Τα ποντίκια που τρέφονταν με εκχυλίσματα ενός πλάσματος που ζει στη θάλασσα και ονομάζεται ασκίδιο (squirt), αντέστρεψαν ορισμένα από τα σημάδια γήρανσης, σύμφωνα με μια μελέτη από την Κίνα.
Τα εκχυλίσματα που δίνονταν στα ποντίκια ονομάζονται πλασμαλογόνα -ένας τύπος λιπιδίου (λίπος) που βρίσκεται στη μεμβράνη των κυττάρων σε ανθρώπινα όργανα όπως ο εγκέφαλος, τα νεφρά, οι μύες και οι πνεύμονες. Μεταξύ των λιπιδίων, οι κατηγορίες που έχουν τους σημαντικότερους ρόλους στη δομή της κυτταρικής μεμβράνης είναι τα γλυκεροφωσφολιπίδια, τα σφιγγολιπίδια, οι στερόλες και τα τριγλυκερίδια. Τα πλασμαλογόνα, τα οποία είναι μια κατηγορία γλυκεροφωσφολιπιδίων. Έχουν μια ποικιλία λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένης της ρύθμισης του τρόπου με τον οποίο τα κύτταρα ανταλλάσσουν πληροφορίες, προστατεύουν από βλάβες του DNA και μειώνουν τη φλεγμονή. Bρίσκονται σε πολλούς ανθρώπινους ιστούς, και ιδιαίτερα στο νευρικό, το ανοσοποιητικό και το καρδιαγγειακό σύστημα.
Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι η ποσότητα των πλασμαγόνων στο αίμα μειώνεται με την ηλικία και ιδιαίτερα σε άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ, την πιο κοινή μορφή άνοιας.
Σημαντικές ποσότητες πλασμαλογόνων βρίσκονται σε τροφές όπως το κοτόπουλο, το χοιρινό, το μοσχάρι, τα μύδια, τα χτένια και, φυσικά, τα θαλασσινά ασκίδια, τα οποία καταναλώνονται στην Κορέα και την Ιαπωνία.
Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές έδωσαν πλασμαγόνα σε μεσήλικα θηλυκά ποντίκια σε υψηλές συγκεντρώσεις, περίπου 300 έως 500 φορές υψηλότερες από ό,τι συνήθως σε μια μερίδα, για παράδειγμα, κοτόπουλου ή χτενιών. Στη συνέχεια αξιολόγησαν τη μνήμη των ποντικών και ορισμένες σημαντικές παραμέτρους που αλλάζουν στον εγκέφαλο με την ηλικία. Η αξιολόγηση περιλάμβανε τον αριθμό των νευρικών βλαστοκυττάρων, που δημιουργούν νέους νευρώνες (εγκεφαλικά κύτταρα) και τον αριθμό των συνδέσεων μεταξύ των νευρώνων. Και τα δύο είναι σημαντικά για τη διατήρηση της ικανότητας μάθησης, μνήμης και λογικής.
Διαπίστωσαν ότι όλες αυτές οι παράμετροι βελτιώθηκαν όταν τα ποντίκια έλαβαν πλασμαλογόνα για δύο μήνες. Επίσης, η φλεγμονή μειώθηκε σημαντικά στα ποντίκια που έλαβαν πλασμαλογόνα σε σύγκριση με αυτά που ακολουθούσαν κανονική δίαιτα (ομάδα ελέγχου). Η φλεγμονή αυξάνεται με την ηλικία και πιστεύεται ότι είναι μια σημαντική αιτία επιδείνωσης των συμπτωμάτων της νόσου Αλτσχάιμερ.
Οι ερευνητές έδειξαν ότι τα ποντίκια είχαν βελτιωμένη μνήμη. Για να γίνει αυτό, χρησιμοποίησαν ένα τεστ -ονομάζεται λαβύρινθος νερού Morris- που χρησιμοποιεί αισθητηριακές δεξιότητες, συμπεριλαμβανομένης της καλής όρασης, για να μάθουν να εκτελούν μια εργασία. Τα ποντίκια τείνουν με την ηλικία να υφίστανται απώλεια αισθητηριακών δεξιοτήτων όπως η τύφλωση και η ακοή και ως εκ τούτου αυτά τα ευρήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή. Η αντιληπτή βελτίωση της μνήμης θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα βελτιωμένων αισθητηριακών δεξιοτήτων παρά της ίδιας της μνήμης.
