Το παρακάτω κείμενο βασίστηκε σε άρθρο του Rishi Caleyachetty, επιδημιολόγου στο University of Birmingham, The Conversation.
Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως να το είσαι “υγιής σε οποιοδήποτε βάρος”. Μια μελέτη μας δείχνει ότι εάν είστε παχύσαρκοι αλλά μεταβολικά υγιείς (αυτό που ονομάζεται fat but fit), εξακολουθείτε να διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου σε σύγκριση με τους μεταβολικά υγιείς ανθρώπους που έχουν κανονικό βάρος.
Σε οποιοδήποτε πληθυσμό, τα αποτελέσματα υγείας διαφέρουν μεταξύ των ατόμων. Λαμβάνοντας υπόψη τις γενετικές διαφορές που σχετίζονται με την παχυσαρκία, μπορούμε να φανταστούμε ότι στον πληθυσμό των παχύσαρκων υπάρχουν εκείνοι που μπορεί να μην αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών υγείας, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Όμως υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι, σε επίπεδο πληθυσμού, η μεταβολικά υγιής παχυσαρκία δεν είναι μια καλοήθης κατάσταση.
Μεταβολικά υγιείς παχύσαρκοι, χαρακτηρίζονται αυτοί που δεν έχουν διαβήτη, υψηλή χοληστερόλη, υψηλά τριγλυκερίδια και υψηλή αρτηριακή πίεση. Πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται ένας παχύσαρκος που είναι μεταβολικά υγιής από τον γιατρό; Θα πρέπει να του πει ο γιατρός «είσαι μια χαρά δεν χρειάζεται να χάσεις βάρος;». Όχι, διότι αν χάσει βάρος θα βελτιώσει την υγεία του.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η παχυσαρκία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για μελλοντική κακή υγεία, ανεξάρτητα από την τρέχουσα μεταβολική υγεία. Το γεγονός ότι υπάρχουν άνθρωποι που έχουν κανονικό βάρος και είναι μεταβολικά μη υγιείς είναι άσχετο, γιατί το θέμα δεν είναι να γίνει διαγωνισμός για το ποιος είναι πιο υγιής αλλά να δοθούν οι συμβουλές εκείνες που στον καθένα βελτιώνουν την υγεία του. Οι συγκρίσεις γίνονται για να διαπιστωθεί ποια οφέλη υπάρχουν και φαίνεται ότι η υγεία ενός παχύσαρκου ατόμου θα βελτιωθεί εάν χάσει βάρος.
Μια μελέτη παρατήρησης του 2018, στην οποία συμμετείχαν περίπου 18.000 άτομα από δέκα ευρωπαϊκές χώρες, διαπίστωσε ότι τα παχύσαρκα άτομα είχαν υψηλότερο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου από τα μεταβολικά υγιή άτομα με φυσιολογικό βάρος. Αυτή ήταν μια μεγάλη προοπτική μελέτη για τους μεταβολικά υγιείς παχύσαρκους. Χρησιμοποίησε δεδομένα για 3,5 εκατομμύρια άτομα, ηλικίας 18 ετών και άνω, από μια βάση δεδομένων πρωτοβάθμιας περίθαλψης στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Δεν μας ενδιέφερε μόνο να μάθουμε εάν υπήρχε συσχέτιση μεταξύ του να είμαστε παχύσαρκοι και μεταβολικά υγιείς και αργότερα να αναπτύξουμε στεφανιαία νόσο, θέλαμε επίσης να μάθουμε εάν υπήρχε συσχέτιση με εγκεφαλικό επεισόδιο, μίνι εγκεφαλικό (επίσης γνωστό ως παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο), καρδιακή ανεπάρκεια και περιφερική αγγειακή νόσο. Αξιολογήσαμε, τέλος, εάν οι μεταβολικά υγιείς ενήλικες διατηρούν το μεταβολικά προφίλ τους κατά τη διάρκεια μιας περιόδου παρακολούθησης.
Για να ταξινομηθούν ως μεταβολικά υγιείς παχύσαρκοι, οι συμμετέχοντες έπρεπε να μην έχουν διαβήτη, αυξημένα λιπίδια αίματος ή υψηλή αρτηριακή πίεση στην αρχή της μελέτης. Από τα 3,5 εκατομμύρια συμμετέχοντες, που ήταν αρχικά απαλλαγμένοι από καρδιαγγειακή νόσο, περίπου το 15% ταξινομήθηκαν ως μεταβολικά υγιείς παχύσαρκοι. Κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου παρακολούθησης πέντε ετών, από τα άτομα που ήταν αρχικά μεταβολικά υγιή, το 6% εμφάνισε διαβήτη, το 12% αυξημένα λιπίδια αίματος και το 11% υψηλή αρτηριακή πίεση. Άρα κάποιος που είναι μεταβολικά υγιής, δεν είναι για πάντα έτσι -αλλά φυσικά αυτό μπορεί να ισχύει για τον οποιοδήποτε.
Σε σύγκριση με τα άτομα κανονικού βάρους χωρίς μεταβολικές ανωμαλίες, τα παχύσαρκα άτομα που ήταν μεταβολικά υγιή είχαν 50% αυξημένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, 7% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού και διπλάσιο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας. Αυτά τα αποτελέσματα δεν μπορούσαν να εξηγηθούν με βάση την ηλικία, το φύλο, το κάπνισμα ή την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, καθώς λάβαμε υπόψη αυτούς τους παράγοντες στους υπολογισμούς μας.
Μπορεί λοιπόν να είναι κανείς fat but fit; Ίσως, αλλά πιθανότατα δεν ισχύει για πάντα. Συνεπώς, η μελλοντική ερευνητική εργασία θα πρέπει να επικεντρωθεί στην εύρεση αποτελεσματικών στρατηγικών πρόληψης και ελέγχου της παχυσαρκίας σε ολόκληρο τον πληθυσμό, είτε υπάρχει μεταβολική υγεία είτε όχι.
