Των Benjamin W. Nelson, Doctoral Student in Clinical Psychology, University of Oregon, Heidemarie Laurent, Assistant Professor of Psychology, University of Illinois at Urbana-Champaign και Nick Allen, Professor of Psychology and Director of the Center for Digital Mental Health, University of Oregon.
Υπολογίζεται ότι 1 στις 9 γυναίκες εμφανίζει συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης. Αυτά τα συμπτώματα –συμπεριλαμβανομένων των εναλλαγών της διάθεσης, της κούρασης και του μειωμένου ενδιαφέροντος για δραστηριότητες– μπορεί να δυσκολέψουν τις μητέρες να δεθούν με τα νεογέννητά τους.
Οι πρώιμες σχέσεις μεταξύ των μητέρων και των βρεφών τους μπορούν να επηρεάσουν την υγεία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, καλώς ή κακώς. Για παράδειγμα, οι ενήλικες που αναφέρουν περισσότερη οικιακή δυσλειτουργία και κακοποίηση κατά την παιδική τους ηλικία είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από ασθένεια ως ενήλικες. Όσοι έχουν υγιείς και υποστηρικτικές σχέσεις κατά τη διάρκεια της πρώιμης ζωής τους είναι καλύτεροι στο χειρισμό του άγχους και στη ρύθμιση των συναισθημάτων τους.
Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν κατανοούν πλήρως πώς αυτά τα περιβάλλοντα διαμορφώνουν την υγεία. Η εργασία μας του 2017 έδειξε μια πιθανή σχέση μεταξύ των αυξανόμενων συμπτωμάτων κατάθλιψης στις μητέρες και της κυτταρικής βλάβης στα βρέφη τους. Πώς το άγχος επηρεάζει τα κύτταρά μας; Ένας τομέας της αναπτυσσόμενης έρευνας επικεντρώνεται στα τελομερή.
Τελομερή και υγεία
Τα τελομερή είναι καλύμματα στο τέλος του DNA μας που προστατεύουν τα χρωμοσώματα. Είναι ανάλογα με τις πλαστικές μύτες στο τελείωμα των κορδονιών που εμποδίζουν το ξετύλιγμά τους. Στην ουσία, αυτά τα πλαστικά καπάκια διατηρούν τα κορδόνια λειτουργικά. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για τα τελομερή.
Δεδομένου ότι το μήκος των τελομερών επηρεάζεται από τη γενετική και την ηλικία μας, μερικές φορές θεωρούνται ως μέρος ενός «βιολογικού ρολογιού» που αντανακλά την ηλικία των κυττάρων μας. Καθώς τα τελομερή μειώνονται με την πάροδο του χρόνου, οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να βιώσουν μια σειρά από αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία τους, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, άνοια, διαβήτη, καρκίνο ή παχυσαρκία.
Είναι ενδιαφέρον ότι τα τελομερή μπορούν να υποβαθμιστούν πιο γρήγορα όταν ένα άτομο υποφέρει από ψυχολογικό στρες. Όταν βιώνουμε άγχος, το σώμα μας απελευθερώνει μια ορμόνη που ονομάζεται κορτιζόλη, η οποία επηρεάζει τις συναισθηματικές μας αποκρίσεις καθώς και τον ενεργειακό μεταβολισμό, τη μάθηση και τη μνήμη μας. Αυτός μπορεί να είναι ένας μηχανισμός που συνδέει το ψυχολογικό στρες με το μήκος των τελομερών και τελικά τη σωματική υγεία. Τα κύτταρα που εκτίθενται στην κορτιζόλη έχουν βραχύτερα τελομερή και λιγότερη τελομεράση, η οποία είναι το ένζυμο που είναι υπεύθυνο για τη διατήρηση των άκρων των τελομερών. Αυτή η διαδικασία μπορεί να εξηγήσει πώς το ψυχολογικό στρες μετατρέπεται σε βιολογική «φθορά». Πράγματι, οι έφηβοι με καταθλιπτικές μητέρες έχουν αυξημένες αντιδράσεις στο στρες της κορτιζόλης και πιο κοντά τελομερή από τους συνομηλίκους τους, ακόμη και όταν οι ίδιοι οι έφηβοι δεν έχουν κατάθλιψη.
Εξετάσαμε εάν τα αυξανόμενα καταθλιπτικά συμπτώματα της μητέρας επηρέασαν το στρες των βρεφών και αργότερα την υγεία των κυττάρων. Η βρεφική ηλικία είναι μια ευαίσθητη περίοδος, όπου τα άτομα επηρεάζονται έντονα από το περιβάλλον τους. Ένας τρόπος για να μελετήσετε πώς το πρώιμο άγχος μπορεί να επηρεάσει την υγεία είναι να εξετάσετε πώς αντιδρούν τα βρέφη στο άγχος των γονιών τους. Μελέτες υποδεικνύουν ότι τα βρέφη που εκτίθενται στη μητρική κατάθλιψη μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να εμπλακούν κοινωνικά και να βιώσουν περισσότερα αρνητικά συναισθήματα.
Για τη μελέτη μας στρατολογήσαμε 48 μητέρες με βρέφη 12 εβδομάδων και παρακολουθήσαμε αυτές τις οικογένειες μέχρι τα βρέφη να γίνουν 18 μηνών. Στην ηλικία των 6 και 12 μηνών, τα βρέφη μεταφέρθηκαν στο εργαστήριο για να συμμετάσχουν σε ήπια αγχωτικές εργασίες. Για παράδειγμα, στο «πείραμα ακίνητου προσώπου», οι μητέρες εναλλάσσονταν μεταξύ του να παίζουν με το βρέφος τους και να μην αντιδρούν στις εκκλήσεις του βρέφους τους για προσοχή. Αυτό μπορεί να προκαλέσει άγχος στα βρέφη, καθώς βασίζονται στους φροντιστές τους όχι μόνο για να τα ταΐσουν, αλλά και για να ηρεμήσουν τα συναισθήματά τους.
Κατά τη διάρκεια κάθε επίσκεψης, μετρούσαμε το άγχος των βρεφών συλλέγοντας δείγματα σάλιου για να εξετάσουμε τις αλλαγές στην κορτιζόλη. Συλλέξαμε επίσης πληροφορίες για το πόσα συμπτώματα κατάθλιψης ένιωθαν οι μητέρες. Τέλος, όταν τα βρέφη ήταν 18 μηνών, φέραμε τις οικογένειες πίσω στο εργαστήριό μας και συλλέξαμε σάλιο για να μετρήσουμε το μήκος των τελομερών του βρέφους.
Η επιδείνωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης σε μητέρες σχετίστηκαν με μεγαλύτερες αποκρίσεις στρες κορτιζόλης στα βρέφη μεταξύ 6 και 12 μηνών. Επιπλέον, τα βρέφη με υψηλότερες αποκρίσεις στρες και κορτιζόλης είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν μικρότερα τελομερή σε ηλικία 18 μηνών, γεγονός που υποδηλώνει μεγαλύτερη κυτταρική φθορά. Κατά την άποψή μας, αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν πόσο σημαντικό είναι να χρηματοδοτηθεί η αποτελεσματική τη θεραπεία της μητρικής ψυχικής υγείας.
