένα, αλλά η ιστορία του βήτα αμυλοειδούς θα είχε αναπτυχθεί με ή χωρίς τα εν λόγω δεδομένα. Ακόμα, μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες προσπαθούν να ανιχνεύσουν σχετικά επίπεδα υποτύπων βήτα αμυλοειδούς στο αίμα.
Αν και είναι απογοητευτικό να ακούγεται μια υποτιθέμενη παραποίηση εικόνας, μια τέτοια συμπεριφορά δεν είναι καινούργια. Το 2016, μια έκθεση πρότεινε ότι μία στις 25 ερευνητικές εργασίες έχει κάποιο επίπεδο χειραγώγησης εικόνας. Οι επιστήμονες πρέπει να κάνουν περισσότερα για να εντοπίσουν πού συνέβη αυτό και να το αποκαλύψουν.
Νέα εργαλεία είναι διαθέσιμα για να βοηθήσουν στην ανακάλυψη της εξαπάτησης και τα περιοδικά εργάζονται σκληρά για να αντιμετωπίσουν την εξαπάτηση εικόνων, αλλά πάντα υπάρχουν άνθρωποι που θα τα παρακάμψουν για να παρουσιάσουν δεδομένα που ταιριάζουν σε μια συγκεκριμένη υπόθεση. Το κάνουν αυτό για να προχωρήσουν την καριέρα τους χωρίς να υπολογίζουν το κακό που κάνουν, όχι μόνο στην επιστημονική κοινότητα αλλά και σε ανθρώπους που αναζητούν απεγνωσμένα απαντήσεις για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Ενώ οι επιστήμονες εξακολουθούν να προσπαθούν να αποκαλύψουν τη συμβολή του βήτα αμυλοειδούς στη νόσο Αλτσχάιμερ, διερευνώνται αρκετοί ακόμη δρόμοι. Από τον Ιανουάριο του 2022, μόνο το 29% των κλινικών δοκιμών φάσης 3 (το τελικό στάδιο των δοκιμών σε ανθρώπους) στοχεύουν στη μείωση των επιπέδων του βήτα αμυλοειδούς, επομένως υπάρχουν περισσότερες οδοί να μετριάσουν ορισμένες από τις αρνητικές καλύψεις που σχετίζονται με την υπό διερεύνηση μελέτη.
