Το άγχος -με τη μορφή τραυματικών γεγονότων, εργασιακής καταπόνησης, καθημερινών στρεσογόνων παραγόντων και διακρίσεων- επιταχύνει τη γήρανση του ανοσοποιητικού συστήματος, αυξάνοντας δυνητικά τον κίνδυνο ενός ατόμου για καρκίνο, καρδιαγγειακές παθήσεις και ασθένειες από λοιμώξεις όπως COVID-19, σύμφωνα με μια νέα μελέτη του University of Southern California.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξήγηση των διαφορών στην υγεία που σχετίζεται με την ηλικία και στον εντοπισμό πιθανών σημείων παρέμβασης.
«Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός των ηλικιωμένων αυξάνεται, η κατανόηση των διαφορών στην υγεία που σχετίζεται με την ηλικία είναι απαραίτητη. Οι αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία στο ανοσοποιητικό σύστημα διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην υγεία», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Eric Klopack, μεταδιδακτορικός μελετητής. «Αυτή η μελέτη βοηθά στην αποσαφήνιση των μηχανισμών που εμπλέκονται στην επιτάχυνση της γήρανσης του ανοσοποιητικού».
Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, το ανοσοποιητικό σύστημα αρχίζει φυσιολογικά μια δραματική υποβάθμιση. Με την προχωρημένη ηλικία, το ανοσοποιητικό προφίλ ενός ατόμου εξασθενεί και περιλαμβάνει πάρα πολλά φθαρμένα λευκά αιμοσφαίρια που κυκλοφορούν και πολύ λίγα φρέσκα, «απλοϊκά» λευκά αιμοσφαίρια έτοιμα να δεχτούν νέους εισβολείς. Η γήρανση του ανοσοποιητικού συστήματος συνδέεται όχι μόνο με τον καρκίνο, αλλά με καρδιαγγειακές παθήσεις, αυξημένο κίνδυνο πνευμονίας, μειωμένη αποτελεσματικότητα των εμβολίων και γήρανση του συστήματος οργάνων.
Αλλά τι εξηγεί τις δραστικές διαφορές υγείας στους ηλικιωμένους; Οι ερευνητές του USC αποφάσισαν να δουν αν θα μπορούσαν να αποκαλύψουν τη σχέση μεταξύ της έκθεσης στο άγχος για όλη τη ζωή και της μείωσης του ανοσοποιητικού συστήματος. Αναζήτησαν και διασταύρωσαν σύνολα δεδομένων από τη Michigan’s Health and Retirement Study, μια διαχρονική μελέτη για την υγεία και την οικογενειακή κατάσταση καθώς και τα δημόσια και ιδιωτικά συστήματα υποστήριξης ηλικιωμένων Αμερικανών.
Για να υπολογίσουν την έκθεση σε διάφορες μορφές κοινωνικού στρες, οι ερευνητές ανέλυσαν απαντήσεις από ένα δείγμα 5.744 ενηλίκων ηλικίας άνω των 50 ετών, οι οποίοι απάντησαν σε ένα ερωτηματολόγιο που είχε σχεδιαστεί για να αξιολογήσει το κοινωνικό στρες, συμπεριλαμβανομένων των αγχωτικών γεγονότων ζωής και τις καθημερινές διακρίσεις.
Στη συνέχεια, τα δείγματα αίματος από τους συμμετέχοντες αναλύθηκαν μέσω κυτταρομετρίας ροής, μια εργαστηριακή τεχνική που μετράει και ταξινομεί τα κύτταρα του αίματος καθώς περνούν ένα προς ένα σε μια στενή ροή μπροστά από ένα λέιζερ. Τα άτομα με υψηλότερο σκορ στρες είχαν υψηλότερα ποσοστά φθαρμένων λευκών αιμοσφαιρίων. Η συσχέτιση μεταξύ αγχωτικών γεγονότων της ζωής και λιγότερων έτοιμων να ανταποκριθούν, ή “απλοϊκών” Τ-λεμφοκυττάρων παρέμεινε ισχυρή ακόμη και μετά τον έλεγχο για την εκπαίδευση, το κάπνισμα, το ποτό, τον ΔΜΣ και την εθνικότητα.
Ορισμένες πηγές άγχους μπορεί να είναι αδύνατο να ελεγχθούν, αλλά οι ερευνητές λένε ότι μπορεί να υπάρξει λύση.
Τα Τ-κύτταρα -ένα κρίσιμο συστατικό της ανοσίας- ωριμάζουν σε έναν αδένα που ονομάζεται θύμος, ο οποίος βρίσκεται ακριβώς μπροστά και πάνω από την καρδιά. Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, ο ιστός στον θύμο αδένα συρρικνώνεται και αντικαθίσταται από λιπώδη ιστό, με αποτέλεσμα τη μειωμένη παραγωγή των κυττάρων του ανοσοποιητικού. Προηγούμενες έρευνες δείχνουν ότι αυτή η διαδικασία επιταχύνεται από παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η κακή διατροφή και η χαμηλή άσκηση -αυτά τα δύο συνδέονται με το κοινωνικό στρες.
«Στην παρούσα μελέτη, μετά από στατιστικό έλεγχο για κακή διατροφή και ανεπαρκή άσκηση, η σύνδεση μεταξύ του στρες και της επιταχυνόμενης γήρανσης του ανοσοποιητικού δεν ήταν τόσο ισχυρή», δήλωσε ο Klopack. «Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που βιώνουν περισσότερο στρες τείνουν να έχουν φτωχότερες συνήθειες διατροφής και άσκησης, εξηγώντας εν μέρει γιατί έχουν επιταχυνόμενη ανοσολογική γήρανση».
Η βελτίωση των συμπεριφορών διατροφής και άσκησης σε ηλικιωμένους μπορεί να βοηθήσει στην αντιστάθμιση της γήρανσης του ανοσοποιητικού που σχετίζεται με το στρες.
Επιπλέον, ο κυτταρομεγαλοϊός (CMV) μπορεί να είναι στόχος παρέμβασης. Ο CMV είναι ένας κοινός, συνήθως ασυμπτωματικός ιός στον άνθρωπο και είναι γνωστό ότι έχει ισχυρή επίδραση στην επιτάχυνση της γήρανσης του ανοσοποιητικού. Όπως ο έρπητας ζωστήρας ή ο επιχείλιος έρπης, ο CMV είναι αδρανής τις περισσότερες φορές, αλλά μπορεί να δώσει συμπτώματα, ειδικά όταν ένα άτομο βιώνει υψηλό στρες. Σε αυτή τη μελέτη, ο στατιστικός έλεγχος για τη θετικότητα του CMV μείωσε τη σύνδεση μεταξύ του στρες και της επιταχυνόμενης γήρανσης του ανοσοποιητικού. Ως εκ τούτου, ο ευρέως διαδεδομένος εμβολιασμός κατά του CMV θα μπορούσε να είναι μια σχετικά απλή και δυνητικά ισχυρή παρέμβαση που θα μπορούσε να μειώσει τις επιπτώσεις του στρες στη γήρανση του ανοσοποιητικού συστήματος, είπαν οι ερευνητές.
