Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto δεν είναι ο μόνος παράγοντας κινδύνου για έναν υπολειτουργικό θυρεοειδή. Υπάρχουν 10 καλά μελετημένες αιτίες της νόσου, συμπεριλαμβανομένης της εγκυμοσύνης, της χειρουργικής επέμβασης στον θυρεοειδή και ορισμένων φαρμάκων.
Ο υποθυρεοειδισμός, όταν ο θυρεοειδής αδένας υπολειτουργεί, αναπτύσσεται όταν δεν παράγεται αρκετή ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών για να υποστηρίξει τις διάφορες μεταβολικές λειτουργίες του σώματος. Παρότι η ασθένεια δεν είναι πάντα τόσο ξεκάθαρη, υπάρχουν τουλάχιστον 10 καλά μελετημένες αιτίες.
Ενώ ο υποθυρεοειδισμός είναι συχνός (ειδικά σε γυναίκες άνω των 60 ετών), δυστυχώς δεν είναι εύκολο να δοθούν διαγνώσεις. Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές εκτιμούν ότι έως και το 60% των ανθρώπων έχουν νόσο του θυρεοειδούς και δεν το γνωρίζουν. Αυτό περιλαμβάνει τον υποθυρεοειδισμό, ο οποίος είναι πιο διαδεδομένος από οποιοδήποτε άλλο είδος θυρεοειδικής νόσου. Όταν ο υποθυρεοειδισμός αφεθεί χωρίς θεραπεία, κινδυνεύετε με μακροπρόθεσμες επιπλοκές υγείας, όπως οι καρδιακές παθήσεις. Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε υποθυρεοειδισμό, η αιτία μπορεί να είναι μια από τις παρακάτω:
1. Θυρεοειδίτιδα Hashimoto
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι η πιο κοινή αιτία υποθυρεοειδισμού. Είναι μια αυτοάνοση ασθένεια, μια κατηγορία διαταραχών κατά τις οποίες το σώμα επιτίθεται στους δικούς του υγιείς ιστούς. Οι άνθρωποι που έχουν Hashimoto έχουν αντισώματα που επιτίθενται στους ιστούς του θυρεοειδούς αδένα. Όταν ο θυρεοειδής σας δεν έχει πλέον υγιείς ιστούς, μπορεί να εξασθενήσει και να μην παράγει τις ορμόνες του όπως θα έπρεπε. Η ακριβής αιτία των αυτοάνοσων ασθενειών δεν είναι γνωστή, αλλά η γενετική θεωρείται ότι συμβάλλει. Το Hashimoto τείνει να εμφανίζεται σε οικογένειες, επομένως μπορεί να διατρέχετε κίνδυνο εάν κάποιος στενός συγγενής έχει την πάθηση. Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι πιο συχνή στις γυναίκες αλλά μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε, ακόμα και σε όσους έχουν βέλτιστη υγεία.
2. Αλλαγές σε ορμόνες κατά την εγκυμοσύνη
Η εγκυμοσύνη οδηγεί σε πολλές ορμονικές αλλαγές, και οι αλλαγές στις ορμόνες του θυρεοειδούς είναι μεταξύ αυτών. Οι απαιτήσεις για θυρεοειδικές ορμόνες αυξάνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ένας θυρεοειδής που δεν λειτουργεί το ίδιο καλά μπορεί να μην είναι σε θέση να συμβαδίσει, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει υποθυρεοειδισμό. Η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρούς κινδύνους για την υγεία του αναπτυσσόμενου μωρού και μπορεί να προκαλέσει ακόμη και αποβολή. Είναι επίσης πιθανές οι αναπτυξιακές καθυστερήσεις στο παιδί.
Ο υποθυρεοειδισμός στην εγκυμοσύνη προκαλείται συνήθως από τη νόσο Hashimoto και εμφανίζεται έως και στο 3% των κυήσεων. Οι συχνές εξετάσεις αίματος είναι σημαντικές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για να βοηθήσουν στην ανίχνευση αυτού και άλλων προβλημάτων που σχετίζονται με τον θυρεοειδή. Οι θυρεοειδικές ορμόνες, όταν συνταγογραφούνται στις σωστές δόσεις, είναι ασφαλείς για χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
3. Οι διαταραχές της υπόφυσης είναι υπεύθυνες για κάποιες περιπτώσεις
Η υπόφυση, ένας πολύ μικρός αδένας που βρίσκεται στον εγκέφαλο, λέει στον θυρεοειδή να παράγει τις ορμόνες τους. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH). Αν και είναι πολύ σπάνια ως αιτία υποθυρεοειδισμού, μια διαταραχή της υπόφυσης μπορεί να διαταράξει την επικοινωνία με τον θυρεοειδή αδένα και έτσι να μειωθεί η παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών.
