Ο θάνατος από “ραγισμένη καρδιά” ήταν απλώς σχήμα λόγου μέχρι το 2002 όταν ο Δρ. Hikaru Sato και οι συνεργάτες του στο νοσοκομείο της Χιροσίμα το περιέγραψαν σε μια μελέτη. Ο Sato ονόμασε την πάθηση μυοκαρδιοπάθεια τακοτσούμπο. Γρήγορα ονομάστηκε “σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς”. Πιο πρόσφατα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μπορείτε επίσης να πεθάνετε από υπερβολική χαρά. Και είναι η ίδια κατάσταση: η μυοκαρδιοπάθεια τακοτσούμπο περιλαμβάνει και το σύνδρομο της ευτυχισμένης καρδιάς.
Τι είναι λοιπόν η μυοκαρδιοπάθεια τακοτσούμπο; Και γιατί μερικοί άνθρωποι πεθαίνουν από αυτό;
Πρώτον, πρέπει να τονιστεί ότι η μυοκαρδιοπάθεια τακοτσούμπο σπάνια είναι θανατηφόρα. Όπως και με άλλες μυοκαρδιοπάθειες (ασθένεια του καρδιακού μυός), οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν μέσα σε μερικούς μήνες χωρίς μακροχρόνια καρδιακή βλάβη.
Ονομάζεται έτσι επειδή τα άτομα με την πάθηση έχουν μια ασυνήθιστη αριστερή κοιλία -τον κύριο θάλαμο άντλησης στην καρδιά. Ο Sato σκέφτηκε ότι το σχήμα –στενό στην κορυφή και σαν αερόστατο στο κάτω μέρος– έμοιαζε με τα κεραμικά δοχεία που χρησιμοποιούνται για την παγίδευση των χταποδιών (takotsubo), εξ ου και το όνομα. Αυτό το μπαλόνι αποδυναμώνει τον καρδιακό μυ, επηρεάζοντας την ικανότητά του να αντλεί αίμα αποτελεσματικά.
Μια μελέτη σε περίπου 135.000 άτομα στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι ο αριθμός των ατόμων που διαγνώστηκαν με αυτή την πάθηση αυξήθηκε σταθερά κατά τη διάρκεια των 11 ετών που διεξήχθη η μελέτη (2006-2017). Είναι πιο συχνή στις γυναίκες (88%) και εμφανίζεται πιο συχνά σε άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω. Οι γιατροί εντοπίζουν πιθανώς περισσότερα κρούσματα τώρα επειδή υπάρχει καλύτερη επίγνωση της πάθησης, οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και υπάρχουν καλύτερα διαγνωστικά εργαλεία για την ανίχνευση της.
Μέχρι πρόσφατα, αυτό το σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς είχε αποδειχθεί ότι σχετίζεται με σημαντικό συναισθηματικό ή σωματικό στρες. Ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο το άγχος προκαλεί την αλλαγή στο σχήμα της καρδιάς και τα επακόλουθα συμπτώματα -πόνος στο στήθος και δύσπνοια- δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητός.
Οι γιατροί έχουν σημειώσει παρόμοιες επιβλαβείς αλλαγές στην καρδιά σε άτομα με παθήσεις, όπως το φαιοχρωμοκύτωμα (ένας σπάνιος όγκος στα επινεφρίδια) και διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος. Σε αυτές τις παθήσεις, υπάρχει περίσσεια κατεχολαμινών, οι οποίες είναι ορμόνες, όπως η αδρεναλίνη, η νοραδρεναλίνη και η ντοπαμίνη, που παράγονται από τα επινεφρίδια. Αυτό παρέχει μια υπόδειξη του πιθανού ρόλου αυτών των ορμονών στην μυοκαρδιοπάθεια takotsubo.
Ο ρόλος αυτών των ορμονών στο σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς έχει ενισχυθεί περαιτέρω από το ίδιο ακριβώς μπαλόνι της αριστερής κοιλίας της καρδιάς που παρατηρείται σε ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με αυτές τις κατεχολαμίνες ενώ υποβάλλονταν σε αισθητική ρινοπλαστική («επεμβάσεις μύτης»).
Σε αγχωτικές καταστάσεις, αυτές οι κατεχολαμίνες είναι αυξημένες και επηρεάζουν το σώμα, ιδιαίτερα την καρδιά όπου συμμετέχουν στην αύξηση του καρδιακού παλμού και της δύναμης του καρδιακού παλμού. Αυτή η επίδραση σε στρεσογόνες καταστάσεις δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς συχνά το σώμα και το μυαλό μπαίνουν σε κατάσταση μάχης ή φυγής, η οποία πυροδοτεί την απελευθέρωση των κατεχολαμινών.
Τα στρεσογόνα γεγονότα που μπορούν να προκαλέσουν το σύνδρομο takotsubo περιλαμβάνουν τη λήψη κακών ειδήσεων (όπως διάγνωση καρκίνου), την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, την ενδοοικογενειακή βία, ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, την απόλυση από τη δουλειά ή ακόμη και τη δημόσια ομιλία.
Πιο πρόσφατα, ερευνητές στη Γερμανία περιέγραψαν ασθενείς με σύνδρομο τακοτσούμπο που προκαλείται από χαρούμενα γεγονότα, όπως ένας γάμος, η γέννηση των εγγονών και η κατάκτηση του τζακ ποτ. Από τους 910 ασθενείς στη μελέτη που είχαν συναισθηματικό έναυσμα για το σύνδρομο τακοτσούμπο, 37 είχαν σύνδρομο ευτυχισμένης καρδιάς και 873 είχαν σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς. Σε αντίθεση με το σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς, το οποίο επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες, το σύνδρομο ευτυχισμένης καρδιάς παρατηρήθηκε κυρίως στους άνδρες.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι θάνατοι και οι επιπλοκές από το σύνδρομο ευτυχισμένης καρδιάς και το σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς είναι σπάνιες. Επομένως, μην ανησυχείτε μήπως συγκινηθείτε με τα μεγάλα γεγονότα της ζωής. Είναι πολύ απίθανο να σας σκοτώσουν. Αλλά αν όντως αισθάνεστε πόνο ή πίεση στο στήθος σας, αναζητήστε πάντα ιατρική βοήθεια.
