Της Ana Valdes, Associate Professor and Reader, University of Nottingham (Πηγή: The Conversation).
Η αύξηση βάρους συμβαίνει όταν καταναλώνουμε περισσότερη τροφή από αυτή που μπορούμε να κάψουμε και η απώλεια βάρους συμβαίνει όταν καίμε περισσότερη ενέργεια από αυτή που προσλαμβάνουμε. Αλλά γιατί κάποιοι φαίνεται να τρώνε ό,τι θέλουν και να μην παχαίνουν, ενώ άλλοι παχαίνουν ακόμα κι αν τρώνε λογικές ποσότητες φαγητού; Η απάντηση, τουλάχιστον εν μέρει, μπορεί να βρεθεί στα βακτήρια που ζουν στα έντερά μας.
Η έρευνά μας, που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Obesity, δείχνει ότι οι άνθρωποι που έχουν σταθερό βάρος για εννέα χρόνια ή χάνουν βάρος, έχουν μεγαλύτερο αριθμό ποικιλίας τύπων μικροβίων στο έντερό τους, τρώνε περισσότερες φυτικές ίνες και έχουν μεγαλύτερη αφθονία ορισμένων ειδών μικροβίων του εντέρου.
Την τελευταία δεκαετία, ανακαλύφθηκε ότι τα μικρόβια στο έντερό μας έχουν ισχυρή επίδραση σε διάφορες πτυχές της υγείας μας. Μελέτες σε ποντίκια έχουν δείξει ότι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα μετατρέπει την τροφή σε ενέργεια εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους διάφορους τύπους των μικροβίων.
Σε μια μελέτη, επιστήμονες από το Ισραήλ ανακάλυψαν ότι τα ποντίκια που έκαναν δίαιτα γιο-γιο κέρδισαν βάρος σε σύγκριση με τα ποντίκια που ακολουθούσαν σταθερή διατροφή –παρά το γεγονός ότι και οι δύο ομάδες έλαβαν συνολικά την ίδια ποσότητα θερμίδων. Ένα από τα αποτελέσματα που παρατηρήθηκαν στα ποντίκια που τέθηκαν σε δίαιτα γιο-γιο ήταν η μείωση της ποικιλίας του μικροβιώματος του εντέρου τους. Επίσης, όταν μεταμόσχευσαν τα μικρόβια από αυτά που έκαναν δίαιτα γιο-γιο στα έντερα αυτών που έκαναν σταθερή δίαιτα, τα τελευταία κέρδισαν βάρος, δείχνοντας ότι τα αλλοιωμένα μικρόβια ήταν η αιτία της αύξησης του βάρους. Συμβαίνει το ίδιο με τους ανθρώπους;
Στους ανθρώπους, συγκρίνοντας τα μικρόβια στο έντερο σε παχύσαρκα και αδύνατα άτομα, οι επιστήμονες έχουν ήδη δείξει ότι οι αδύνατοι άνθρωποι έχουν πολύ περισσότερα είδη εντερικών βακτηρίων από τα παχύσαρκα άτομα.
Τι μας δίδαξαν οι δίδυμες γυναίκες
Μέχρι τώρα, δεν υπήρχαν πειράματα που να συνδέουν τα μικρόβια του εντέρου με αλλαγές στο βάρος για αρκετά χρόνια. Για το λόγο αυτό, αποφασίσαμε να κάνουμε μια έρευνα σε 1.632 γυναίκες από το Ηνωμένο Βασίλειο, όλες δίδυμες (περίπου οι μισές ταυτόσημες). Οι συμμετέχουσες μέτρησαν το σωματικό τους βάρος πριν από αρκετά χρόνια και απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με τις ποσότητες και τα είδη των τροφών που έτρωγαν. Τους ξανακαλέσαμε εννέα χρόνια αργότερα και, εκτός από τη μέτρηση του βάρους τους, τους ζητήσαμε να μας δώσουν ένα δείγμα κοπράνων για να μπορέσουμε να αναλύσουμε τα βακτήρια στο έντερό τους.
Βρήκαμε ότι οι περισσότερες γυναίκες κέρδισαν βάρος τα εννέα χρόνια, αλλά αυτό δεν εξηγήθηκε πλήρως από τον αριθμό των θερμίδων στη διατροφή τους όταν ξεκίνησε η μελέτη. Επειδή ήταν δίδυμες, ήταν επίσης δυνατό να υπολογιστεί (χρησιμοποιώντας τις διαφορές μεταξύ πανομοιότυπων και μη διδύμων) πόση από την αύξηση βάρους μπορεί να εξηγηθεί από τα γονίδια. Μόνο το 41% της αλλαγής του βάρους εξηγήθηκε από τα γονίδια. Αυτό σήμαινε ότι υπήρχαν και άλλοι παράγοντες, εκτός από τα γονίδια και τις θερμίδες.
Ανακαλύψαμε ότι οι γυναίκες που έτρωγαν υψηλές ποσότητες φυτικών ινών (βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως) είχαν λιγότερες πιθανότητες να κερδίσουν βάρος από εκείνες που έτρωγαν λίγες φυτικές ίνες, ακόμα κι αν κατανάλωναν περίπου την ίδια ποσότητα θερμίδων. Οι γυναίκες που έχασαν βάρος ή είχαν σταθερό βάρος είχαν επίσης πιο ποικίλα μικρόβια στα έντερά τους. Μπορέσαμε να εντοπίσουμε ορισμένα από τα μικρόβια που διέφεραν μεταξύ των γυναικών που είχαν πάρει βάρος και εκείνων που είχαν χάσει βάρος. Τα περισσότερα από αυτά τα μικρόβια είχαν ήδη ανακαλυφθεί σε ποντίκια ότι εμπλέκονται σε καλύτερο μεταβολισμό της ενέργειας.
Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι μελέτες σε ποντίκια σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα μικρόβια επηρεάζουν την αύξηση βάρους και είναι επίσης σχετικές με τον άνθρωπο.
