Του Mark Hamer, The Conversation.
Οι άνδρες που έχουν σωματικά δραστήρια επαγγέλματα έχουν, παραδόξως, 18% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα, σύμφωνα με μια μετα-ανάλυση έτη που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Sports Medicine. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης εκπλήσουν, δεδομένου ότι τα οφέλη για την υγεία της σωματικής δραστηριότητας είναι καλά τεκμηριωμένα.
Στη δεκαετία του 1950, ένας Σκωτσέζος επιδημιολόγος ονόματι Jerry Morris διεξήγαγε μια μελέτη σε υπαλλήλους των μεταφορών στο Λονδίνο. Έδειξε ότι οι εισπράκτορες λεωφορείων είχαν λιγότερα περιστατικά στεφανιαίας νόσου και εμφάνισαν την πάθηση σε μεταγενέστερη ηλικία σε σύγκριση με τους οδηγούς λεωφορείων. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η μεγαλύτερη σωματική δραστηριότητα “της είσπραξης” (σε αυτά τα διώροφα οχήματα) είναι η αιτία της χαμηλότερης επίπτωσης και θνησιμότητας στους εισπράκτορες». Η ωραία πτυχή αυτής της εργασίας ήταν ότι όλοι οι άνδρες ζούσαν σε γενικές γραμμές, σε παρόμοιες κοινωνικές συνθήκες με πρόσβαση στις ίδιες υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα ευρήματα ορισμένων σημερινών μελετών. Σε αυτές τις μελέτες τα άτομα με σωματικά δραστήριες θέσεις εργασίας (χειρωνακτικές θέσεις εργασίας) είναι πιθανό να προέρχονται από χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις, ενώ τα άτομα σε καθιστικές θέσεις, σε μεγάλο βαθμό, είναι από επαγγελματικά και διευθυντικά επαγγέλματα. Σε αντίθεση με τη μελέτη των λεωφορείων του Λονδίνου, αυτές οι μελέτες δεν συγκρίνουν όμοια πράγματα. Θα μπορούσε, λοιπόν, η κοινωνική τάξη να εξηγήσει γιατί οι σωματικά δραστήριοι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα;
Εάν ναι, το παράδοξο μπορεί να εξηγηθεί από τους παράγοντες που γενικά συνδέονται με χαμηλότερες κοινωνικές συνθήκες. Για παράδειγμα, οι ανθυγιεινοί τρόποι ζωής, συμπεριλαμβανομένης της κακής διατροφής, του καπνίσματος, της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ και της λιγότερης «σωματικής δραστηριότητας στον ελεύθερο χρόνο» έχει αποδειχθεί ότι ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την κοινωνική κλίση στην υγεία. Οι χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις τείνουν επίσης να έχουν λιγότερο έλεγχο στην εργασία τους, γεγονός που, σε συνδυασμό με τις υψηλές απαιτήσεις, μπορεί να οδηγήσει σε εργασιακή πίεση που είναι γνωστό ότι είναι ένας ισχυρός παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις.
Ορισμένες από τις 17 μελέτες που περιλαμβάνονται στη νέα μετα-ανάλυση έλαβαν υπόψη κατά την ανάλυση των δεδομένων πράγματα όπως η διατροφή, το αλκοόλ και η σωματική δραστηριότητα στον ελεύθερο χρόνο. Αλλά είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι δεν θυμούνται πάντα με ακρίβεια πόσο έφαγαν, ήπιαν ή ασκήθηκαν. Και η έρευνα δείχνει ότι αυτές οι μεροληψίες αναφοράς τείνουν να είναι μεγαλύτερες στις χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις.
Επίσης, πρέπει να εξετάσουμε τι σημαίνει πραγματικά να είσαι σωματικά δραστήριος στη δουλειά. Ισοδυναμεί με 30 λεπτά τρέξιμο, ράγκμπι ή σκουός, τα είδη των έντονων δραστηριοτήτων που αυξάνουν σημαντικά τον καρδιακό ρυθμό και πιστεύεται ότι παρέχουν τα βέλτιστα οφέλη για την υγεία; Στα λεγόμενα σωματικά ενεργά επαγγέλματα, όπως η στην καθαριότητα, η ένταση της δραστηριότητας που αναλαμβάνεται δεν είναι στην πραγματικότητα αρκετή για τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο υψηλότερος κίνδυνος πρόωρου θανάτου σε άτομα με σωματικά δραστήρια εργασία φαίνεται να είναι ισχυρότερος σε άτομα με χαμηλά επίπεδα φυσικής κατάστασης. Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα από χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις είναι λιγότερο δραστήρια στον ελεύθερο χρόνο τους. Έτσι, εάν η δραστηριότητά τους στη δουλειά δεν είναι αρκετά έντονη, μπορεί να μην αντισταθμίζει τις αρνητικές επιπτώσεις της σε μεγάλο βαθμό αδράνειας κατά τον ελεύθερο χρόνο.
Τι μας λένε λοιπόν τα αποτελέσματα αυτής της μετα-ανάλυσης; Οι περισσότεροι άνθρωποι θα ήταν πιο πεπεισμένοι εάν αυτά τα αποτελέσματα προέρχονταν από μια πειραματική δοκιμή. Θα ήταν δύσκολο, ωστόσο, να οργανωθεί μια μακροπρόθεσμη πειραματική δοκιμή σε έναν χώρο εργασίας και να παρακολουθούνται οι άνθρωποι για πρόωρους θανάτους. Αν και οι μελέτες παρατήρησης, όπως αυτή, είναι πολύτιμες, δεν μπορούν να μας πουν τίποτα για την αιτία και το αποτέλεσμα.
Η αποσύνδεση των επιπτώσεων των κοινωνικών συνθηκών και μιας σωματικά ενεργής απασχόλησης είναι σχεδόν αδύνατη χωρίς ακριβή μέτρηση όλων των πιθανών παραγόντων σύγχυσης. Είναι πολύ απίθανο η σωματική δραστηριότητα κατά την εργασία, από μόνη της, να προκαλεί πρόωρους θανάτους. Είναι πολύ πιο πιθανό να είναι αποτέλεσμα κοινωνικών συνθηκών και σχετικών παραγόντων όπως το κάπνισμα, η κακή διατροφή και η εργασιακή πίεση που συνοδεύουν την εργασία.
