Τη στιγμή που αρκετοί νομίζουν ότι η πανδημία έχει τελειώσει και έχουν μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας, ένα νέο κύμα της Covid-19 ίσως ξεκινήσει στην Ευρώπη καθώς ο καιρός ψυχραίνει. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η κόπωση από τα εμβόλια και η σύγχυση σχετικά με τους διάφορους τύπους τους ενδέχεται να περιορίσει τον αριθμό των ατόμων που θα λάβουν ενισχυτική δόση. Τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δείχνουν ότι ο αριθμός των κρουσμάτων στην ΕΕ αυξάνεται -παγκοσμίως, πάντως, ο αριθμός των κρουσμάτων εξακολουθεί να μειώνεται.
Οι υποπαραλλαγές B4/5 της Όμικρον που κυριάρχησαν το καλοκαίρι εξακολουθούν να ευθύνονται για την πλειονότητα των κρουσμάτων, αλλά κερδίζουν έδαφος νεότερες υποπαραλλαγές της Όμικρον. Εκατοντάδες νέα στελέχη της Όμικρον εντοπίζονται από τους επιστήμονες, ανακοίνωσαν αξιωματούχοι του ΠΟΥ. Τώρα βρισκόμαστε στο επόμενο κύμα λοιμώξεων από COVID στην Αγγλία και πιθανώς σε άλλες περιοχές. Υπάρχει πάντα μια υστέρηση μεταξύ των νέων λοιμώξεων που αρχίζουν να αυξάνονται και αυτό αντικατοπτρίζεται στα στοιχεία, επομένως ο αριθμός των νέων καθημερινών κρουσμάτων έχει αρχίσει να αυξάνεται περίπου μια εβδομάδα πριν από τα τέλη Αυγούστου. Και ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί μέχρι τώρα είναι πιθανό να είναι κάπως μεγαλύτερος από 900.000 στη Αγγλία.
Αυτό το κύμα λοιμώξεων είναι διαφορετικό. Τα προηγούμενα μεγάλα κύματα COVID οφείλονταν στην εμφάνιση νέων παραλλαγών, όπως η Άλφα, η Δέλτα και πιο πρόσφατα, μια σειρά από υποπαραλλαγές τη Όμικρον. Υπάρχουν δύο σχετικά νέες παραλλαγές υπό έρευνα, η BA.2.75 και η BA.4.6, αλλά καμία δεν αντιπροσωπεύει περισσότερο ένα μικρό ποσοστό των μολύνσεων. Τα εμβόλια κατά της Covid προσαρμοσμένα στα υποστελέχη στελέχη Β1 και Β4/5 της Όμικρον είναι διαθέσιμα στην Ευρώπη από τον Σεπτέμβριο, μαζί με τα εμβόλια πρώτης γενιάς. Στη Βρετανία έχουν λάβει έγκριση μόνο τα εμβόλια για το Β1. Oι ευρωπαϊκές και βρετανικές αρχές συνιστούν αυτά τα εμβόλια ως ενισχυτικές δόσεις μόνο για συγκεκριμένες ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι και οι ανοσοκατεσταλμένοι. Τα πράγματα περιπλέκονται περισσότερο καθώς υπάρχει «επιλογή» του εμβολίου που μπορεί να λάβει κάποιος ως ενισχυτική δόση. Αλλά η προθυμία των πολιτών να εμβολιαστούν μία ακόμη φορά, τέταρτη ή και πέμπτη για κάποιους, μειώνεται.
Πόσο θα διαρκέσει αυτό το κύμα;
Πιθανόν ο κύριος μοχλός πίσω από αυτό το τρέχον κύμα είναι η φθίνουσα ασυλία. Γνωρίζουμε ότι για τις περισσότερες εξαιρετικά μεταδοτικές ενδημικές λοιμώξεις η συχνότητα της μόλυνσης οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ρυθμό με τον οποίο χάνεται η ανοσία στον πληθυσμό. Γνωρίζουμε επίσης ότι η προστασία από λοίμωξη ή επαναμόλυνση μετά από εμβολιασμό κατά της COVID μπορεί να μην διαρκέσει πολύ -ευτυχώς η προστασία από σοβαρές ασθένειες είναι πιο ανθεκτική.
Πολλές λοιμώξεις του αναπνευστικού όπως η γρίπη, ο RSV (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός) και οι άλλοι ανθρώπινοι κορωνοϊοί προκαλούν περισσότερες λοιμώξεις τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες. Αν και δεν καταλαβαίνουμε πλήρως όλους τους λόγους για αυτό, οι παράγοντες που συμβάλλουν μπορεί να περιλαμβάνουν την πτώση της θερμοκρασίας, τη μειωμένη ηλιακή ακτινοβολία και τους ανθρώπους που βρίσκονται σε εσωτερικούς χώρους. Είναι πιθανό ότι αυτοί οι παράγοντες, μαζί με την εξασθένιση της ανοσίας, θα οδηγήσουν σε νέες λοιμώξεις από COVID για μερικές εβδομάδες.
Αλλά το πόσο θα ανέβουν τα ποσοστά μόλυνσης αυτό το χειμώνα είναι δύσκολο να προβλεφθεί με οποιαδήποτε ακρίβεια. Οι προηγούμενες μοντελοποιημένες εκτιμήσεις για τις μελλοντικές τάσεις μόλυνσης ήταν συχνά εκτενείς. Επίσης, δεν γνωρίζουμε εάν μια νέα παραλλαγή μπορεί να εμφανιστεί τις επόμενες εβδομάδες που θα μπορούσε να αυξήσει ακόμη περισσότερο τις λοιμώξεις, ιδιαίτερα εάν είναι πιο μεταδοτική ή καλύτερη στην αποφυγή της ανοσοποιητικής μας άμυνας. Ίσως ακόμη μεγαλύτερη σημασία από τα ποσοστά μόλυνσης είναι η πιθανή επίδραση που θα έχουν οι λοιμώξεις στα νοσοκομεία και άλλες υπηρεσίες υγείας αυτό το φθινόπωρο και το χειμώνα. Η φθινοπωρινή αναμνηστική εκστρατεία, η οποία προσφέρει τέταρτες δόσεις σε άτομα άνω των 50 ετών, σε άτομα με ορισμένες ιατρικές παθήσεις και προσωπικό υγείας και κοινωνικής φροντίδας θα πρέπει να συμβάλει στη μείωση αυτής της πίεσης. Σημειωτέον, ότι οι περισσότερες νέες λοιμώξεις είναι πλέον επαναμολύνσεις. Για παράδειγμα, σχεδόν το 90% του πληθυσμού της Αγγλίας είχε ήδη τουλάχιστον μία μόλυνση μέχρι τον Αύγουστο του 2022.
Η άλλη μεγάλη ανησυχία είναι το πόσο άσχημα θα επανέλθει η γρίπη αυτό το χειμώνα και εάν η κορύφωση των λοιμώξεων από τη γρίπη θα συμπέσει με την κορύφωση της COVID. Μέχρι στιγμής, η δραστηριότητα της γρίπης παραμένει χαμηλή, αλλά αυτό θα μπορούσε να αλλάξει πολύ γρήγορα, για παράδειγμα η Αυστραλία έχει δει μεγάλο αριθμό κρουσμάτων γρίπης φέτος. Η πανδημία δεν έχει ακόμη τελειώσει και δεν είναι απίθανο να δούμε υψηλούς αριθμούς μολύνσεων αυτόν τον χειμώνα. Το εάν οι αριθμοί των μολύνσεων ξεπεράσουν τα προηγούμενα κύματα φέτος, μόνο ο χρόνος θα το δείξει.