Το παρακάτω κείμενο είναι απόδοση άρθρου της Clare Collins, Laureate Professor in Nutrition and Dietetics, University of Newcastle, The Conversation.
Η αρθρίτιδα είναι μια ασθένεια που επηρεάζει τις αρθρώσεις του σώματος προκαλώντας πόνο και αναπηρία. Υπάρχουν περισσότεροι από 100 τύποι αρθρίτιδας, με πάνω από 350 εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο. Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη ότι ορισμένοι άνθρωποι θέλουν να δοκιμάσουν διαφορετικές δίαιτες, συμπληρώματα ή θεραπείες για να δουν αν ανακουφίζουν τα συμπτώματα ή τους βοηθούν να αποκτήσουν μια αίσθηση ελέγχου της κατάστασής τους. Ωστόσο, μια μεγάλη ανασκόπηση διαπίστωσε ότι συγκεκριμένα συμπληρώματα ή συστατικά τροφίμων είναι απίθανο να οδηγήσουν σε σημαντικές βελτιώσεις στα αποτελέσματα της αρθρίτιδας, όπως η δυσκαμψία, ο πόνος και η λειτουργία. Η κύρια διατροφική σύσταση ήταν η υιοθέτηση προτύπων υγιεινής διατροφής.
Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη αρθρίτιδας περιλαμβάνουν αυτούς που δεν μπορείτε να ελέγξετε -γενετική, φύλο και ηλικία- και ορισμένους που μπορεί να είστε σε θέση να ελέγξετε, όπως το κάπνισμα, οι επαναλαμβανόμενοι τραυματισμοί, το σωματικό βάρος, το επάγγελμα και ορισμένες λοιμώξεις.
Οι τύποι αρθρίτιδας περιλαμβάνουν την οστεοαρθρίτιδα, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, τη νεανική αρθρίτιδα, την ουρική αρθρίτιδα, τον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο και το σκληρόδερμα. Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν: πόνο, δυσκαμψία ή μειωμένη κίνηση της άρθρωσης, πρήξιμο, ερυθρότητα και κάψιμο στις αρθρώσεις. Τα λιγότερο συγκεκριμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν κόπωση, απώλεια βάρους ή αίσθημα αδιαθεσίας.
Βιταμίνη D, ιχθυέλαια χονδροϊτίνη και γλυκοζαμίνη
Τι λένε λοιπόν τα στοιχεία για τα συμπληρώματα; Η European Alliance of Associations for Rheumatology, η ευρωπαϊκή ομάδα εμπειρογνωμόνων για την αρθρίτιδα, δημοσίευσε πρόσφατα μια λεπτομερή κριτική για τη διατροφή και τη χρήση συμπληρωμάτων στην αρθρίτιδα. Συνέθεσε ευρήματα από 24 ανασκοπήσεις, καθώς και 150 επιπλέον μελέτες, που καλύπτουν περισσότερα από 80 διαφορετικά διατροφικά συστατικά και συμπληρώματα. Εντοπίστηκαν μελέτες για μεμονωμένα διατροφικά συμπληρώματα, με την πλειονότητά τους να είναι χαμηλής ποιότητας. Αυτό σημαίνει ότι για τα περισσότερα συμπληρώματα δεν μπορούσαν να γίνουν συστάσεις για χρήση ή όχι.
Για την οστεοαρθρίτιδα, υπήρχαν στοιχεία μέτριας ποιότητας που υποστηρίζουν μια μικρή θετική επίδραση στον πόνο και τη λειτουργία με τη λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D, χονδροϊτίνης και γλυκοζαμίνης (και οι δύο ενώσεις που βρίσκονται στον χόνδρο). Για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, υπήρχαν στοιχεία μέτριας ποιότητας για μια μικρή θετική επίδραση στον πόνο με τα ωμέγα-3 (ιχθυέλαια).
Η μέτρια ποιότητα σημαίνει ότι παρόλο που οι μελέτες είχαν ορισμένους περιορισμούς και τα αποτελέσματά τους θα πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καθοδήγηση συστάσεων. Αυτό υποδηλώνει ότι θα μπορούσατε να επιλέξετε να δοκιμάσετε αυτά τα διατροφικά συμπληρώματα για μερικούς μήνες και να δείτε αν έχετε κάποιο όφελος, αλλά να σταματήσετε να τα παίρνετε εάν δεν υπάρχει βελτίωση στα συμπτώματά τους.
