Τα αντρικά στερεότυπα βλάπτουν την ψυχική υγεία των ανδρών

Το παρακάτω κείμενο βασίστηκε σε άρθρο του Michael Flood, Associate Professor, Queensland University of Technology, The Conversation.

Η ηγεμονική αρρενωπότητα έχει περιγραφεί το 2013 από τον Mark Greene και άλλους ως «Man Box». Πρόκειται για μια κατασκευή ιδεών για το ποιος είναι ο πραγματικός άνδρας, κάτι που μαθαίνουν τα αγόρια από μικρή ηλικία και πρέπει να ταιριάζουν. Αν ένας άντρας δεν ταιριάζει με το Man Box μπορεί να έχει κοινωνικές συνέπειες. Τα αγόρια μαθαίνουν ότι πρέπει να αποδείξουν ότι ταιριάζουν στο  “ανδρικό κουτί” και καθώς μεγαλώνουν πρέπει να αποδεικνύουν συνεχώς την αξία τους ως άνδρες.

Κυρίαρχη στο Man Box είναι η σύγκριση και ο ανταγωνισμός για να φανεί με χοντρούς ή λεπτούς τρόπους ποιος είναι ο νικητής ή ο «άλφα». Το Man Box περιλαμβάνει ιδέες του τύπου ότι οι άντρες δεν πρέπει να εκφράζονται συναισθηματικά, πρέπει να είναι επιθετικοί, σκληροί και δυνατοί. Αυτό διαδίδεται από ταινίες δράσης, βιντεοπαιχνίδια, αθλήματα και σε άλλες μορφές λαϊκής κουλτούρας, και όσοι άνδρες δεν ταιριάζουν στην προδιαγεγραμμένη έννοια του περιθωριοποιούνται

Αλλά φαίνεται πως τα αντρικά στερεότυπα βλάπτουν σοβαρά την ψυχική υγεία των ανδρών. Μερικοί άνδρες πίνουν υπερβολικά ή αισθάνονται απελπισμένοι ή αυτοκτονικοί, και μια αυστραλιανή έρευνα –The Men’s Project– βρήκε ότι σ’ αυτό συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό οι στερεοτυπικές ιδέες σχετικά με το τι σημαίνει να είσαι άντρας. Αυτές οι ιδέες έχουν μεγαλύτερη επιρροή στην αρνητική συμπεριφορά από άλλους παράγοντες, όπως η εκπαίδευση, το επάγγελμα, η εθνικότητα ή ο τόπος διαμονής των ανδρών.

Ορισμένα ανδρικά στερεότυπα είναι ιδιαίτερα διαβρωτικά για τους άνδρες και τους γύρω τους. Και θα πρέπει να είναι μια κλήση αφύπνισης προς τους πολιτικούς και τους υποστηρικτές που θέλουν να αντιμετωπίσουν τα κοινωνικά προβλήματα, όπως η βία, η αυτοκτονία, τον αλκοολισμό και την κακή ψυχική υγεία, δίνοντας προσοχή σε αυτές τις ιδέες. Η πίστη στα στερεότυπα πρότυπα του Man Box ήταν περίπου 20 φορές πιο σημαντική από τις δημογραφικές μεταβλητές για την πρόβλεψη της σωματικής βίας, της σεξουαλικής παρενόχλησης και του διαδικτυακού εκφοβισμού. Αυτοί οι κανόνες είχαν 11 φορές μεγαλύτερη επιρροή από άλλους παράγοντες στην πρόβλεψη της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ και 10 φορές μεγαλύτερη επιρροή στην πρόβλεψη της αρνητικής διάθεσης. 

