Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο και στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα βρήκαν ότι η συσχέτιση μεταξύ της μεγάλης κατανάλωσης καφέ και της δυσλειτουργίας των νεφρών εξαρτάται από μια κοινή γενετική παραλλαγή.
Οι ερευνητές έδειξαν ότι οι δείκτες της νεφρικής δυσλειτουργίας ήταν σχεδόν τρεις φορές υψηλότεροι για όσους πίνουν πολύ καφέ και έχουν μια παραλλαγή του γονιδίου CYP1A2 που κάνει τον μεταβολισμό της καφεΐνης πιο αργή σε σχέση με άλλους βαρείς πότες καφέ που είχαν διαφορετική εκδοχή του γονιδίου και ταχύτερο μεταβολισμό της καφεΐνης.
«Πιστεύουμε ότι αυτοί που μεταβολίζουν γρήγορα τον καφέ μπορούν να εξαλείψουν την καφεΐνη από τα συστήματά τους πιο αποτελεσματικά και να αποφύγουν την επιβλαβή συσσώρευση της καφεΐνης», δήλωσε ο Ahmed El-Sohemy, καθηγητής διατροφικών επιστημών στο University of Toronto. «Αυτές οι επιμέρους διαφορές στον μεταβολισμό της καφεΐνης εξηγούν γιατί προηγούμενες μελέτες για τον καφέ και τη νεφρική νόσο ήταν ασυνεπείς».
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA Network Open, είχε παρατηρητικό σχεδιασμό και περιελάμβανε δεδομένα για πάνω από 1.000 συμμετέχοντες στην Ιταλία, που συλλέχθηκαν για μια δεκαετία από τον καθηγητή Paolo Palatini και τους συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα.
Ορισμένες προηγούμενες μελέτες έχουν βρει ότι η καφεΐνη σχετίζεται με μειωμένη νεφρική λειτουργία και νεφρική ανεπάρκεια, ενώ άλλες έχουν βρει ότι ο καφές μπορεί να προστατεύει από τη νεφρική νόσο. Λίγοι έχουν εξετάσει εάν οι ατομικές γενετικές διαφορές ευθύνονται για αυτές τις θετικές ή αρνητικές συσχετίσεις.
Η ποσότητα της καφεΐνης που καταναλώνει ένα άτομο φαίνεται επίσης να είναι σημαντική. Για την τρέχουσα μελέτη, ο κίνδυνος νεφρικής δυσλειτουργίας ήταν σημαντικός μόνο σε άτομα που έπιναν τρία ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα, δηλαδή περίπου 300 mg ιταλικού εσπρέσο. Οι τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες στον Καναδά και τις ΗΠΑ συνιστούν όχι πάνω από 400 mg την ημέρα για υγιείς ενήλικες.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο επιπολασμός της παραλλαγής του γονιδίου CYP1A2 που κάνει τους ανθρώπους αργούς στον μεταβολισμό της καφεΐνης ήταν παρόμοιος τόσο στην ομάδα μελέτης όσο και στον γενικό πληθυσμό: περίπου 50%.
Πολλές εταιρείες και κλινικές περιλαμβάνουν πλέον εξετάσεις για το CYP1A2 σε εξατομικευμένες γενετικές δοκιμές, καθώς διαφορετικές εκδόσεις του γονιδίου μπορεί να επηρεάσουν τον κίνδυνο για διάφορες παθήσεις που σχετίζονται με την κατανάλωση καφεΐνης.
«Οι καρδιακές παθήσεις, ο προδιαβήτης και η υπέρταση επηρεάζονται από τις παραλλαγές του CYP1A2, οι οποίες μπορούν επίσης να αλλάξουν την αθλητική απόδοση», δήλωσε η Sara Mahdavi, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και πρώην μεταδιδακτορική συνεργάτις στο εργαστήριο του El-Sohemy. «Μπορούμε τώρα να είμαστε σίγουροι ότι το αν ο καφές είναι επιβλαβής για την υγεία των νεφρών ή όχι εξαρτάται, εν μέρει, από το CYP1A2».
Οι ερευνητές εξέτασαν τρεις δείκτες νεφρικής δυσλειτουργίας: την λευκωματουρία (υπερβολική ποσότητα της πρωτεΐνης λευκωματίνης (αλβουμίνης) στα ούρα), την υπερδιήθηση (υψηλός ρυθμός σπειραματικής διήθησης στα νεφρά) και την υπέρταση.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο επιπολασμός της νεφρικής νόσου στον Καναδά είναι περίπου 13%, με τις περισσότερες περιπτώσεις να παραμένουν αδιάγνωστες. Η νεφρική νόσος είναι μια βασική αιτία θανάτου παγκοσμίως.
«Ας ελπίσουμε ότι αυτή η μελέτη θα αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία των εξατομικευμένων διατροφικών συστάσεων που βασίζονται στην ατομική γενετική σύνθεση», δήλωσε η Mahdavi. «Αυτός είναι ένας συναρπαστικός τομέας έρευνας και κλινικής πρακτικής με πολύ λαμπρό μέλλον».
Ο El-Sohemy είναι ο ιδρυτής και Chief Science Officer της Nutrigenomix Inc., που παρέχει γενετικές δοκιμές για εξατομικευμένη διατροφή, συμπεριλαμβανομένου του γονιδίου CYP1A2 και του μεταβολισμού της καφεΐνης.
