Εάν ο εγκέφαλος δεν αποκρίνεται σωστά στην ορμόνη ινσουλίνη (αντίσταση στην ινσουλίνη), αυτό έχει αρνητική επίδραση στον μεταβολισμό στο σώμα και στη ρύθμιση της διατροφικής συμπεριφοράς. Μια γερμανική μελέτη δείχνει ότι μόλις οκτώ εβδομάδες άσκησης μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της ευαισθησίας του εγκεφάλου στην ινσουλίνη σε υπέρβαρους ενήλικες. Αυτό ανοίγει νέες θεραπευτικές δυνατότητες για τη μείωση των παραγόντων κινδύνου παχυσαρκίας και διαβήτη στο μέλλον.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JCI Insight.έγινε και έγινε από ερευνητές στο DZD (Deutsches Zentrum fuer Diabetesforschung), το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Tübingen και το Helmholtz Munich.
Η ινσουλίνη δρα στον εγκέφαλο ρυθμίζοντας τη διατροφική συμπεριφορά και τις ροές των καυσίμων σε όλο το σώμα. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι έχουν εγκέφαλο ανθεκτικό στη δράση της ινσουλίνης. Ο τρόπος με τον οποίο η απόκριση στην εγκεφαλική ινσουλίνη επηρεάζει το μακροπρόθεσμο βάρος και τη σύνθεση του σωματικού λίπους στους ανθρώπους είναι ακόμα άγνωστος. Είναι γνωστό ωστόσο, ότι σε άτομα με αντίσταση ινσουλίνης στον εγκέφαλο, η κεντρική δράση της ορμόνης δεν μπορεί πλέον να ρυθμίσει σωστά τον μεταβολισμό και τη συμπεριφορά της ενέργειας στους περιφερειακούς ιστούς. Αυτά τα άτομα έχουν δυσμενή κατανομή λίπους με αυξημένο σπλαχνικό λίπος και ελεύθερα λιπαρά οξέα. Επιπλέον, η χαμηλή ευαισθησία του εγκεφάλου στην ινσουλίνη συνδέεται με μικρότερη απώλεια βάρους κατά τη διάρκεια μιας παρέμβασης στον τρόπο ζωής, όπως είναι η δίαιτα. Και συνδέεται με σημαντικό κίνδυνο για γνωστική έκπτωση. Η θεραπεία της αντίστασης της ινσουλίνης στον εγκέφαλο μπορεί να παίζει βασικό ρόλο στην πρόληψη της σπλαχνικής παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου 2.
Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν είναι δυνατή η αναστροφή του αντίστασης στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο. Στους περιφερειακούς ιστούς, η μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη μπορεί να αποκατασταθεί με άσκηση αυξάνοντας την πρόσληψη γλυκόζης από τους σκελετικούς μυς και βελτιώνοντας τον γλυκαιμικό έλεγχο. Επιπλέον, η τακτική σωματική δραστηριότητα ενισχύει τη μακροχρόνια διατήρηση του βάρους και μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2. Οι υποκείμενοι μηχανισμοί περιλαμβάνουν τη βελτιωμένη οξείδωση του λίπους σε ολόκληρο το σώμα και τη μείωση του σπλαχνικού λίπους. Ως βασικός καθοριστικός παράγοντας της μακροπρόθεσμης υγείας του εγκεφάλου, η τακτική σωματική δραστηριότητα έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου, ανεξάρτητα από την κατάσταση της υγείας και την ηλικία.
Στην παρούσα μελέτη έλαβαν μέρος 14 γυναίκες και 7 άνδρες ηλικίας 21–59 ετών με δείκτη μάζας σώματος 27,5–45,5. Η λειτουργική μαγνητική τομογραφία (MRI) χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό της ευαισθησίας στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο πριν και μετά από οκτώ εβδομάδες προπόνησης αντοχής. Το αποτέλεσμα: το πρόγραμμα άσκησης βελτίωσε τη δράση της ινσουλίνης στον εγκέφαλο στο επίπεδο ενός ατόμου με υγιές βάρος.
«Η παρέμβαση με άσκηση αύξησε τη δραστηριότητα που διεγείρεται από την ινσουλίνη σε περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες, μεταξύ άλλων, για την αντίληψη της πείνας και του κορεσμού και για την αλληλεπίδραση των κινήτρων, της ανταμοιβής, του συναισθήματος και της συμπεριφοράς κατά την άσκηση», δήλωσε η Stephanie. Kullmann, που εργάζεται στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Διαβήτη και Μεταβολικές Νόσους (IDM) στο Πανεπιστήμιο του Tübingen.
Η βελτιωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο είχε θετικές επιδράσεις στον μεταβολισμό, στην αίσθηση της πείνας και μειώθηκε το σπλαχνικό λίπος μειώθηκε. Αυτό το αποτέλεσμα είναι μια πιθανή νέα αφετηρία για θεραπείες κατά της παχυσαρκίας και του διαβήτη.
«Η μελέτη υποδηλώνει ότι η αντίσταση στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο μπορεί να είναι αναστρέψιμη και θα μπορούσε να είναι ένας βιώσιμος θεραπευτικός στόχος για την αποκατάσταση της ρύθμισης του μεταβολισμού και του σωματικού βάρους του κεντρικού νευρικού συστήματος και την εξουδετέρωση των αρνητικών επιπτώσεων της παχυσαρκίας», δήλωσε ο καθηγητής Martin Heni, συγγραφέας της μελέτης.
Για να επαληθευτεί εάν η βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη του εγκεφάλου σε άτομα με υψηλό κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 έχει πράγματι ευεργετικά αποτελέσματα στον μεταβολισμό και τη γνωστική λειτουργία, προγραμματίζονται περαιτέρω ελεγχόμενες μελέτες παρέμβασης. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην αποσαφήνιση των υποκείμενων μηχανισμών.
Πηγή: Exercise restores brain insulin sensitivity in sedentary adults who are overweight and obese, JCI Insight (2022). DOI: 10.1172/jci.insight.161498.
