Όταν σκεφτόμαστε υγιεινά λαχανικά, δεν σκεφτόμαστε τις πατάτες, αλλά πρέπει, σύμφωνα με μια νέα μελέτη. Οι πατάτες μπορεί να έχουν οφέλη, αλλά στη μελέτη αυτή βράστηκαν με τη φλούδα τους και μετά ψύχθηκαν για 12-24 ώρες ώστε να αυξηθούν οι φυτικές ίνες και να γίνει ένα μέρος του αμύλου τους ανθεκτικό στην πέψη, και άρα να παρέχουν λιγότερες θερμίδες.
Οι πατάτες έχουν αποκτήσει τη φήμη ότι προκαλούν αύξηση βάρους και αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2. Συχνά βρίσκονται σε μια λίστα με τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγονται, ειδικά για άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη. Ωστόσο, η νέα μελέτη από το Pennington Biomedical Research Center, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Medicinal Food, βρήκε ότι οι πατάτες στην πραγματικότητα δεν αυξάνουν αυτόν τον κίνδυνο, έχουν βασικά θρεπτικά συστατικά και οφέλη για την υγεία.
Η Candida Rebello, επίκουρη καθηγήτρια στο Pennington Biomedical, με τους συνεργάτες της εξέτασε πώς μια δίαιτα που περιλαμβάνει πατάτες επηρεάζει βασικούς δείκτες υγείας. Η Rebello, που είναι επίσης διαπιστευμένη διαιτολόγος, είπε: «Αποδείξαμε ότι σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, οι πατάτες δεν επηρεάζουν αρνητικά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Στην πραγματικότητα, τα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη μας έχασαν βάρος».
«Οι άνθρωποι τείνουν να τρώνε το ίδιο βάρος τροφής ανεξάρτητα από την περιεκτικότητα σε θερμίδες για να αισθάνονται χορτάτοι», εξήγησε η Rebello. «Με την κατανάλωση τροφών που είναι πιο βαριές αλλά χαμηλές σε θερμίδες, μπορείτε εύκολα να μειώσετε τον αριθμό των θερμίδων που καταναλώνετε. Η βασική πτυχή της μελέτης μας ήταν ότι δεν μειώσαμε το μέγεθος της μερίδας των γευμάτων αλλά μειώσαμε το θερμιδικό τους περιεχόμενο συμπεριλαμβάνοντας πατάτες. Το γεύμα κάθε συμμετέχοντος προσαρμόστηκε στις εξατομικευμένες θερμιδικές του ανάγκες, ωστόσο, αντικαθιστώντας κάποιο περιεχόμενο κρέατος με πατάτες, οι συμμετέχοντες βρέθηκαν χορτάτοι πιο γρήγορα και συχνά δεν τελείωναν καν το γεύμα τους. Στην πραγματικότητα, μπορείτε να χάσετε βάρος με λίγη προσπάθεια».
Στη μελέτη συμμετείχαν 36 άτομα μεταξύ 18 και 60 ετών που ήταν υπέρβαροι, είχαν παχυσαρκία ή αντίσταση στην ινσουλίνη. Η αντίσταση στην ινσουλίνη αναφέρεται σε μια κατάσταση υγείας κατά την οποία τα κύτταρα του σώματος δεν ανταποκρίνονται καλά στην ινσουλίνη και η γλυκόζη δεν εισέρχεται στα κύτταρα για να παράγει ενέργεια. Η αντίσταση στην ινσουλίνη συνδέεται με την παχυσαρκία, την υψηλή αρτηριακή πίεση, την υψηλή χοληστερόλη και τον διαβήτη τύπου 2.
