Του Kent E Vrana, Professor and Chair of Pharmacology, Penn State, The Conversation.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, έχει προκληθεί μια έκρηξη ενδιαφέροντος για το ιατρικό δυναμικό της κανναβιδιόλης, μιας ουσίας που προέρχεται από την κάνναβη και ονομάζεται για συντομία CBD. Μετά από δεκαετίες συζητήσεων, όλα άλλαξαν το 2018, όταν ένας νόμος έκανε νόμιμη για τους Αμερικανούς αγρότες την καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης (hemp), που είναι πλούσια σε CBD.
Η ίδια η κάνναβη έχει τεράστια αξία ως καλλιέργεια και χρησιμοποιείται για την παραγωγή βιοκαυσίμων, κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ζωοτροφών. Αλλά η CBD που εξάγεται από το φυτό της κάνναβης έχει πολυάριθμες φαρμακευτικές ιδιότητες, με τη δυνατότητα να ωφεληθούν εκατομμύρια άτομα μέσω της θεραπείας επιληπτικών κρίσεων, πόνου ή άγχους.
Πριν από την ψήφιση του νομοσχεδίου, η αντίσταση στη νομιμοποίηση της κάνναβης οφειλόταν στη συσχέτισή της με τη μαριχουάνα, τον βιολογικό της ξάδερφο. Αν και η κάνναβη και η μαριχουάνα ανήκουν στο ίδιο είδος φυτού, το Cannabis sativa, το καθένα έχει μια μοναδική χημεία, με διαφορετικά χαρακτηριστικά και αποτελέσματα. Η μαριχουάνα διαθέτει την τετραϋδροκανναβινόλη (THC), μια χημική ουσία που προκαλεί ευφορία, το λεγόμενο “φτιάξιμο” που σχετίζεται με την κάνναβη. Η hemp, από την άλλη πλευρά, είναι ένα στέλεχος της κάνναβης που περιέχει λίγη THC η οποία δεν μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στη διάθεση -η CBD δεν έχει αυτό το αποτέλεσμα.
Η διαφημιστική εκστρατεία για το CBD
Οι ερευνητικές εξελίξεις σχετικά με την CBD παρέχουν ορισμένα υποσχόμενα στοιχεία για το ρόλο της στη θεραπεία ενός ευρέος φάσματος ιατρικών καταστάσεων. Αλλά χρειάζεται προσοχή. Οι αυστηρές επιστημονικές μελέτες είναι περιορισμένες, και το μάρκετινγκ των προϊόντων CBD δεν πρέπει να προηγείται της έρευνας και των ισχυρών αποδεικτικών στοιχείων.
Για την ώρα, η επιστημονική κοινότητα δεν είναι σίγουρη για την καλύτερη μορφή της CBD προς χρήση. Η CBD μπορεί να παραχθεί είτε ως καθαρή ένωση είτε ως σύνθετο μείγμα μορίων που αποτελούν το έλαιο CBD. Η CBD μπορεί επίσης να παρασκευαστεί ως τοπική κρέμα ή λοσιόν, ή ως κόμμι, κάψουλα ή βάμμα. Απαιτείται καθοδήγηση, που υποστηρίζεται από κλινική έρευνα, σχετικά με την καλύτερη δόση και τη μορφή χορήγησης CBD για κάθε ιατρική πάθηση. Αυτή η έρευνα είναι ακόμη σε εξέλιξη.
Οι “σειρήνες” της αγοράς δημιουργούν ένα περιβάλλον στο οποίο η CBD συχνά διαφημίζεται ως θεραπεία των πάντων -ένα ελιξίριο για την αϋπνία, το άγχος, τον νευροπαθητικό πόνο, τον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις. Δυστυχώς, υπάρχουν ελάχιστα αυστηρά επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν αυτούς τους πολλούς ισχυρισμούς, και μεγάλο μέρος της υπάρχουσας έρευνας έχει πραγματοποιηθεί σε ζωικά μοντέλα. Η CBD απλά δεν είναι πανάκεια για όλα όσα σας ταλαιπωρούν.
Παιδικές επιληπτικές διαταραχές
Εδώ είναι ένα πράγμα που είναι γνωστό: Με βάση τις αυστηρές δοκιμές σε εκατοντάδες ασθενείς, η CBD έχει αποδειχθεί ότι είναι ένα αποδεδειγμένα ασφαλές και αποτελεσματικό φάρμακο για τις επιληπτικές κρίσεις, ιδιαίτερα στα παιδιά. Το 2018, ο FDA έδωσε έγκριση για τη χρήση ενός καθαρού προϊόντος CBD που πωλείται με την επωνυμία Epidiolex για τη θεραπεία των συνδρόμων Lennox-Gastaut και Dravet σε παιδιά.
Αυτά τα δύο σπάνια σύνδρομα, που εμφανίζονται νωρίς στη ζωή προκαλούν μεγάλο αριθμό επιληπτικών κρίσεων που είναι ανθεκτικές στις παραδοσιακές θεραπείες επιληψίας. Η CBD που χορηγείται ως πόσιμο διάλυμα όπως το Epidiolex μπορεί να προκαλέσει σημαντική μείωση -πάνω από 25%- στη συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων σε αυτά τα παιδιά, με το 5% να απαλλάσσεται εντελώς.
Αναλγητικό και αντιφλεγμονώδες
Η CBD είναι αυτό που οι φαρμακολόγοι αποκαλούν “πολυφάρμακο”. Σημαίνει ότι θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική για τη θεραπεία μιας σειράς ιατρικών παθήσεων. Ο λόγος είναι ότι η CBD επηρεάζει περισσότερες από μία διεργασίες μέσα στο σώμα.