Για όλες τις άλλες κατηγορίες αρθρίτιδας και για άλλα διατροφικά συστατικά ή συμπληρώματα, τα στοιχεία βαθμολογήθηκαν από χαμηλά έως πολύ χαμηλά. Αυτό σημαίνει ότι οποιεσδήποτε βελτιώσεις στα αποτελέσματα της αρθρίτιδας θα μπορούσαν να οφείλονται σε τύχη ή μεροληψία, με θετικά αποτελέσματα πιο πιθανό να δημοσιευτούν ή πιθανή προκατάληψη όταν μια δοκιμή χρηματοδοτήθηκε από έναν κατασκευαστή συμπληρωμάτων.
Υγιεινή διατροφή και απώλεια βάρους
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Η έρευνα δείχνει ότι είναι απίθανο συγκεκριμένες τροφές, συμπληρώματα ή διατροφικά συστατικά να επηρεάσουν τα αποτελέσματα της αρθρίτιδας σε μεγάλο βαθμό. Ωστόσο, δεδομένου του υψηλότερου κινδύνου για καρδιακή νόσο που σχετίζεται με την αρθρίτιδα, η σύσταση είναι να έχετε μια υγιεινή διατροφή και έναν υγιεινό τρόπο ζωής προκειμένου να βελτιώσετε τη συνολική υγεία και ευεξία σας. Πώς λοιπόν βελτιώνετε την υγεία και την ευημερία σας; Υπάρχουν τέσσερα βασικά πράγματα που πρέπει να λάβετε υπόψη:
- Τρώτε μια υγιεινή, ποικίλη διατροφή. Η κατανάλωση τροφής –αντί λήψης συμπληρωμάτων– σημαίνει ότι λαμβάνετε και άλλα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν τα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των υγιεινών πηγών λίπους, πρωτεϊνών, φυτικών ινών και μιας σειράς βιταμινών και μετάλλων που είναι απαραίτητα για τη διατήρηση ενός υγιούς σώματος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η σύσταση για τα άτομα με αρθρίτιδα είναι να τρώνε μια υγιεινή διατροφή, επειδή τα λαχανικά, τα φρούτα, τα όσπρια και τα δημητριακά ολικής αλέσεως περιέχουν μια σειρά φυτοθρεπτικών συστατικών που απαιτούνται για να βοηθήσουν στην μείωση του οξειδωτικού στρες που προκαλείται από φλεγμονώδεις διεργασίες που σχετίζονται με την αρθρίτιδα. Μια υγιεινή διατροφή περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε ωμέγα-3 λιπαρά, όπως λιπαρά ψάρια (σολομός, τόνος, σαρδέλες), σπόροι τσία (chia), λιναρόσπορο, καρύδια, λάδι κανόλα (canola) και βιταμίνη D (αυγά, ψάρια και γάλα) -και μην ξεχνάτε την έκθεση στον ήλιο, η οποία επιτρέπει στο σώμα να παράγει βιταμίνη D.
- Αποφύγετε το αλκοόλ. Η πρόσληψη αλκοόλ θα πρέπει να συζητηθεί με το γιατρό σας καθώς μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλες θεραπείες. Μικρές ποσότητες αλκοόλ είναι απίθανο να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην αρθρίτιδα, εκτός εάν έχετε άλλα προβλήματα υγείας όπως ηπατική νόσο ή παίρνετε ορισμένα φάρμακα όπως η μεθοτρεξάτη ή η λεφλουνομίδη. Για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο έξαρσης της αρθρίτιδας.
- Στοχεύστε σε ένα υγιές βάρος. Η επιδίωξη υγιούς βάρους μπορεί να βοηθήσει στην αρθρίτιδα μειώνοντας το φορτίο στις προσβεβλημένες αρθρώσεις όπως τα ισχία και τα γόνατα και ενισχύοντας την πρόσληψη υγιεινών τροφών πλούσιων σε φυτοθρεπτικά συστατικά.
- Να είστε προσεκτικοί με τα συμπληρώματα. Εάν αποφασίσετε να δοκιμάσετε συγκεκριμένα συμπληρώματα διατροφής, συζητήστε τις πιθανές παρενέργειες ή τις αλληλεπιδράσεις με τα συνήθη φάρμακά σας με τον γιατρό σας. Δοκιμάστε τα σκευάσματα για μερικούς μήνες (ή όσο διαρκεί ένα σκεύασμα), ώστε να μπορείτε να παρακολουθείτε τυχόν παρενέργειες σε σχέση με την αίσθηση ευεξίας σας, τη μείωση της χρήσης φαρμάκων για τον πόνο και το κόστος. Εάν δεν έχετε κανένα όφελος, ξοδέψτε αυτά τα χρήματα για υγιεινές τροφές.
