Με τις δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων να αυξάνονται σε δημοτικότητα, η ταπεινή πατάτα αγνοείται τακτικά σε σύγκριση με τα άλλα λαχανικά. H ερευνητική βιβλιογραφία είχε προηγουμένως υποδείξει ότι οι πατάτες μπορεί να έχουν επιζήμια επίδραση στην υγεία, όπως πιθανώς ότι αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
Ωστόσο, νέα έρευνα του Πανεπιστημίου Edith Cowan (ECU) έδειξε ότι ενώ οι πατάτε μπορεί να μην έχουν τα ίδια οφέλη με ορισμένα άλλα λαχανικά -όπως η μείωση του κινδύνου διαβήτη τύπου 2- τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τις πατάτες μπορεί στην πραγματικότητα να οφείλονται στον τρόπο που οι άνθρωποι τις προετοιμάζουν και με τι τις συνοδεύουν.
Πάνω από 54.000 άνθρωποι ανέφεραν τη διατροφικές τους συνήθειες στη μακροπρόθεσμη μελέτη Danish Diet, Cancer and Health study. Μια πρόσφατη ανάλυση αυτής της μελέτης βρήκε ότι οι άνθρωποι που κατανάλωναν τα περισσότερα λαχανικά είχαν 21% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 από εκείνους που κατανάλωναν τη λιγότερη ποσότητα λαχανικών.
Ο ερευνητής Pratik Pokharel που πραγματοποίησε την ανάλυση είπε ότι ενώ οι πατάτες δεν είχαν τον ίδιο αντίκτυπο στον διαβήτη τύπου 2, δεν είχαν επίσης αρνητική επίδραση. «Σε προηγούμενες μελέτες, οι πατάτες έχουν συνδεθεί θετικά με τη συχνότητα εμφάνισης διαβήτη, ανεξάρτητα από τον τρόπο παρασκευής τους -αλλά διαπιστώσαμε ότι αυτό δεν είναι αλήθεια», είπε ο Pokharel. «Στη Δανία, οι άνθρωποι καταναλώνουν πατάτες παρασκευασμένες με πολλούς διαφορετικούς τρόπους· στη μελέτη μας, μπορούσαμε να διακρίνουμε τις διαφορετικές μεθόδους παρασκευής. Όταν διαχωρίσαμε τις βραστές πατάτες από τον πουρέ, τις τηγανητές πατάτες ή τα πατατάκια, οι βραστές πατάτες δεν σχετίζονταν με υψηλότερο κίνδυνο διαβήτη: είχαν μηδενικό αποτέλεσμα.
Ο Pokharel είπε ότι τα διατροφικά πρότυπα ήταν το κλειδί. «Στη μελέτη μας, οι άνθρωποι που έτρωγαν τις περισσότερες πατάτες κατανάλωναν επίσης περισσότερο βούτυρο, κόκκινο κρέας και αναψυκτικά -τροφές που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2», είπε. «Όταν το το λογαριάσετε αυτό, οι βραστές πατάτες δεν συνδέονται πλέον με τον διαβήτη. Είναι μόνο οι τηγανητές πατάτες και πουρές, ο τελευταίος πιθανότατα επειδή συνήθως παρασκευάζεται με βούτυρο, κρέμα γάλακτος και τα παρόμοια».
Τρώτε τα λαχανικά σας
Ο Pokharel είπε ότι τα ευρήματα από τη μελέτη δείχνουν ότι τα λαχανικά θα μπορούσαν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στη μείωση του διαβήτη τύπου 2, καθώς τα άτομα που κατανάλωναν πολλά φυλλώδη και σταυρανθή λαχανικά όπως σπανάκι, μαρούλι, μπρόκολο και κουνουπίδι είχαν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν την πάθηση.
Είπε ότι η σχέση μεταξύ λαχανικών και διαβήτη θα πρέπει να ενσωματωθεί στις δημόσιες διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές -όπως και τα οφέλη από την κατανάλωση πατάτας. «Το εύρημα ότι τα λαχανικά μειώνουν τον κίνδυνο διαβήτη είναι ζωτικής σημασίας για τις συστάσεις για τη δημόσια υγεία και δεν πρέπει να το αγνοήσουμε», είπε. «Σχετικά με τις πατάτες, δεν μπορούμε να πούμε ότι έχουν όφελος όσον αφορά τον διαβήτη τύπου 2, αλλά δεν είναι κακές εάν παρασκευαστούν με υγιεινό τρόπο.
«Θα πρέπει να διαχωρίσουμε τις πατάτες και τα άλλα λαχανικά όσον αφορά τα μηνύματα για την πρόληψη ασθενειών, αλλά η αντικατάσταση των επεξεργασμένων δημητριακών όπως το λευκό ρύζι και τα ζυμαρικά με βραστές πατάτες μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της διατροφής σας λόγω των φυτικών ινών και άλλων θρεπτικών συστατικών που βρίσκονται στις πατάτες».
Ο Pokharel είπε ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να συμβουλεύονται να αυξήσουν την πρόσληψη λαχανικών -και θα μπορούσαν να τρώνε πατάτες, αρκεί να αφήσουν έξω μερικά από τα ανθυγιεινά πρόσθετα όπως το βούτυρο, την κρέμα γάλακτος και το λάδι. «Οι πατάτες έχουν φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατικά, τα οποία είναι καλά για εσάς», είπε. «Οι άνθρωποι μιλούν για κακούς υδατάνθρακες, αλλά σε σύγκριση με κάτι σαν το άσπρο ρύζι, οι βραστές πατάτες είναι καλής ποιότητας υδατάνθρακες. Μην τρώτε τηγανητές πατάτες ή μην τις πολτοποιείτε με πρόσθετα μέσα. Βράστε τις και τρώτε όπως άλλα χόρτα ή άλλα φαγητά -και δεν χρειάζεται να τις έχετε συνεχώς με κόκκινο κρέας».
Να σημειωθεί ότι στην παρούσα μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στο Diabetes Care, η πρόσληψη λαχανικών -αλλά όχι πατάτας- σχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.
Περισσότερες πληροφορίες: Vegetable, but not potato, intakes are associated with a lower risk of type 2 diabetes in the Danish Diet, Cancer and Health cohort, Diabetes Care (2022). DOI: 10.2337/dc22-0974.