Σήμερα, υπάρχουν 202 εν εξελίξει επιστημονικές δοκιμές που εξετάζουν την αποτελεσματικότητα της CBD σε ανθρώπους με διάφορες διαταραχές όπως ο χρόνιος πόνος, οι διαταραχές χρήσης ουσιών, το άγχος και η αρθρίτιδα. Η CBD φαίνεται να είναι ένας αντιφλεγμονώδης παράγοντας και αναλγητικό, παρόμοιο με τις λειτουργίες της ασπιρίνης. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι χρήσιμη για τη θεραπεία ατόμων που υποφέρουν από φλεγμονώδη πόνο, όπως αρθρίτιδα, πονοκεφάλους και πόνους στο σώμα.
Καρκίνος
Η CBD έχει επίσης δυνατότητα χρήσης στη θεραπεία του καρκίνου, αν και δεν έχει εγκριθεί από τον FDA για το σκοπό αυτό. Η δυνατότητά της στο πλαίσιο του καρκίνου είναι διπλή: Πρώτον, υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να σκοτώσει άμεσα τα καρκινικά κύτταρα, ενισχύοντας την ικανότητα των παραδοσιακών θεραπειών να θεραπεύουν την ασθένεια. Αυτό δεν σημαίνει ότι η CBD θα αντικαταστήσει τις παραδοσιακές θεραπείες -τα δεδομένα δεν είναι τόσο πειστικά. Δεύτερον, λόγω της ικανότητάς της να μειώνει τον πόνο και ίσως το άγχος, η προσθήκη της σε ένα σχέδιο θεραπείας μπορεί να μειώσει τις παρενέργειες και να αυξήσει την ποιότητα ζωής για τα άτομα με καρκίνο.
Ανεξέλεγκτη η μη συνταγογραφούμενη αγορά
Ενώ η συνταγογραφούμενη CBD είναι ασφαλής όταν χρησιμοποιείται σύμφωνα με τις οδηγίες, άλλες μορφές της ενέχουν κινδύνους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα έλαια της CBD. Η βιομηχανία ελαίων CBD -χωρίς ιατρική συνταγή- είναι άναρχη και δεν είναι απαραίτητα ασφαλής, καθώς δεν υπάρχουν κανονιστικές απαιτήσεις για την παρακολούθηση του τι υπάρχει μέσα στο προϊόν. Επιπλέον, η αυστηρή επιστήμη δεν υποστηρίζει τους αβάσιμους ισχυρισμούς του μάρκετινγκ για πολλά προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά.
Σε μια μελέτη του 2017, Δανοί ερευνητές έλαβαν δείγματα προϊόντων CBD που είχαν αγοράσει ασθενείς και ανέλυσαν το περιεχόμενό τους. Ουσιαστικά κανένα από τα 21 δείγματα δεν περιείχε τη διαφημιζόμενη ποσότητα CBD. Από αυτά, 13 είχαν ελάχιστη έως καθόλου CBD και πολλά περιείχαν σημαντικά επίπεδα THC, της ένωσης στη μαριχουάνα που οδηγεί σε “φτιάξιμο”-και αυτό υποτίθεται ότι δεν έπρεπε να υπάρχει.
Επιπλέον, υπάρχει μικρός έλεγχος για τυχόν μολυσματικές ουσίες που μπορεί να βρίσκονται σε προϊόντα τα οποία κυκλοφορούν χωρίς συνταγή. Ο FDA έχει εκδώσει δεκάδες προειδοποιητικές επιστολές σε εταιρείες που εμπορεύονται μη εγκεκριμένα σκευάσματα. Παρά την εμπορία ελαίων CBD ως φυτικής προέλευσης, οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν τους κινδύνους άγνωστων ενώσεων στα προϊόντα ή τις ακούσιες αλληλεπιδράσεις με τα συνταγογραφούμενα φάρμακα τους.
Οι ρυθμιστικές κατευθυντήριες γραμμές για τη CBD απλώς λείπουν. Τον Ιανουάριο του 2023, ο FDA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το υπάρχον πλαίσιο «δεν είναι κατάλληλο για τη CBD» και είπε ότι θα χαράξει μια πορεία προς τα εμπρός. Ο οργανισμός είπε ότι «απαιτείται μια νέα ρυθμιστική οδός που εξισορροπεί την επιθυμία των ατόμων για πρόσβαση σε προϊόντα CBD με τη ρυθμιστική εποπτεία που απαιτείται για τη διαχείριση των κινδύνων».
Ως φυσικό προϊόν, η CBD εξακολουθεί να λειτουργεί ως φάρμακο -όπως η ασπιρίνη, η παρακεταμόλη (ακεταμινοφαίνη) ή ακόμα και μια χημειοθεραπεία για τον καρκίνο. Αλλά οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης πρέπει απλώς να κατανοήσουν καλύτερα τους κινδύνους και τα οφέλη. Η CBD μπορεί να αλληλεπιδράσει με το σώμα με τρόπους που είναι ακούσιοι. Αποβάλλεται από το σώμα από τα ίδια ηπατικά ένζυμα που αφαιρούν μια ποικιλία φαρμάκων όπως αραιωτικά αίματος, αντικαταθλιπτικά και φάρμακα μεταμόσχευσης οργάνων.
Η προσθήκη ελαίου CBD στη λίστα φαρμάκων σας χωρίς ιατρική συμβουλή θα μπορούσε να είναι επικίνδυνη και να επηρεάσει τα συνταγογραφούμενα φάρμακά σας. Είναι πιθανόν η CBD να αποδειχθεί ότι έχει μια θέση στα ράφια των φαρμακείων, αλλά όχι έως ότου η ιατρική κοινότητα καθορίσει τη σωστή μορφή λήψης και δοσολογίας για συγκεκριμένες ιατρικές καταστάσεις.
