Η σοβαρή λιπώδης νόσος του ήπατος συνδέεται συνήθως με την παχυσαρκία, αλλά σύμφωνα με μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που διεξήχθη από ερευνητές στο Temple University και το Translational Genomics Research Institute (TGen), υπάρχει ένα αυξανόμενο σύνολο στοιχείων που υποδηλώνουν ότι ακόμη και άτομα κανονικού βάρους μπορούν να προσβληθούν από αυτή την δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση.
Το γιατί συμβαίνει αυτό είναι ελάχιστα κατανοητό, αν και ορισμένοι από τους ύποπτους παράγοντες κινδύνου για ηπατική νόσο για τα αδύνατα άτομα περιλαμβάνουν τη διατροφή, τη γενετική, την εθνικότητα, ακόμη και την εμμηνόπαυση στις γυναίκες, σύμφωνα με την ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Diabetology and Metabolic Syndrome.
«Επειδή η λιπώδης νόσος του ήπατος, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι μια κλινικά σιωπηλή κατάσταση, η απουσία πρώιμων σημείων και συμπτωμάτων, σε συνδυασμό με κανονικές εργαστηριακές και σωματικές μετρήσεις, οι κλινικοί γιατροί δεν βλέπουν την παρουσία σοβαρής ηπατικής νόσου στα άτομα κανονικού βάρους», δήλωσε η Johanna DiStefano καθηγήτρια μεταβολικών νοσημάτων.
Η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (NAFLD: Nonalcoholic fatty liver disease) είναι η πιο κοινή χρόνια ηπατική πάθηση στις ΗΠΑ και μπορεί να επηρεάσει περίπου το 24% του παγκόσμιου πληθυσμού. Η συχνότητα της NAFLD αυξάνεται παγκοσμίως, καθιστώντας την σημαντική απειλή για την υγεία. Η πιο σοβαρή μορφή της μπορεί να εξελιχθεί σε μια κατάσταση που ονομάζεται μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH: nonalcoholic steatohepatitis), η οποία χαρακτηρίζεται από φλεγμονή του ήπατος και συχνά ίνωση και μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση, καρκίνο του ήπατος και θάνατο. Όλα είναι δύσκολο να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν.
Εύρημα έκπληξη για τα αδύνατα άτομα
Μια προηγούμενη μελέτη έδειξε ότι μεταξύ της αρχικής διάγνωσης και των εξετάσεων παρακολούθησης, τα αδύνατα άτομα με NAFLD διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρή ηπατική νόσο από εκείνα με υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). «Αυτό το απροσδόκητο εύρημα υποδηλώνει ότι τα αδύνατα άτομα βιώνουν ταχύτερο ρυθμό εξέλιξης της ίνωσης σε σύγκριση με εκείνα με υψηλότερο ΔΜΣ», είπε η DiStefano.
Ενώ η παχυσαρκία είναι ο ισχυρότερος ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για NAFLD, ακόμη και σε περιπτώσεις σοβαρής παχυσαρκίας ορισμένα άτομα δεν αναπτύσσουν σοβαρή ηπατική νόσο, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρχουν γενετικοί παράγοντες, δηλαδή ορισμένα γονίδια που προάγουν την ηπατική νόσο και άλλα που είναι προστατευτικά έναντι της πάθησης. Για παράδειγμα, μια μελέτη σε περισσότερους από 900 αδύνατους Ιάπωνες έδειξε διπλασιασμό του κινδύνου για μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος μεταξύ εκείνων που έφεραν ένα καλά μελετημένο γονίδιο που ονομάζεται PNPLA3.
Επίσης, οι γυναίκες διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος μετά την εμμηνόπαυση, πιθανότατα λόγω μεταβολικών αλλαγών που σχετίζονται με την απώλεια των οιστρογόνων και άλλων παραγόντων, ανέφερε η ανασκόπηση.
Δεν υπάρχει συναίνεση για τον τρόπο ελέγχου της NAFLD λόγω των αβέβαιων στοιχείων που υποστηρίζουν τις διαγνωστικές εξετάσεις, τις επιλογές θεραπείας, τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας και τα πιθανά μακροπρόθεσμα οφέλη του προσυμπτωματικού ελέγχου.
Ένα σημαντικό ερώτημα είναι εάν η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος στα αδύνατα άτομα αντιπροσωπεύει μια ξεχωριστή ασθένεια που απαιτεί ειδική αντιμετώπιση, όπως προτείνεται από πολλούς ερευνητές, ή είναι ένας τύπος κλασικής NAFLD που σχετίζεται με την παχυσαρκία που θα ανταποκριθεί στην τρέχουσα προσέγγιση της απώλειας βάρους και του ελέγχου της αντίστασης στην ινσουλίνη, την υψηλή αρτηριακή πίεση και το υπερβολικό λίπος στο αίμα.
«Χρειάζεται πολύ περισσότερη δουλειά όχι μόνο για την αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου αλλά και για την προώθηση της μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης μεταξύ των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με την NAFLD μεταξύ των αδύνατων ατόμων», δήλωσε ο Glenn S. Gerhard, πρόεδρος στο Τμήμα Ιατρικής Γενετικής και Μοριακής Βιοχημείας της Ιατρικής Σχολής Lewis Katz, στο Πανεπιστήμιο Temple.
«Η έγκαιρη ανίχνευση, σε συνδυασμό με τα κατάλληλα βήματα για τον μετριασμό της NAFLD μέσω τροποποιήσεων του τρόπου ζωής και κλινικών παρεμβάσεων, μπορεί αποτελεσματικά να αποτρέψει την εξέλιξη σε NASH στα αδύνατα άτομα», είπε η DiStefano, προσθέτοντας ότι η συμπερίληψη των αδύνατων ατόμων σε κλινικές δοκιμές που σχετίζονται με μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος είναι κρίσιμη».
Πηγή: NAFLD in normal weight individuals. Diabetol Metab Syndr 14, 45 (2022). doi.org/10.1186/s13098-022-00814-z.
