Τα κύτταρα στο σώμα μας ανανεώνονται συνεχώς, αλλά μπορούν να διαιρεθούν μόνο λίγες φορές. Όλα εξαρτώνται από το μήκος των τελομερών. Μια κινεζική μελέτη βρήκε ότι η υψηλότερη πρόσληψη σεληνίου συνδέεται με αυξημένο μήκος τελομερών. Με άλλα λόγια, η υψηλότερη πρόσληψη σεληνίου συμβάλλει στην προστασία των κυττάρων και τους επιτρέπει να αναπαράγονται περισσότερες φορές. Αυτό πιθανόν να παρατείνει τη διαδικασία γήρανσης και τη διάρκεια ζωής.
Το ανθρώπινο σώμα περιέχει περίπου 50 τρισεκατομμύρια κύτταρα. Κάθε κύτταρο περιέχει γενετικό υλικό (DNA) που είναι οργανωμένο σε μακριές δομές που ονομάζονται χρωμοσώματα. Όταν ένα κύτταρο αντιγράφεται, τα χρωμοσώματα διπλασιάζονται. Στο τέλος κάθε κλώνου DNA θα βρείτε ένα προστατευτικό τελομερές, το οποίο μπορεί να συγκριθεί με το προστατευτικό πλαστικό καπάκι στην άκρη ενός κορδονιού που βοηθά στην αποφυγή του ξεφτίσματος. Κάθε φορά που ένα κύτταρο διαιρείται, τα τελομερή μειώνονται σε μήκος. Τελικά, τα τελομερή φθείρονται, θα λέγαμε. Μόλις συμβεί αυτό, το κύτταρο σταματά να αναπαράγεται και πραγματοποιεί κάτι που ονομάζεται απόπτωση ή προγραμματισμένη αυτοκαταστροφή ή μπορεί να περάσει σε μια φάση “ζόμπι” που είναι αρνητική για το σώμα. Επομένως, όσο μεγαλύτερα είναι τα τελομερή σας, τόσο το καλύτερο.
Το 1975 μια μικροβιολόγος ονόματι Elizabeth Blackburn ανακάλυψε τα τελομερή και τη λειτουργία τους. Αργότερα τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ στη Φυσιολογία και την Ιατρική για αυτή την ανακάλυψή της. Έκτοτε, αυξανόμενα στοιχεία δείχνουν ότι η διατροφή και ο τρόπος ζωής είναι σημαντικά για το μήκος των τελομερών. Είναι επίσης γνωστό ότι το στρες, οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες, η έλλειψη ύπνου, οι φλεγμονές και οι χρόνιες ασθένειες όπως ο διαβήτης μπορούν να έχουν επίδραση βράχυνσης στα τελομερή και το ίδιο ισχύει για το οξειδωτικό στρες που είναι μια ανισορροπία μεταξύ ελεύθερων ριζών και αντιοξειδωτικών.
Στην πραγματικότητα, το οξειδωτικό στρες είναι ένα κοινό νήμα στις περισσότερες χρόνιες ασθένειες και στη διαδικασία της γήρανσης. Από την άλλη μεριά, το σελήνιο είναι ένα αντιοξειδωτικό που τροφοδοτεί την υπεροξειδάση της γλουταθειόνης (GPx), ένα ενδογενές αντιοξειδωτικό το οποίο προστατεύει τα κύτταρα και τα τελομερή από το οξειδωτικό στρες.
Μια ομάδα Κινέζων επιστημόνων αποφάσισε να ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά στη σχέση πρόσληψης σεληνίου και τελομερών. Συνέλεξαν δεδομένα από μια μεγάλη αμερικανική μελέτη πληθυσμού που ονομάζεται NHANES (National Health and Nutrition Examination Survey), η οποία εξετάζει τις διατροφικές συνήθειες και την υγεία. Οι επιστήμονες εξέτασαν τις διατροφικές συνήθειες 3.194 Αμερικανών ηλικίας 45 ετών και άνω και υπολόγισαν την πρόσληψη σεληνίου τους. Μετρήθηκε επίσης το μήκος των τελομερών στα λευκά τους αιμοσφαίρια. Μετά από προσαρμογή για διάφορους συγχυτικούς παράγοντες που θα μπορούσαν να παραμορφώσουν τα αποτελέσματα, διαπίστωσαν ότι μια ημερήσια αύξηση 20 μικρογραμμαρίων στην πρόσληψη σεληνίου αύξησε το μήκος των τελομερών σε όλους τους συμμετέχοντες, ιδιαίτερα σε γυναίκες που δεν ήταν υπέρβαρες. Μάλιστα, φάνηκε ότι υπήρχε μια άμεση συσχέτιση μεταξύ της συνολικής πρόσληψης σεληνίου και του μήκους των τελομερών.
Η σύσταση για την πρόσληψη σεληνίου είναι 55 μικρογραμμάρια την ημέρα αλλά κάποιοι πιστεύουν ότι χρειάζονται περίπου 100 μικρογραμμάρια σεληνίου την ημέρα για να κορεσθεί αποτελεσματικά η σεληνοπρωτεΐνη P, μια από τις πολλές σεληνοπρωτεΐνες που χρησιμοποιούνται ειδικά για την αξιολόγηση της κατάστασης σεληνίου του σώματος. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δεν λαμβάνουν τόσο πολύ σελήνιο από τη διατροφή τους. Το σελήνιο μπορεί επίσης να είναι τοξικό εάν καταναλωθεί σε πολύ μεγάλες ποσότητες, επομένως η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έχει θέσει το ανώτερο ασφαλές όριο για την ημερήσια πρόσληψη σεληνίου τα 300 μικρογραμμάρια.
Το σελήνιο υποστηρίζει μια σειρά από σεληνοπρωτεΐνες που είναι σημαντικές για τη λειτουργία του θυρεοειδούς, το ανοσοποιητικό σύστημα, τη γονιμότητα και άλλες λειτουργίες. Να σημειωθεί ότι το συνένζυμο Q10 εξαρτάται από το σελήνιο προκειμένου να λειτουργεί βέλτιστα στον κύκλο ενέργειας των κυττάρων. Προηγούμενες μελέτες δείχνουν ότι το σελήνιο προστατεύει τα κύτταρα και αυξάνει τη μακροζωία. Για παράδειγμα, η ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο σουηδική μελέτη παρέμβασης, KiSel-10, όπου σελήνιο και συνένζυμο Q10 χορηγήθηκαν σε μια ομάδα ηλικιωμένων για πέντε χρόνια, έδειξε εντυπωσιακά αποτελέσματα. Το έδαφος στην Ευρώπη έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε σελήνιο. Επίσης, η ενδογενής σύνθεση Q10 του σώματος μειώνεται με την ηλικία, επομένως οι ηλικιωμένοι στερούνται αυτή τη ζωτικής σημασίας ένωση. Ως εκ τούτου, στους συμμετέχοντες στη μελέτη χορηγήθηκε ημερήσια δόση 200 μικρογραμμαρίων σεληνίου και 200 mg συνενζύμου Q10 φαρμακευτικής ποιότητας. Οι συμμετέχοντες που έλαβαν σελήνιο και συνένζυμο Q10 είχαν σημαντικά καλύτερη καρδιακή λειτουργία και ο κίνδυνος θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο μειώθηκε κατά 54%.
