Αλλεργική ρινίτιδα και ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος

Των Samuel J. White και Philippe B. Wilson, The Conversation.

Ενώ ο ερχομός της άνοιξης φέρνει ανθισμένα λουλούδια και δέντρα, σηματοδοτεί επίσης την αρχή της εποχής των αλλεργιών για πολλούς ανθρώπους. Όσοι πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να αρχίσουν να παρατηρούν γνωστά συμπτώματα όπως φτάρνισμα, φαγούρα στα μάτια και καταρροή.

Η αλλεργική ρινίτιδα, επηρεάζει πάνω από το 10% των ανθρώπων και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής ορισμένων από αυτούς κατά τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες.

Όταν ένα άτομο με αλλεργική ρινίτδια έρχεται σε επαφή με ένα αλλεργιογόνο (γύρη), το ανοσοποιητικό του σύστημα το αναγνωρίζει λανθασμένα ως απειλή και παράγει ένα αντίσωμα που ονομάζεται ανοσοσφαιρίνη Ε, ή IgE, για να το εξουδετερώσει. Στη συνέχεια, τα αντισώματα IgE προσκολλώνται σε έναν τύπο ανοσοκυττάρων που ονομάζονται μαστοκύτταρα, τα οποία βρίσκονται στη μύτη, τα μάτια και τους πνεύμονες. Όταν το αλλεργιογόνο έρχεται σε επαφή με τα αντισώματα IgE στα μαστοκύτταρα, πυροδοτεί την απελευθέρωση ισταμίνης και άλλων πρωτεϊνών, προκαλώντας φλεγμονή και τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας.

Αλλά γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι παθαίνουν αλλεργική ρινίτιδα, ενώ άλλοι όχι; Υπάρχει μια σειρά παραγόντων που παίζουν.

Γενετική, ανοσία και περιβάλλον

Οι γενετικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στον προσδιορισμό της ευαισθησίας ενός ατόμου στην αλλεργική ρινίτιδα. Αρκετά γονίδια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εμπλέκονται στη ρύθμιση και την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος, έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο.

Η έρευνα έχει δείξει ότι η κληρονομικότητα –δηλαδή ο βαθμός στον οποίο οι διαφορές στα γονίδια των ανθρώπων ευθύνονται για τις παραλλαγές στα χαρακτηριστικά τους– κυμαίνεται από 33% έως 91% για την αλλεργική ρινίτιδα. Έτσι, εάν τα άτομα στην οικογένειά σας έχουν ρινίτιδα, είναι πιο πιθανό να έχετε και εσείς.

Το ανοσοποιητικό σύστημα ορισμένων ανθρώπων μπορεί να αντιδράσει υπερβολικά στα αλλεργιογόνα, οδηγώντας σε αλλεργική απόκριση και ανάπτυξη ρινίτιδας. Και το να έχετε άλλες αλλεργίες, άσθμα, αλλεργική δερματίτιδα ή έκζεμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης αλλεργικής ρινίτιδας.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση, ο καπνός του τσιγάρου και άλλοι ερεθιστικοί παράγοντες μπορεί επίσης να κάνουν ένα άτομο πιο ευάλωτο. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε βλάβη στις ρινικές οδούς και στο αναπνευστικό σύστημα, καθιστώντας ευκολότερο για τα αλλεργιογόνα να εισέλθουν στο σώμα και να πυροδοτήσουν μια αλλεργική απόκριση. Ομοίως, η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα στην πρώιμη ζωή είναι ένας παράγοντας κινδύνου για μεταγενέστερη ανάπτυξη αλλεργικής ρινίτιδας.

Μερικοί άνθρωποι μπορεί να εκτίθενται σε αλλεργιογόνα πιο συχνά ή σε μεγαλύτερες ποσότητες από άλλους, γεγονός που τους καθιστά πιο ευαίσθητους στην ανάπτυξη αλλεργικής ρινίτιδας. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι ζείτε σε μια περιοχή με υψηλά επίπεδα γύρης ή στην έκθεση σε ορισμένα αλλεργιογόνα στην εργασία, για παράδειγμα.