Η έκθεση είχε επίσης δύο περαιτέρω ευρήματα, περιπλέκοντας τους απλοϊκούς ισχυρισμούς σχετικά με τον αντίκτυπο των παραδοσιακών ανδρικών κανόνων. Ορισμένα στοιχεία της παραδοσιακής αρρενωπότητας είναι πιο επιβλαβή από άλλα. Αλλά τα στοιχεία της παραδοσιακής αρρενωπότητας μπορεί να είναι και προστατευτικά για την υγεία των ανδρών, για παράδειγμα, εκείνοι οι άνδρες που συμφωνούν ότι πρέπει να «φέρονται σκληρά» ήταν λιγότερο πιθανό να αναφέρουν ότι βίωσαν σκέψεις αυτοκτονίας. Με αυτό συμφωνούν τρεις εκθέσεις για την υγεία των ανδρών που διαπίστωσαν ότι οι συγκεκριμένοι ανδρικοί κανόνες μπορεί να έχουν θετικές ή αρνητικές συσχετίσεις με την υγεία των ανδρών.

Η διάπραξη βίας κατά άλλων ανδρών ή γυναικών συνδέθηκε πιο έντονα με συγκεκριμένες ιδέες όπως: Αν ένας άντρας έχει κοπέλα ή σύζυγο, πρέπει να ξέρει πού είναι όλη την ώρα ή ότι οι άντρες θα πρέπει να χρησιμοποιούν βία για να έχουν σεβασμό εάν είναι απαραίτητο ή ότι δεν είναι καλό για ένα αγόρι να διδάσκεται πώς να μαγειρεύει, να ράβει, να καθαρίζει το σπίτι ή να φροντίζει τα μικρότερα παιδιά. Οι αυτοκτονικές σκέψεις συσχετίστηκαν πιο έντονα όταν οι άνδρες πίστευαν ότι πρέπει να έχουν όσο περισσότερους σεξουαλικούς συντρόφους μπορούν ή ότι οι θα πρέπει να αντιμετωπίζουν μόνοι τους τα προσωπικά τους προβλήματα χωρίς να ζητήσουν βοήθεια από άλλους.

Πιο συγκεκριμένα η αυστραλιανή μελέτη βρήκε ότι:

  • Το 44% των ανδρών μέσα στο Man Box είχε βιώσει σκέψεις για αυτοκτονία τις τελευταίες δύο εβδομάδες, σε σύγκριση με το 22% έξω από το κουτί.
  • Το 31% στο κουτί μεθάει μία φορά το μήνα ή περισσότερο, σε σύγκριση με το 22% έξω από το κουτί.
  • Το 47% των ανδρών στο κουτί είχε διαπράξει σωματικό εκφοβισμό και βία τον περασμένο μήνα, σε σύγκριση με το 7% έξω από το κουτί.
  • Το 46% των ανδρών στο κουτί είχε κάνει σεξουαλικά σχόλια σε μια γυναίκα που δεν γνώριζε, δημόσια ή διαδικτυακά, τον περασμένο μήνα, σε σύγκριση με το 7% έξω από το κουτί.
  • Το 52% των ανδρών στο κουτί είχε βιώσει σωματικό εκφοβισμό και βία τον περασμένο μήνα, σε σύγκριση με το 15% έξω από το κουτί.
  • Το 38% των ανδρών στο κουτί είχε εμπλακεί σε τροχαίο ατύχημα τον περασμένο χρόνο, σε σύγκριση με το 11% έξω από το κουτί.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι εκπαιδευτικοί και άλλοι που επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν τη βία, την ψυχική υγεία, την αυτοκτονία, την κατάχρηση αλκοόλ και άλλα ζητήματα θα πρέπει να δώσουν προσοχή στο ρόλο των ανδρικών κανόνων. Για να σημειώσουμε πρόοδο, πρέπει επίσης να διερευνήσουμε πώς να αλλάξουμε καλύτερα τους ανθυγιεινούς ανδρικούς κανόνες και να προωθήσουμε θετικές εναλλακτικές λύσεις. Οι στάσεις και οι κανόνες δεν είναι ο μόνος στόχος της αλλαγής, καθώς συνδέονται με ευρύτερους θεσμούς και κοινωνικές συνθήκες.

Δείτε επίσης