Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι μια πολυάσχολη περίοδος αλλά κάποιοι τολμηροί κάνουν κολυμπάνε ακόμα στη θάλασσα και κάποιοι θα κάνουν βουτιές για τον σταυρό. Ο Lee Hill, συντονιστής έρευνας στη Σχολή Επιστημών Υγείας του McMaster και συν-συγγραφέας μιας ερευνητικής ανασκόπησης σχετικά με τα οφέλη και τους κινδύνους της κολύμβησης στο κρύο νερό, δίνει ορισμένες συμβουλές. Ο Hill, πρώην προπονητής κολύμβησης Ολυμπιακών Αγώνων και ο ίδιος χειμερινός κολυμβητής, έκανε το διδακτορικό του στην επιστήμη της άσκησης, μελετώντας τις μυοσκελετικές κακώσεις στους κολυμβητές.
Τι συμβαίνει στο σώμα όταν βυθίζεται ξαφνικά στο παγωμένο νερό;
Η βύθιση σε κρύο νερό μπορεί να προκαλέσει δραστική πτώση της αρτηριακής πίεσης ή να κάνει τον καρδιακό σας ρυθμό να εκτοξεύεται στα ύψη τα πρώτα δύο δευτερόλεπτα. Θα έχετε υπεραερισμό -η αναπνοή μπορεί να αυξηθεί κατά 600 έως 1.000% τα πρώτα δευτερόλεπτα- άρα οι πιθανότητές σας να λιποθυμήσετε γίνονται πολύ υψηλές. Επιπλέον, όταν υποβάλλετε το σώμα σας σε ψυχρό σοκ, έχετε πρόβλημα να σκεφτείτε καθαρά. Το αίμα απομακρύνεται από τα άκρα, καθιστώντας δύσκολη την κίνηση. Τα νεύρα σταματούν να “πυροδοτούν”, γεγονός που καθιστά επίσης πιο δύσκολη τη σωστή κίνηση. Επίσης, διεγείρεται το πνευμονογαστρικό νεύρο.
Τι πρέπει να έχει κατά νου ένα άτομο που δεν είναι συνηθισμένος κολυμβητής στο κρύο νερό αν θέλει να κάνει μια πολική βουτιά;
Πρώτον, είναι συνετό να συμβουλευτείτε το γιατρό σας προτού υποβάλετε το σώμα σας σε ένα ακραίο σοκ όπως αυτό. Στη συνέχεια, από την άποψη της ασφάλειας: Μην το κάνετε μόνοι σας. Εάν πρόκειται να βυθίσετε ξαφνικά το σώμα σας σε παγωμένο νερό, θα πρέπει να το κάνετε με κάποιον που βρίσκεται σε κατάσταση αναμονής, ώστε να μπορεί να σας παρακολουθεί. Αποφύγετε την κατάδυση. Μην βουτήξετε ποτέ, ποτέ, ποτέ. Ακόμη και οι συνηθισμένοι κολυμβητές σε κρύο νερό δεν πρέπει βουτούν ολόκληροι βαθιά μέσα στο νερό. Ιδανικά, θα πρέπει να μπείτε αργά για να προετοιμάσετε το νευρικό σας σύστημα για την ψυχρή βύθιση. Ξεκινήστε βάζοντας τα πόδια σας και μετά βρέξτε τα χέρια σας. Ρίξτε κρύο νερό στο πίσω μέρος του λαιμού σας. Τώρα το σώμα σας έχει εγκλιματιστεί και μπορείτε να μπείτε μέσα με μεγαλύτερη ασφάλεια.
