Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Νόσησα από κορωνοϊό αλλά έχω γίνει καλά. Γιατί νιώθω κόπωση; Αυτό είναι ένα σύνηθες ερώτημα των ανθρώπων που έχουν περάσει κορωνοϊό. Ενώ δεν έχουν πυρετό, δεν αισθάνονται δύσπνοια, τα επίπεδα οξυγόνου τους έχουν αποκατασταθεί, τα συμπτώματα από το αναπνευστικό έχουν υποστρέψει πλήρως, συνήθεις εργαστηριακοί έλεγχοι που παραγγέλλονται μετά την ανάρρωση είναι φυσιολογικοί και παρά ταύτα βιώνουν μια ανεξήγητη κόπωση.
Οπωσδήποτε κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και η ενδελεχής ιατρική εξέταση από έμπειρο παθολόγο είναι απαραίτητη σε κάθε κόπωση που επιμένει. Παρά ταύτα και στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για δύο διακριτές κατηγορίες ασθενών:
Α. Ασθενείς με COVID-19 που προσβλήθηκαν από σοβαράς μορφής κορωνοϊό, νοσηλεύτηκαν ή διασωληνώθηκαν. Η κατηγορία των ασθενών αυτών αναμένεται να έχουν μακρύ δρόμο για την ανάρρωσή τους. Κάθε ασθενής που νοσηλεύεται από οποιαδήποτε σοβαρή ασθένεια που απαιτεί παρατεταμένη νοσηλεία, χρειάζεται χρόνο για να συνέλθει. Αυτό συμβαίνει διότι η μάχη με την ασθένεια ή με κακής ποιότητας νοσηλεία (εάν και εφόσον έλθουν σε επαφή και με αυτό το ενδεχόμενο) εξαντλεί τις ενεργειακές αποθήκες του σώματος, οι οποίες ανεφοδιάζονται κατά την διάρκεια παρατεταμένης περιόδου ανάρρωσης που πολλές φορές διαρκεί έξι μήνες.
Β. Ασθενείς με COVID-19 που προσβλήθηκαν από ασυμπτωματικό covid19 ή ήπια ασθένεια. Άνω του 80% των ασθενών με χρόνια κόπωση μετά από κορωνοϊό είχαν ήπια ασθένεια ή ασθένεια μέτριας έντασης. Αρκετοί ήταν ασυμπτωματικοί και ο κορωνοϊός εντοπίστηκε στα πλαίσια ανιχνευτικού ελέγχου. Γενικώς οι πάσχοντες από ήπια νόσηση αναμένεται να έχουν συνέλθει πλήρως ένα μήνα μετά την προσβολή από τον ιό. Όταν η κόπωση επιδεινώνεται ή επιμένει ή εμφανίζεται ένα μήνα μετά τη νόσο πρόκειται για την επιπλοκή της χρόνιας κόπωσης στα πλαίσια long covid. Συχνά συνοδά συμπτώματα είναι η δυσανεξία στην άσκηση, η δυσκολία συγκέντρωσης, ο μη αναζωογονητικός ύπνος. Το σύνδρομο ομοιάζει με το σύνδρομο μυαλγικής εγκεφαλομυελίτιδας / σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (ME / CFS).
Σε μερίδα πασχόντων από long covid υπάρχει υποκείμενος παράγοντας ή νόσημα που πρέπει να εντοπιστεί κατά την διάρκεια της σωστής παθολογικής εξέτασης από έμπειρο παθολόγο και συντελεί στην πυροδότηση της κόπωσης από long covid όπως είναι η υπερκόπωση, η αναιμία, οι ορμονικές διαταραχές, η χρόνια φλεγμονή, το αυτοάνοσο νόσημα, ο καρκίνος, οι παθήσεις του κυκλοφορικού συστήματος, οι αναπνευστικές παθήσεις, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ώστε να χορηγηθεί η δέουσα αποτελεσματική θεραπεία.
Ασθενείς με παχυσαρκία και κατάθλιψη είναι πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση κόπωσης μετά τον COVID σε σειρές ασθενών στις ΗΠΑ. Επί του παρόντος δεν υπάρχει συγκεκριμένη εργαστηριακή εξέταση που να θέτει την διάγνωση της κόπωσης οφειλόμενης στον κορωνοϊό. H ανοσολογική απορύθμιση φαίνεται ότι είναι βασικός παθογενετικός μηχανισμός στο long covid.
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΗΡΟΥΝ ΟΙ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ
- Αποφύγετε το κάπνισμα και αλκοόλ και υιοθετήστε μεσογειακά παραδοσιακά διατροφικά πρότυπα. Αποφύγετε ατμοσφαιρικούς ρύπους. Ατμοσφαιρικοί ρύποι εσωτερικών χώρων ενδέχεται να εκλύονται και από προϊόντα καύσης όπως τα τζάκια.
- Φροντίστε για την βελτιστοποίηση του ύπνου σας, απομακρύνοντας φως, πηγές θορύβου και ηλεκτρονικές συσκευές από το υπνοδωμάτιο.
- Μην πιέζετε τον εαυτό σας αλλά αυξήστε σταδιακά τα λεπτά της ημερήσιας βάδισης στο βαθμό που το «αντέχετε» και δεν επιδεινώνει την κόπωσή σας.
- Αυξήστε το ποσοστό του χρόνου σας που διαθέτετε για χαλάρωση, δίνοντας χρόνο στον εαυτό σας.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδική Παθολόγος, Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά, Τηλ. 2102122198, Email: amoschovaki@yahoo.gr http://iatreioamoschovaki.gr https://
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 2106252770.