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και η μελέτη συνέκρινε δύο δίαιτες, μια που βασίστηκε στις πατάτες και μια που βασίστηκε στα φασόλια και μπιζέλια. Αλλά και οι δύο δίαιτες είχαν μια μεγάλη ποικιλία με άλλες τροφές. Οι δίαιτες πατάτας και φασολιών ήταν ισοδύναμες ως προς την επίδρασή τους στην απόκριση της γλυκόζης στο αίμα, αν και οι μειώσεις από την αρχική τιμή δεν ήταν στατιστικά σημαντικές. Και οι δύο βελτίωσαν τους δείκτες αντίστασης στην ινσουλίνη. Επίσης είχαν ως αποτέλεσμα μειώσεις του σωματικού βάρους και του ΔΜΣ χωρίς να επηρεάσουν την όρεξη. Οι συμμετέχοντες τράφηκαν με επακριβώς ελεγχόμενες δίαιτες με ευρέως διαθέσιμες κοινές τροφές, όπως φασόλια, μπιζέλια, κρέας ή ψάρι, ή λευκές πατάτες με κρέας ή ψάρι. Οι δύο δίαιτες είχαν υψηλή περιεκτικότητα σε φρούτα και λαχανικά και υποκατέστησαν περίπου το 40% της τυπικής κατανάλωσης κρέατος, είτε με φασόλια και μπιζέλια είτε με πατάτες.
Οι πατάτες μπορούν να αδυνατίζουν
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση φασολιών και μπιζελιών βελτιώνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε άτομα με πρόσφατα διαγνωσμένο διαβήτη τύπου 2. Αυτή είναι η πρώτη τυχαιοποιημένη δοκιμή που διερεύνησε την επίδραση της πατάτας ως μέρος ενός καθημερινού μοτίβου γευμάτων για οκτώ εβδομάδες στα μεταβολικά αποτελέσματα σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον σίτισης. Και έδειξε απώλεια βάρους σε άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη, μειώνοντας την ενεργειακή πυκνότητα της δίαιτας με πατάτες ή φασόλια και μπιζέλια. Με τη δίαιτα της πατάτας υπήρξε απώλεια βάρους κατά 5,.6% και με τη δίαιτα των φασολιών και μπιζελιών κατά 4,1%.
Για να αυξηθεί το συστατικό των φυτικών ινών των πατατών -και για να δημιουργηθεί ανθεκτικό άμυλο- βράστηκαν με άθικτη τη φλούδα τους και στη συνέχεια ψύχθηκαν μεταξύ 12 και 24 ωρών. Οι πατάτες ενσωματώθηκαν στο κύριο γεύμα και το δείπνο, όπως η πίτα του βοσκού και οι κρεμώδεις γαρίδες και οι πατάτες σερβιρίστηκαν ως πουρές, ψητές στο φούρνο, ως πατατοσαλάτα και ψητές πατάτες στα γεύματα.
«Προετοιμάσαμε τις πατάτες με τρόπο που θα μεγιστοποιούσε την περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες. Όταν συγκρίναμε μια δίαιτα με πατάτες με μια δίαιτα με φασόλια και μπιζέλια, βρήκαμε ότι είναι ίδιες όσον αφορά τα οφέλη για την υγεία», είπε η Rebello. «Οι άνθρωποι συνήθως δεν ακολουθούν μια διατροφή που δεν τους αρέσει ή δεν είναι αρκετά ποικίλη. Τα προγράμματα γευμάτων παρείχαν μια ποικιλία από πιάτα και δείξαμε ότι ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής μπορεί να έχει ποικίλες επιλογές για άτομα που προσπαθούν να τρώνε υγιεινά. Οι πατάτες είναι ένα αρκετά φθηνό λαχανικό που πρέπει να ενσωματωθεί στη διατροφή».
Ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Pennington Biomedical Research Center, John Kirwan, και κύριος ερευνητής στη μελέτη είπε ότι η παχυσαρκία είναι μια περίπλοκη ασθένεια και το Pennington Biomedical την αντιμετωπίζει σε τρία διαφορετικά μέτωπα: έρευνα που εξετάζει πώς αντιδρά το παχύσαρκο σώμα, έρευνα για τις ατομικές αποκρίσεις στη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα και προτάσεις σε επίπεδο πολιτικής και κοινοτικών προγραμμάτων. Αυτά τα νέα δεδομένα για τον αντίκτυπο της πατάτας στον μεταβολισμό είναι μια συναρπαστική προσθήκη στο οπλοστάσιο των αποδεικτικών στοιχείων που έχουμε για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, είπε.
Περισσότερες πληροφορίες: Low-Energy Dense Potato- and Bean-Based Diets Reduce Body Weight and Insulin Resistance: A Randomized, Feeding, Equivalence Trial, Journal of Medicinal Food (2022). DOI: 10.1089/jmf.2022.0072.
