Της Barbara Goff, Professor of Obstetrics and Gynecology, University of Washington, The Conversation.
Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ο πιο θανατηφόρος από τους γυναικολογικούς όγκους. Κάτω από το 40% των γυναικών που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο των ωοθηκών θεραπεύονται και περίπου 12.810 πεθαίνουν στις ΗΠΑ κάθε χρόνο.
Τα τελευταία 25 χρόνια, οι επιστήμονες προσπάθησαν να εντοπίσουν ένα προληπτικό τεστ για την ανίχνευση του καρκίνου των ωοθηκών στα πρώτα του στάδια, όταν η πιθανότητα ίασης είναι υψηλή. Δυστυχώς, πολλές κλινικές δοκιμές με εκατοντάδες χιλιάδες συμμετέχουσες απέτυχαν να εντοπίσουν έναν αποτελεσματικό τρόπο για τον έλεγχο αυτού του καρκίνου. Το 2018, η Ειδική Ομάδα Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ έδωσε στον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου των ωοθηκών βαθμό D, που σημαίνει ότι συνιστά να μην γίνεται περιοδικός έλεγχος επειδή δεν βελτιώνει την επιβίωση και μπορεί να αποδειχθεί επιβλαβής.
Ανιχνεύσιμα συμπτώματα
Επειδή δεν υπάρχει επί του παρόντος αποτελεσματικό τεστ προσυμπτωματικού ελέγχου, το 70% των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών διαγιγνώσκονται σε προχωρημένα στάδια, όταν οι πιθανότητες ίασης είναι μικρές. Tο 60-90% των γυναικών με καρκίνο πρώτου ή δεύτερου σταδίου που παραμένει γύρω από τις ωοθήκες και τη λεκάνη είναι απαλλαγμένες από την ασθένεια πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση, σε σύγκριση με μόνο το 10-40% αυτών με καρκίνο τρίτου ή τέταρτου σταδίου που έχει εξαπλωθεί στην κοιλιά και όχι μόνο.
Αλλά ακόμη και οι γυναίκες με προχωρημένη νόσο έχουν περισσότερες πιθανότητες να θεραπευθούν εάν είναι ακόμα δυνατή η πλήρης χειρουργική αφαίρεση. Αυτό καθιστά την έγκαιρη διάγνωση ακόμη πιο σημαντική για τη συνολική επιβίωση. Χωρίς προληπτικές εξετάσεις, πολλοί γιατροί εσφαλμένα υποθέτουν ότι η έγκαιρη διάγνωση για τον καρκίνο των ωοθηκών δεν είναι δυνατή.
Ο καρκίνος των ωοθηκών ιστορικά αποκαλείται «σιωπηλός δολοφόνος», επειδή οι κλινικοί γιατροί πίστευαν ότι τα συμπτώματά του ήταν μη ανιχνεύσιμα. Οι ασθενείς συχνά διαγνώστηκαν τόσο αργά που οι γιατροί πίστευαν ότι τίποτα δεν μπορούσε να γίνει.
Ωστόσο, έχουν γίνει πολλές μελέτες τα τελευταία 20 χρόνια που δείχνουν ότι ο καρκίνος των ωοθηκών έχει πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια. Μια μελέτη σε 1.700 άτομα με καρκίνο των ωοθηκών διαπίστωσε ότι το 95% των ασθενών ανέφεραν εμφανή συμπτώματα τρεις έως 12 μήνες πριν από τη διάγνωση. Τα πιο κοινά συμπτώματα ήταν πόνος στη λεκάνη και την κοιλιά, αυξημένη συχνότητα και ώθηση για ούρηση, δυσκολία στο φαγητό ή αίσθημα κορεσμού γρήγορα και φούσκωμα ή διάταση της κοιλιάς. Είναι σημαντικό ότι οι γυναίκες τόσο σε προχωρημένο όσο σε και πρώιμο στάδιο της νόσου ανέφεραν παρόμοια είδη συμπτωμάτων.
Ο δείκτης συμπτωμάτων
Μεταγενέστερες μελέτες από πολλούς ερευνητές επιβεβαιώνουν περαιτέρω ότι οι ασθενείς με καρκίνο των ωοθηκών σε πρώιμο στάδιο εμφανίζουν συχνά συμπτώματα. Ένα άλλο εύρημα ήταν ότι οι πάροχοι συχνά διέγνωσαν λάθος τον καρκίνο των ωοθηκών ως άλλη πάθηση. Οι γιατροί είπαν στους ασθενείς ότι η αιτία των συμπτωμάτων, στο 15% οφείλονταν σε νόσο του ευερέθιστου εντέρου, στο 12% σε στρες, στο 9% σε γαστρίτιδα, στο 6% σε δυσκοιλιότητα, στο 6% σε κατάθλιψη και στο 4% σε κάποια άλλη αιτία. Το 30% έλαβε θεραπεία για διαφορετική πάθηση στο 13% των ασθενών οι γιατροί είπαν ότι δεν υπήρχε τίποτα κακό. Ένα σημαντικό ζήτημα ήταν η διάκριση των συμπτωμάτων του καρκίνου των ωοθηκών από αυτά των κοινών παθήσεων του γαστρεντερικού και του ουροποιητικού.
Σε μια άλλη μελέτη, διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς με καρκίνο των ωοθηκών έχουν συμπτώματα με πρόσφατη έναρξη και εμφανίζονται ακόμα και μέσα στον πρώτο μήνα.
Τα έξι πιο σημαντικά συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών είναι:
- φούσκωμα,
- αυξημένο μέγεθος της κοιλιάς,
- γρήγορη αίσθηση κορεσμού,
- δυσκολία στο φαγητό,
- πυελικός πόνος και
- κοιλιακό άλγος.
Τα συμπτώματα, για να συμπεριληφθούν, έπρεπε να εμφανίζονται πάνω από 12 φορές το μήνα αλλά να έχουν διαρκέσει λιγότερο από ένα χρόνο. Με βάση αυτά τα κριτήρια, αυτό ο δείκτης συμπτωμάτων μπόρεσε να ανιχνεύσει τον καρκίνο των ωοθηκών στο 60% έως 85% των ασθενών στη μελέτη μας, ένα εύρος παρόμοιο με αυτό που επιτεύχθηκε μέσω διαγνωστικών εξετάσεων αίματος για τον καρκίνο των ωοθηκών.
Η πρόληψη
Ενώ η έγκαιρη ανίχνευση είναι σημαντική, υπάρχουν επίσης στρατηγικές πρόληψης που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης αυτού του καρκίνου. Εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου των ωοθηκών, ενημερώστε το γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να σας συστήσει γενετικό έλεγχο για τον πλήρη προσδιορισμό του κινδύνου σας ή προφυλακτική χειρουργική επέμβαση για την πρόληψη της ανάπτυξης του καρκίνου.
Τα από του στόματος αντισυλληπτικά, η απολίνωση των σαλπίγγων (ή η χειρουργική επέμβαση για το κλείσιμο των σαλπίγγων), η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών. Έως και το 70% των καρκίνων των ωοθηκών μπορεί να προκύψουν από τις σάλπιγγες. Η αφαίρεση των σαλπίγγων τη στιγμή που κάνετε μια άλλη χειρουργικής επέμβαση μπορεί να είναι μια άλλη επιλογή για τη μείωση του κινδύνου καρκίνου των ωοθηκών. Αυτό φυσικά μπορεί να γίνει αν δεν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος στο μέλλον.
