Τα άτομα που πάσχουν από φλεγμονώδη νόσο του εντέρου μπορεί σύντομα να έχουν πρόσβαση σε εξατομικευμένες διατροφικές οδηγίες για να αισθάνονται καλύτερα, χάρη σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Gastroenterology για το πώς οι φυτικές ίνες επηρεάζουν την ασθένεια.
Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι ορισμένοι τύποι διαιτητικών ινών προκαλούν φλεγμονώδη απόκριση σε κάποιους ασθενείς, για την ακρίβεια επιδεινώνουν τα συμπτώματα.
Τώρα εργάζονται να αναπτύξουν ένα τεστ κοπράνων για να εξετάσουν τα μικρόβια που βρίσκονται στο έντερο κάθε ασθενούς, προκειμένου να προβλέψουν ποιος θα έχει την αρνητική απόκριση, ώστε να μπορούν να προσαρμόσουν τις διατροφικές συστάσεις και θεραπεία για μεμονωμένους ασθενείς.
Περίπου το 0,7% του πληθυσμού του Καναδά, ή ένας στους 150 ανθρώπους, έχει φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Crohn (Κρον) και της ελκώδους κολίτιδας, και προβλέπεται ότι θα αυξηθεί στο 1% μέχρι το 2030. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος, διάρροια, αιματηρά κόπρανα, απώλεια βάρους, όψιμη εφηβεία και μακροπρόθεσμο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Η ακριβής αιτία είναι άγνωστη, αλλά ορισμένοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν τη γενετική, τη διατροφή, τους περιβαλλοντικούς παράγοντες και τις αλλαγές στα μικρόβια του εντέρου.
«Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν οφέλη για την υγεία από την κατανάλωση φυτικών ινών που προάγουν την καλή υγεία του εντέρου σε υγιή άτομα, αλλά οι ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου συχνά παραπονιούνται για ευαισθησία όταν καταναλώνουν φυτικές ίνες», είπε η Heather Armstrong, επίκουρη καθηγήτρια εσωτερικής ιατρικής.
«Θέλαμε πραγματικά να κατανοήσουμε τους μηχανισμούς πίσω από αυτό. Δημιουργώντας αυτό το τεστ κοπράνων, ελπίζουμε να είμαστε σε θέση να σας πούμε πώς να προσαρμόσετε τη διατροφή σας για να αποτρέψετε εξάρσεις ή περαιτέρω επιδείνωση», είπε ο Eytan Wine, από τους συγγραφείς της μελέτης. «Είναι μια δυναμική κατάσταση, επομένως είναι πιθανό ένα συγκεκριμένο φαγητό που πρέπει να αποφύγετε τώρα, σε λίγους μήνες θα είστε εντάξει να το φάτε ξανά».
Δεν είναι όλες οι φυτικές ίνες ίσες
Σε αντίθεση με τα περισσότερα τρόφιμα που τρώμε, οι φυτικές ίνες δεν αφομοιώνονται από το λεπτό έντερο. Μικροοργανισμοί, το λεγόμενο μικροβίωμα του παχέος εντέρου, παράγουν ένζυμα για τη ζύμωση των φυτικών ινών. Οι φυτικές ίνες μπορεί να είναι μια μικρή σειρά υδατανθράκων όπως η πηκτίνη -η οποία βρίσκεται στα εσπεριδοειδή- ή μια πολύ μακριά και διακλαδισμένη σειρά υδατανθράκων που είναι πιο δύσκολο να ζυμωθεί από τους μικροοργανισμούς.
Οι ερευνητές εντόπισαν ότι συγκεκριμένοι τύποι φυτικών ινών που βρίσκονται σε τροφές όπως η αγκινάρα, οι ρίζες κιχωρίου, το σκόρδο, τα σπαράγγια και οι μπανάνες, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να ζυμωθούν εάν λείπουν ορισμένα μικρόβια, και αυτό συμβαίνει συχνά σε ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου. Οι φυτικές ίνες έχουν ευεργετική αντιφλεγμονώδη δράση στους περισσότερους υγιείς ανθρώπους και βοηθούν στην πέψη, αλλά οι ερευνητές βρήκαν ότι ορισμένες φυτικές ίνες που δεν έχουν υποστεί ζύμωση αυξάνουν τη φλεγμονή και επιδεινώνουν τα συμπτώματα σε ορισμένους ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.
«Θέλουμε να αρχίσουμε να αποκαλύπτουμε γιατί το 20-40% των ασθενών βιώνουν ευαισθησία στις φυτικές ίνες» είπαν οι ερευνητές, «ενώ σε άλλο τμήμα των ασθενών οι ίδιες φυτικές ίνες μπορούν πραγματικά να ωφελήσουν την υγεία και να προστατεύσουν από τη νόσο και να έχουν πολύ θετικά αποτελέσματα». Προειδοποιούν ότι οι νέες διατροφικές οδηγίες δεν θα αντικαταστήσουν τις φαρμακευτικές θεραπείες, αλλά θα πρέπει να τις συμπληρώσουν, ώστε οι ασθενείς να μπορούν να αποφύγουν τις εξάρσεις και να επιστρέψουν σε ύφεση των συμπτωμάτων πιο γρήγορα όταν εμφανίσουν φλεγμονή.
Πηγή: Heather K. Armstrong et al, Unfermented β-fructan fibers fuel inflammation in select inflammatory bowel disease patients, Gastroenterology (2022). DOI: 10.1053/j.gastro.2022.09.034.