Ας υποθέσουμε ότι κάποιος θέλει να κάνει τη βουτιά του. Πώς μπορεί να το κάνει με ασφάλεια και πόσο χρόνο μπορεί να μείνει;
Υπάρχει ένας ερευνητής ονόματι Gordon Giesbrecht, ο οποίος είναι ειδικός στην επιβίωση στο κρύο νερό και μάλιστα ονομάζεται Dr. Popsicle ή Dr. Freeze. Επινόησε τον όρο «1-10-1»: Χρειάζεται ένα λεπτό για να ελέγξετε την αναπνοή σας. Χρησιμοποιήστε αυτό το πρώτο λεπτό για να ελέγξετε τον “πανικό” του σώματός σας. Κρατήστε τους αεραγωγούς σας πάνω από το νερό σ’ αυτό το λεπτό. Είναι πολύ εύκολο να υπεραεριστείτε και δεν θέλετε να λιποθυμήσετε. Τώρα έχετε 10 λεπτά καλής, συντονισμένης κίνησης όπου οι μύες και τα νεύρα σας μπορούν να κινηθούν πολύ καλά. Μετά από τα 10 λεπτά θα αρχίσετε να αντιμετωπίζετε μια δυσκολία στις ικανότητές σας. Υπάρχει ένας μύθος ότι η υποθερμία συμβαίνει πολύ γρήγορα όταν κρυώνετε. Αλλά το σώμα σας έχει ελέγχους και ισορροπίες για να σας κρατήσει ασφαλείς -υπάρχει περιφερική αγγειοσύσπαση (συστολή των περιφερικών αιμοφόρων αγγείων), το σώμα σας απενεργοποιεί τα νεφρά και οτιδήποτε άλλο δεν χρειάζεστε. Ακόμη και βυθισμένοι σε παγωμένο νερό, έχετε περίπου μια ώρα πριν χάσετε τις αισθήσεις σας.
Τι θα λέγατε μετά το κολύμπι;
Μόλις τελειώσετε με τη βουτιά ή το μπάνιο σας, μείνετε με τον κόσμο για λίγες ώρες. Επειδή ένα πράγμα που παρατηρούμε επίσης είναι μια «δευτερεύουσα πτώση», όταν όλο αυτό το κρύο αίμα στα άκρα σας ζεσταίνεται και επανέρχεται στην κυκλοφορία. Αυτό μπορεί να επιβραδύνει την καρδιά σας και να ρίξει την αρτηριακή σας πίεση μία ή δύο ώρες αργότερα. Εάν είστε υποθερμικοί, χρειάζονται μερικές ώρες για να βεβαιωθείτε ότι παραμένετε ζεστοί.
Υπάρχει όφελος για την υγεία από μια ετήσια βουτιά σε κρύο νερό;
Δεν υπάρχει αρκετή έρευνα για να υποστηρίξει τους σαρωτικούς ισχυρισμούς για τα οφέλη για την υγεία. Ακόμα κι αν οι βουτιές με κρύο νερό ήταν ευεργετικές -και υπάρχει ελάχιστη έρευνα για αυτό- για να αποκομίσετε πραγματικά όφελος για το σώμα σας, θα έπρεπε να το κάνετε συχνά. Εάν το κάνετε μία φορά το χρόνο, θα έχετε πολύ περιορισμένο ή καθόλου όφελος. Η διάρκεια έχει επίσης σημασία. Οι πολικές βουτιές δεν διαρκούν πολύ. Τρέχετε, βυθίζεστε, γελάτε. Θα έλεγα ότι ίσως είναι καλό για την κοινωνική σας υγεία, ειδικά αν το κάνετε με φίλους. Για τους περισσότερους, μια πολική βουτιά είναι μια ιεροτελεστία, ένα διασκεδαστικό πράγμα για να ξεκινήσετε τη χρονιά σας και μια εμπειρία για την οποία μπορείτε να μιλήσετε.
Τι είναι αυτό που κάνει τη βύθιση σε παγωμένο νερό μια διασκεδαστική εμπειρία;
Υπάρχει μια συγκίνηση επιβίωσης όταν σκεφτόμαστε να κάνουμε αυτές τις ακραίες δραστηριότητες. Το να βυθίζεστε σε κρύο νερό θέτει το σώμα σας σε λειτουργία επιβίωσης -λειτουργεί για να αποτρέψει την υποθερμία και να σας κρατήσει στη ζωή. Πολλές από αυτές τις λειτουργίες επιβίωσης συμβαίνουν χωρίς συνειδητή σκέψη εκ μέρους σας. Το σώμα πλημμυρίζει με ορμόνες για καλή αίσθηση: αδρεναλίνη, ντοπαμίνη, νορεπινεφρίνη. Αυτές είναι ορμόνες επιβίωσης που κυριολεκτικά σας δίνουν λόγο να ζείτε, γιατί το σώμα σας λέει «παρακαλώ μείνε ζωντανός». Έτσι, με μια πολύ κυριολεκτική έννοια, υπάρχει μια συγκίνηση επιβίωσης. Επίσης, όταν απελευθερώνεται ντοπαμίνη, αυτό ενισχύει τις αναμνήσεις, οπότε όταν κοιτάτε πίσω σκέφτεστε: ήταν τρομακτικό και κρύο αλλά μου άρεσε πολύ. Και φυσικά, σας δίνει το δικαίωμα να καυχηθείτε.
Πηγή: medicalxpress.com.