Ωστόσο, τα τελευταία ευρήματα υποστηρίζονται από μια προηγούμενη μελέτη στην οποία τα άτομα με ήπια γνωστική εξασθένηση τρέφονταν με πλασμαλογόνα (αυτή τη φορά από χτένια) δύο φορές την ημέρα για 24 εβδομάδες. Οι συμμετέχοντες που λάμβαναν πλασμαλογόνα εμφάνισαν βελτιωμένη μνήμη. Ωστόσο, αυτή η βελτίωση παρατηρήθηκε μόνο σε μια υποομάδα ασθενών που ήταν γυναίκες και ηλικίας κάτω των 77 ετών. Ο λόγος που λειτούργησε μόνο για αυτήν την υποομάδα δεν είναι σαφής και πρέπει να μελετηθεί περαιτέρω σε μια μεγαλύτερη ομάδα συμμετεχόντων.
Προστασία από τη “γήρανση”
Αν και αυτά τα ευρήματα είναι ενδιαφέροντα, χρειάζεται περισσότερη δουλειά για να διαπιστωθεί εάν τα πλασμαλογόνα είναι πραγματικά «γηροπροστατευτικά» -φάρμακα που καθυστερούν την κυτταρική γήρανση, μειώνοντας τον κίνδυνο ανάπτυξης ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία. Είναι σημαντικό να ανακαλυφθεί πώς τα πλασμαλογόνα καθυστερούν τη γήρανση και εάν τα αποτελέσματά τους επιδρούν στον εγκέφαλο και περιλαμβάνουν άλλα σημαντικά όργανα, όπως η καρδιά, οι μύες και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Πάνω από 200 γηροπροστατευτικά έχουν δοκιμαστεί σε ζώα. Σε πολλές μελέτες, οι ερευνητές έχουν δείξει ότι τα γηροπροστατευτικά μπορούν να βελτιώσουν τη λειτουργία των ζωτικών οργάνων. Μερικά από αυτά έχει φανεί ότι καθυστερούν την εμφάνιση και τη σοβαρότητα χρόνιων παθήσεων που σχετίζονται με την ηλικία, όπως η οστεοαρθρίτιδα, οι καρδιακές παθήσεις, η οστεοπόρωση και η νόσος Αλτσχάιμερ στα πειραματόζωα.
Το επόμενο βήμα είναι η δοκιμή αυτών των φαρμάκων σε ασθενείς, αλλά αυτό είναι δύσκολο λόγω του τρόπου με τον οποίο τα φάρμακα ελέγχονται και εγκρίνονται για χρήση. Αυτά τα φάρμακα είναι πιο πιθανό να δώσουν τα καλύτερα αποτελέσματα όταν λαμβάνονται για να αποτρέψουν ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία.
Οι ουσίες αυτές μπορούν να αποτρέψουν περισσότερες από μία ασθένειες. Για να τα τεστάρουν, οι ερευνητές πρέπει να εντοπίσουν ποιος κινδυνεύει να αναπτύξει ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία και στη συνέχεια να πραγματοποιήσουν μια μακρά και δαπανηρή δοκιμή για να μάθουν ποιος προσβάλλεται από τη νόσο και ποιος προστατεύεται. Αλλά ακόμα κι αν αυτές οι μελέτες είναι επιτυχείς, το ερώτημα παραμένει εάν η χρήση γεωπροστατευτών για την πρόληψη ασθενειών είναι οικονομικά αποδοτική και ασφαλής. Ίσως άλλα μέτρα, όπως η βελτιωμένη διατροφή και η άσκηση, μπορεί να είναι εξίσου καλά, αν όχι καλύτερα.
