Δημητριακά ρυζιού, φόρμουλα γάλατος, πουρές και σφολιάτες. Αυτά είναι τα πιο δημοφιλή προϊόντα που αγοράζονται από τον διάδρομο παιδικών τροφών. Και έχουν έχουν κάτι κοινό: ίσως να περιέχουν τοξικά μέταλλα. Μια πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο, περιέγραψε ορισμένες στρατηγικές πρόληψης αυτού του κινδύνου λόγω των τοξικών μετάλλων
«Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι υπάρχουν κενά στις ομοσπονδιακές κατευθυντήριες γραμμές για τις μολυσματικές τροφές, ιδιαίτερα για τις παιδικές τροφές. Οι γονείς μπορεί να αναμένουν και να εμπιστεύονται ότι η εμπορική παιδική τροφή του βρέφους τους προστατεύεται αυτόματα από αυστηρά ρυθμιζόμενες κατευθυντήριες γραμμές, αλλά αυτό δεν ισχύει», είπε η επικεφαλής της μελέτης, Sarah J. Ventre, κλινική επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Current Problems in Pediatric and Adolescent Health Care.
Η Ventre και οι συνεργάτες της αποφάσισαν να εξετάσουν το θέμα αφότου οι αναφορές για τοξικά μέταλλα στις παιδικές τροφές έγιναν πιο διαδεδομένες το 2019. Οι ερευνητές εξέτασαν αρκετές μελέτες και μια ανάλυση που παρήγγειλε το Healthy Babies Bright Futures, που ανέφερε ότι τοξικά στοιχεία όπως το αρσενικό, ο μόλυβδος, ο υδράργυρος και το κάδμιο έχουν βρεθεί σε δημοφιλείς παιδικές τροφές. «Ως παιδίατρος, στόχος μου είναι να παρέχω στους γονείς τα εργαλεία για να διατηρούν τα παιδιά τους υγιή και ασφαλή», είπε η Ventre.
Αφού ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ανέπτυξε ένα σχέδιο δράσης για τη μείωση των τοξικών μετάλλων στις παιδικές τροφές το 2019, εξέδωσε προσχέδιο καθοδήγησης για τον μόλυβδο σε χυμούς τον Απρίλιο του 2022 και τον μόλυβδο στις παιδικές τροφές τον περασμένο μήνα. Ωστόσο, ο FDA δεν έχει ακόμη προσφέρει οδηγίες για το αρσενικό, τον υδράργυρο ή το κάδμιο.
Τα τοξικά στοιχεία μπορούν να καταναλωθούν από διάφορες πηγές, όπως νερό, βρεφική φόρμουλα γάλακτος, μητρικό γάλα, πουρές και παιδικές τροφές όπως δημητριακά, φρούτα και λαχανικά και χυμοί φρούτων. Όταν τα τοξικά μέταλλα προσλαμβάνονται με την τροφή ή το νερό, απορροφώνται από τον γαστρεντερικό σωλήνα και εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος. «Μια μεγάλη ανησυχία είναι ότι οι δοκιμές αποκαλύπτουν πολλαπλά τοξικά στοιχεία σε πολλά από τα τρόφιμα, πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε να κάνουμε με πολλά ζητήματα», είπε η Katarzyna Kordas, αναπληρώτρια καθηγήτρια επιδημιολογίας και περιβαλλοντικής υγείας, ο οποία μελετά τις επιπτώσεις της έκθεσης σε μόλυβδο και σε άλλα επιβλαβή μέταλλα και χημικές ουσίες, ιδιαίτερα στα παιδιά.
«Αν προσθέσετε σε αυτό τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες των τροφίμων, το πρόβλημα γίνεται σχεδόν πολύ μεγάλο. Η προσπάθεια είναι να αντιμετωπίσει κάποιος όχι μόνο μία τοξική ουσία αλλά όλες ταυτόχρονα».
Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στις επιπτώσεις της έκθεσης σε τοξικά στοιχεία, σημειώνουν οι ερευνητές, προσθέτοντας ότι λίγη έρευνα έχει γίνει για να προσδιοριστεί ο βαθμός στον οποίο η έκθεση σε τοξικά στοιχεία από τη διατροφή συμβάλλει στις επιπτώσεις στην υγεία που μπορεί να προκληθούν στα παιδιά τα οποία εκτίθενται σε τέτοια μέταλλα νωρίς στη ζωή. Αυτές οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν ελλείμματα γνωστικών λειτουργιών, χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση και δύσκολα χαρακτηριστικά προσωπικότητας μέχρι την ενήλικη ζωή για τα παιδιά που εκτίθενται στο μόλυβδο. Το αρσενικό, εν τω μεταξύ, σχετίζεται με καρκίνους του πνεύμονα και της ουροδόχου κύστης στην ενήλικη ζωή.
«Γνωρίζουμε ότι η υψηλότερη κατανάλωση αυτών των τροφών σχετίζεται με τα επίπεδα των μολυσματικών ουσιών στο σώμα των παιδιών», προσθέτει η Kordas.
Ενώ ορισμένοι γονείς μπορεί να θέλουν να εξαλείψουν εντελώς ορισμένα προϊόντα διατροφής επειδή φοβούνται ότι θα μπορούσαν να εκθέσουν τα παιδιά τους σε τοξικές ουσίες, οι ερευνητές λένε ότι αυτό δεν είναι ο καλύτερος τρόπος δράσης. Αντίθετα, προτείνουν να ταΐζουν τα παιδιά με μια ποικίλη διατροφή που αποτελείται από πολλά διαφορετικά τρόφιμα και είδη τροφίμων.
«Είναι σημαντικό να εστιάσουμε στο γεγονός ότι παρόλο που έχει βρεθεί ότι τα τρόφιμα περιέχουν τοξικά στοιχεία, αρκετά από αυτά τα τρόφιμα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των παιδιών», λέει η Gauri Desai, επίκουρη καθηγήτρια επιδημιολογίας και περιβαλλοντικής υγείας. «Η εξάλειψη ορισμένων τροφών από τη διατροφή των παιδιών μπορεί να τους στερήσει τα οφέλη που έχουν να προσφέρουν αυτές οι τροφές».
Εκτός από την ποικίλη διατροφή του παιδιού, οι ερευνητές συνιστούν επίσης τη διασφάλιση καθαρού πόσιμου νερού, την παροχή μητρικού γάλακτος για τα πρώτα 1-2 χρόνια, εάν είναι δυνατόν, και τον περιορισμό της πρόσληψης των χυμών.
Όσον αφορά τη φόρμουλα γάλακτος για μωρά, ενώ υπάρχουν ορισμένα δεδομένα σχετικά με το ποιες μάρκες μπορεί να έχουν τα χαμηλότερα επίπεδα βαρέων μετάλλων, παραμένει δύσκολο να προσδιοριστούν ποιες μάρκες είναι πιο ασφαλείς, λένε οι ερευνητές. «Αν και η παροχή καθοδήγησης σε γονείς και παρόχους υγειονομικής περίθαλψης είναι σημαντική, ο πιο αποφασιστικός τρόπος για την προστασία της ασφάλειας των τροφίμων που καταναλώνουν τα βρέφη και τα παιδιά είναι μέσω της θέσπισης ισχυρότερων κατευθυντήριων γραμμών και της επιβολής αυτών των κατευθυντήριων οδηγιών», λέει η Ventre.
Περισσότερες πληροφορίες: Toxic metal exposures from infant diets: Risk prevention strategies for caregivers and health care professionals, Current Problems in Pediatric and Adolescent Health Care (2022). DOI: 10.1016/j.cppeds.2022.101276.