4. Η χειρουργική επέμβαση θυρεοειδούς
Η χειρουργική επέμβαση θυρεοειδούς (θυρεοειδεκτομή) περιλαμβάνει την αφαίρεση της μίας ή και των δύο πλευρών του θυρεοειδούς αδένα. Αυτή η διαδικασία χρησιμοποιείται συχνότερα σε ασθενείς με μη καρκινικά οζίδια ή σε ασθενείς με καρκίνο του θυρεοειδούς. Μια μερική θυρεοειδεκτομή (αφαίρεση μόνο της μιας πλευράς) μπορεί να μην οδηγήσει απαραίτητα σε υποθυρεοειδισμό. Χρειάζεται όμως προσεκτική παρακολούθηση για την πρόληψη του υποθυρεοειδισμού. Τα άτομα με πλήρεις θυρεοειδεκτομές πρέπει να λαμβάνουν συνθετικές θυρεοειδικές ορμόνες εφ’ όρου ζωής για να αναπληρώσουν την απώλεια των θυρεοειδών τους αδένων.
5. Η θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού
Ορισμένες θεραπείες υπερθυρεοειδισμού μπορεί να οδηγήσουν σε υποθυρεοειδισμό. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για μια διαδικασία που χρησιμοποιεί ραδιενεργό ιώδιο. Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα χρησιμοποιούνται επίσης στη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού. Τέτοιες θεραπείες χρησιμοποιούνται για άτομα που έχουν περίσσεια θυρεοειδικών ορμονών. Αλλά η διαδικασία να σταματήσετε τον θυρεοειδή σας να παράγει πάρα πολλές ορμόνες μπορεί να αποτύχει και να τον κάνει να υπολειτουργεί.
6. Ορισμένα φάρμακα μπορούν να παίξουν ρόλο
Αν και σπάνια, ορισμένα φάρμακα θα μπορούσαν να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό. Το πιο κοινό από αυτά είναι το λίθιο. Άλλα είναι η αμιωδαρόνη και ορισμένα φάρμακα χημειοθεραπείας. Μπορεί να διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο για υποθυρεοειδισμό που προκαλείται από φάρμακα εάν έχετε ήδη γενετική προδιάθεση για αυτοάνοσα νοσήματα.
7. Η ακτινοθεραπεία
Η ακτινοθεραπεία γύρω από την περιοχή του κεφαλιού ή του λαιμού μπορεί να βλάψει ακούσια τον θυρεοειδή σας και να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό. Τέτοιες θεραπείες χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του λεμφώματος και της νόσου Hodgkin.
8. Συγγενή προβλήματα
Για άγνωστους λόγους, μερικά μωρά γεννιούνται χωρίς θυρεοειδή αδένα. Άλλα μπορεί να έχουν θυρεοειδείς αδένες αλλά να έχουν παραμορφώσεις. Τέτοιες περιπτώσεις συμβαίνουν σε περίπου 1 στα 3.000 μωρά που γεννιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Χωρίς έναν πλήρως λειτουργικό θυρεοειδή αδένα, ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει υποθυρεοειδισμό. Ως αποτέλεσμα μπορεί να προκύψουν αναπηρίες ψυχικής υγείας. Τα μωρά ελέγχονται τακτικά για τη λειτουργία του θυρεοειδούς κατά τη γέννηση.
9. Σπάνιες διαταραχές
Ορισμένες σπάνιες διαταραχές μπορεί να προκαλέσουν μη φυσιολογικές ουσίες στον θυρεοειδή αδένα. Μεταξύ αυτών είναι η αμυλοείδωση, η αιμοχρωμάτωση και η σαρκοείδωση.
10. Έλλειψη ιωδίου
Το ιώδιο είναι ένα μέταλλο που βρίσκεται στο επιτραπέζιο αλάτι, τα φύκια και τα θαλασσινά. Είναι ένα σημαντικό συστατικό στην παραγωγή ορμονών από τον θυρεοειδή. Η έλλειψη ιωδίου είναι μια κοινή αιτία υποθυρεοειδισμού στις αναπτυσσόμενες χώρες -μπορεί επίσης να οδηγήσει σε βρογχοκήλη (μεγέθυνση θυρεοειδούς αδένα. Λόγω του ιωδιούχου αλατιού στη σύγχρονη διατροφή, τέτοιες αιτίες υποθυρεοειδισμού είναι σπάνιες στις δυτικές χώρες.