Γιατί τα συμπτώματα μπορεί να είναι χειρότερα σε ορισμένες εποχές περισσότερο από άλλες;

Η ποσότητα της γύρης ή άλλων αλλεργιογόνων στον αέρα μπορεί να διαφέρει από έτος σε έτος και εποχή σε εποχή. Κάποια χρόνια, η γύρη μπορεί να είναι υψηλότερη, οδηγώντας σε πιο σοβαρά συμπτώματα. Οι καιρικές συνθήκες, όπως η θερμοκρασία, η υγρασία και ο άνεμος, μπορούν να επηρεάσουν την ποσότητα και την κατανομή της γύρης στον αέρα. Μια βροχερή άνοιξη μπορεί να απομακρύνει μέρος της γύρης, ενώ ένα ζεστό, ξηρό καλοκαίρι μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερη παραγωγή γύρης.

Το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος μπορεί επίσης να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεται στα αλλεργιογόνα. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος που είχε σοβαρά συμπτώματα στο παρελθόν μπορεί να έχει πιο ήπια καθώς μεγαλώνει.

Πράγματι, ενώ η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι πιο συχνή σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες. Καθώς ένα άτομο μεγαλώνει, το ανοσοποιητικό του σύστημα μπορεί να γίνει λιγότερο αντιδραστικό στα αλλεργιογόνα, οδηγώντας σε μείωση των συμπτωμάτων του αλλεργικού πυρετού.

Παράγοντες του τρόπου ζωής όπως το άγχος, η διατροφή και η άσκηση μπορούν να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό σύστημα και μπορεί να συμβάλουν στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Για παράδειγμα, το στρες μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας το πιο ευαίσθητο στα αλλεργιογόνα.

Η κλιματική αλλαγή μεταβάλλει επίσης την ποσότητα και τη σύνθεση της γύρης που απελευθερώνουν τα φυτά, καθώς και το χρονοδιάγραμμα. Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες και τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας αναγκάζουν ορισμένα φυτά να παράγουν περισσότερη γύρη, ενώ άλλα είδη μετατοπίζουν τις περιόδους ανθοφορίας τους στις αρχές του έτους. Αυτό σημαίνει ότι οι εποχές της γύρης ξεκινούν νωρίτερα, διαρκούν περισσότερο και γίνονται πιο έντονες.

Συμβουλές για τη διαχείριση του πυρετού

Αποφύγετε τα αλλεργιογόνα: Προσπαθήστε να αποφύγετε την έκθεση σε αλλεργιογόνα που προκαλούν τα συμπτώματα. Αυτό μπορεί να σημαίνει να μένετε σε εσωτερικό χώρο κατά τη διάρκεια της πολλής γύρης ή να φοράτε μάσκα εάν εργάζεστε σε εξωτερικούς χώρους.

Χρησιμοποιήστε φίλτρα αέρα: Σκεφτείτε να χρησιμοποιήσετε φίλτρα αέρα Hepa (υψηλής απόδοσης σωματιδίων αέρα) στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας σας για να βοηθήσετε στην απομάκρυνση των αλλεργιογόνων από τον αέρα.

Κρατήστε τα παράθυρα κλειστά: Το κλείσιμο των παραθύρων κατά τη διάρκεια υψηλών μετρήσεων γύρης θα αποτρέψει την είσοδο αλλεργιογόνων στο σπίτι σας.

Πάρτε αντιισταμινικά: Αυτά είναι φάρμακα βοηθούν στη μείωση των συμπτωμάτων του αλλεργικού πυρετού αναστέλλοντας τις επιδράσεις της ισταμίνης, η οποία απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια μιας αλλεργικής αντίδρασης.

Σκεφτείτε την ανοσοθεραπεία: Η ανοσοθεραπεία, γνωστή και ως εμβόλια αλλεργίας, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων του αλλεργικού πυρετού κατευνάζοντας το ανοσοποιητικό σας σύστημα σε συγκεκριμένα αλλεργιογόνα με την πάροδο του χρόνου.

Διαχειριστείτε το άγχος: Το άγχος μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, επομένως προσπαθήστε να το διαχειριστείτε μέσω τεχνικών όπως ο διαλογισμός, η γιόγκα ή οι ασκήσεις βαθιάς αναπνοής.

Δείτε επίσης