Οι ερευνητές μπορεί να έχουν κάνει μια σημαντική ανακάλυψη εξηγώντας γιατί περισσότερες γυναίκες νοσούν από τη νόσο του Αλτσχάιμερ σε σχέση με τους άνδρες. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Case Western Reserve βρήκαν ότι οι γυναικείοι εγκέφαλοι εκφράζουν υψηλότερα επίπεδα ενός ενζύμου που είναι γνωστό ως ουβικιτίνη-ειδική πεπτιδάση (USP11). Το USP11 λειτουργεί για να αφαιρέσει μια μικρή πρωτεΐνη στόχευσης που ονομάζεται ουβικιτίνη από πρωτεΐνες, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεΐνης ταυ που συσσωρεύεται στη νόσο Αλτσχάιμερ.
Η ουβικιτίνη στοχεύει μια πρωτεΐνη προς αποικοδόμηση. Ωστόσο, όταν αφαιρείται η ουβικιτίνη, αυτό δεν ισχύει πλέον και έτσι ορισμένες πρωτεΐνες μπορούν να συσσωρευτούν. Ως εκ τούτου, το αποτέλεσμα των υψηλότερων επιπέδων έκφρασης του ενζύμου USP11 είναι ότι οι γυναίκες έχουν υψηλότερες συσσωρεύσεις της πρωτεΐνης ταυ που είναι χαρακτηριστικό της νόσου Αλτσχάιμερ.
Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και χρόνια ότι οι γυναίκες διαγιγνώσκονται με Αλτσχάιμερ σε υψηλότερο ποσοστό από τους άνδρες. Η αμερικανική Ένωση Αλτσχάιμερ εκτιμά ότι περίπου τα δύο τρίτα των ασθενών με Αλτσχάιμερ είναι γυναίκες. Προηγουμένως, οι επιστήμονες υπέθεταν ότι αυτό οφείλεται στο ότι οι γυναίκες ζουν περισσότερο.
«Ο κίνδυνος για Αλτσχάιμερ αυξάνεται με την ηλικία και οι γυναίκες τείνουν να ζουν περισσότερο από τους άνδρες», δήλωσε ο Nikhil Palekar, ιευθυντής του Κέντρου Αριστείας Stony Brook για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, ο Palekar λέει ότι οι επιστήμονες αναρωτιούνται επίσης από καιρό αν υπήρχαν άλλοι παράγοντες και πιστεύει ότι αυτή η νέα έρευνα θα μπορούσε να βοηθήσει στην παροχή απαντήσεων.
«Αυτό είναι ένα πρωτοποριακό εύρημα», δήλωσε η Shae Datta, νευρολόγος στο NYU Langone Hospital-Long Island. «Γνωρίζουμε εδώ και αρκετό καιρό ότι υπάρχει 1,7 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα οι γυναίκες να έχουν υψηλότερο φορτίο ταυ και αυξημένη συχνότητα εμφάνισης Αλτσχάιμερ, και τώρα δυνητικά γνωρίζουμε το γιατί».
Αλλά για τους απλούς ανθρώπους, αυτά τα ευρήματα, που δημοσιεύονται στο περιοδικό Cell, μπορεί να τους ανησυχήσουν. Οι ερευνητές δεν περίμεναν να βρουν έναν πιθανό λόγο για τον αυξημένο κίνδυνο της νόσου Αλτσχάιμερ στις γυναίκες. Αρχικά, ο στόχος της μελέτης ήταν να πραγματοποιηθεί μια εξέταση για τον εντοπισμό ενζύμων που θα αφαιρούσαν την ουβικιτίνη από την πρωτεΐνη ταυ. Γιατί; Επειδή η παρουσία της ουβικιτίνης στην ταυ ρυθμίζεται από ένα ισορροπημένο σύστημα ενζύμων που είτε προσθέτουν είτε εξαλείφουν την ουβικιτίνη. Εάν αυτή η διαδικασία δυσλειτουργεί, οι ασθενείς μπορούν να δημιουργήσουν την ανώμαλη συσσώρευση ταυ στον εγκέφαλο.
Οι ερευνητές εξεπλάγησαν όταν ανακάλυψαν ότι το ένζυμο USP11 ορίζεται σε χρωμοσώματα Χ (από τα οποία οι γυναίκες έχουν δύο) ακόμη και σε γυναίκες χωρίς άνοια. «Τυπικά, ένα από τα χρωμοσώματα Χ είναι λίγο-πολύ αδρανοποιημένο στις γυναίκες αλλά το 10-20% των γονιδίων μπορούν να ξεφύγουν από αυτήν την αδρανοποίηση και το USP11 τυχαίνει να είναι ένα από αυτά. Όταν οι ερευνητές αφαίρεσαν γενετικά το ένζυμο USP11 σε ποντίκια, η ένδειξη ήταν ότι θα μπορούσε να προστατεύσει τα θηλυκά από τη συσσώρευση ταυ και τη γνωστική έκπτωση. Το συμπέρασμα είναι ότι η αναστολή του USP11 θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση του αυξημένου κινδύνου των γυναικών για Αλτσχάιμερ.
