Γιατί υπάρχουν τόσοι πολλοί καρκίνοι δέρματος στην Αυστραλία

Ο καρκίνος του δέρματος προκαλείται κυρίως από την υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία από τον ήλιο, προκαλώντας βλάβη στο DNA στα κύτταρα του δέρματος. Εάν αυτή η βλάβη δεν επιδιορθωθεί από τον εσωτερικό μηχανισμό επιδιόρθωσης του DNA του σώματος, τότε μπορεί να προκύψει ελαττωματικός κυτταρικός αναδιπλασιασμός -πυροδοτώντας την ανώμαλη ανάπτυξη των κυττάρων- τα οποία τελικά γίνονται καρκίνοι.

Τα άτομα με άσπρο χρώμα δέρματος είναι πιο ευάλωτα στον καρκίνο του δέρματος και, γενικά, όσο περισσότερο εκτίθενται στον ήλιο τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος.

Το μελάνωμα είναι ο πιο επιθετικός καρκίνος του δέρματος που στοιχίζει πάνω από 1.700 ζωές το στην Αυστραλία. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι πολύ πιο συχνά αλλά πολύ λιγότερο απειλητικά για τη ζωή. Παρά το γεγονός ότι είναι πολύ επιδεκτικά θεραπείας εάν εντοπιστούν σε πρώιμο στάδιο, τα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα προκαλούν περί τους 560 θανάτους στην Αυστραλία.

Στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία οι κάτοικοι έχουν τον λάθος τύπο δέρματος για το περιβάλλον τους. Μέσω της μετανάστευσης, οι δύο χώρες έχουν κατοικηθεί από πολλούς ανθρώπους με ανοιχτόχρωμο δέρμα των οποίων οι πρόγονοι προέρχονται από πολύ λιγότερο ηλιόλουστα κλίματα. Η έλλειψη προστατευτικής χρώσης αφήνει τα κύτταρα του δέρματος ευάλωτα στις ακτίνες του ήλιου που καταστρέφουν το DNA.

Κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης εξέλιξης, οι πρώτοι πρόγονοί μας στην Αφρική έχασαν την κάλυψη των τριχών του σώματός τους και ανέπτυξαν χρωματισμένα δέρματα, πιθανώς ως προστασία από τον τροπικό ήλιο. Με την επακόλουθη μετανάστευση από την Αφρική στην Ευρώπη, τα οφέλη του σκούρου δέρματος ήταν λιγότερο σημαντικά για την επιβίωση και πιθανότατα έγιναν εμπόδιο για την αποτελεσματική παραγωγή βιταμίνης D -λόγω της μελανίνης παράγεται μικρότερη ποσότητα βιταμίνης D. Έτσι, υπήρξε μια επιλεκτική πίεση για λιγότερο μαύρο δέρμα σε μεγαλύτερη απόσταση από τον ισημερινό. Αντίθετα, οι παλιοί πρόγονοί μας που πήγαν από την Αφρική στην Ασία, την Αυστραλία και τα νησιά της Μελανησίας ήταν συνεχώς εκτεθειμένοι στο ηλιακό φως και διατήρησαν την προστατευτική τους μελάγχρωση. Οι πιο πρόσφατοι Ευρωπαίοι μετανάστες στην Ωκεανία έφτασαν στους «νέους κόσμους» με τύπους δέρματος που δεν ταίριαζαν καλά σ’ αυτό το περιβάλλον -σε αντίθεση με το καλά προσαρμοσμένο δέρμα των αυτόχθονων κατοίκων. Ενώ η μελανίνη παρέχει κάποια προστασία από τη ζημιά που προκαλεί η υπεριώδης ακτινοβολία, δεν αποτελεί ασπίδα προστασίας. Τα ποσοστά μελανώματος είναι πολύ χαμηλότερα σε άτομα με μελάγχρωση δέρματος όπως οι Αβορίγινες, αλλά όχι ανύπαρκτα.

Ένας άλλος παράγοντας των αυξημένων καρκίνων του δέρματος στην Ωκεανία είναι η γεωγραφία, δηλαδή η εγγύτητά της με τον ισημερινό. Όσο πιο κοντά στον ισημερινό ζει κάποιος, τόσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα και η ένταση της έκθεσης στον ήλιο. Κάτι που επίσης παίζει ρόλο είναι η ελλειπτική τροχιά της Γης γύρω από τον ήλιο. Η Γη είναι περίπου 1,7% πιο κοντά στον ήλιο τον Ιανουάριο, όταν ο Νότος έχει καλοκαίρι, και 1,7% πιο μακριά τον Ιούλιο, όταν ο Βορράς έχει καλοκαίρι. Αυτό σημαίνει ότι ο ήλιος είναι ισχυρότερος όταν το νότιο ημισφαίριο έχει καλοκαίρι, κάτι που αυξάνει την υπεριώδη ακτινοβολία κατά 7%. Επίσης, ο αέρας είναι καθαρότερος στο νότιο ημισφαίριο, λόγω της πολύ χαμηλότερης πυκνότητας πληθυσμού. Λαμβάνοντας υπόψη όλους αυτούς τους παράγοντες, το νότιο ημισφαίριο δέχεται περίπου 15% περισσότερη υπεριώδη ακτινοβολία τα καλοκαίρια.

Δείτε επίσης