Η ισορροπία των μικροβίων στο ανθρώπινο έντερο ποικίλλει σημαντικά από το πρωί έως το βράδυ και ακόμη περισσότερο ανά εποχή -με βαθιές διακυμάνσεις που μεταμορφώνουν πλήρως το μικροβίωμα από καλοκαίρι σε χειμώνα, σύμφωνα με μια μελέτη που θα που παρουσιάστηκε Digestive Disease Week (DDW) 2023, στις ΗΠΑ.
Το μικροβίωμα -τα βακτήρια που ζουν μέσα και πάνω στο σώμα- αντιπροσωπεύει περίπου τα μισά από τα κύτταρα ενός ανθρώπου και οι διακυμάνσεις στη σύνθεσή του θα μπορούσαν να έχουν ευρείες επιπτώσεις στην υγεία και την ιατρική.
«Οι εποχικές διακυμάνσεις που βλέπουμε σε καταστάσεις όπως οι αλλεργίες ή η γρίπη συμβαίνουν στο πλαίσιο εντελώς διαφορετικών μικροβιωμάτων», δήλωσε η Carolina Dantas Machado, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Ντιέγκο. «Μπορεί να χρειαστεί να θέσουμε την κατανόησή μας για το πώς οι εποχές επηρεάζουν την υγεία και τις ασθένειες στο πλαίσιο ενός μικροβιώματος που είναι πολύ πιο μεταβλητό και δυναμικό από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως».
Για αυτήν τη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα για περίπου 20.000 δείγματα κοπράνων που συλλέχθηκαν κατά το American Gut Project, το μεγαλύτερο έργο μικροβιώματος, από χώρες σε όλο τον κόσμο μεταξύ 2013 και 2019. Αναλύοντας τον χρόνο, την ημερομηνία και την τοποθεσία συλλογής, οι ερευνητές βρήκαν ότι σχεδόν το 60% των φυλών των βακτηρίων έχουν έναν ξεχωριστό κύκλο 24 ωρών. Οι εποχικές διακυμάνσεις ήταν ακόμη πιο έντονες, για ορισμένους τύπους βακτηρίων.
Δύο παραδείγματα απεικονίζουν μερικές από τις πολυάριθμες ημερήσιες και εποχικές τάσεις που εντοπίστηκαν: Ο αριθμός των οργανισμών γνωστών ως Actinobacteriota κυμάνθηκε κατά τη διάρκεια της ημέρας, με χαμηλότερα επίπεδα σε δείγματα που ελήφθησαν το πρωί και πολύ υψηλότερα επίπεδα προς το τέλος της ημέρας. Τα Proteobacteria μειώνονται σε χαμηλά επίπεδα το χειμώνα και αυξάνονται σταθερά μέχρι να κορυφωθούν το καλοκαίρι.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η διατροφή και ο ύπνος είναι πιθανώς οι μεγάλοι παράγοντες στις καθημερινές διακυμάνσεις. «Μπορείτε να φανταστείτε ότι το περιβάλλον του εντέρου είναι ριζικά διαφορετικό όσον αφορά τη διαθεσιμότητα των θρεπτικών ουσιών και νερού καθώς και το pH όταν το άτομο κοιμάται σε σύγκριση με αμέσως μετά το πρωινό», είπε ο Amir Zarrinpar, ανώτερος συγγραφέας της μελέτης.
Η εποχική διακύμανση είναι πιο δύσκολο να εξηγηθεί, αλλά οι ερευνητές εξετάζουν δεδομένα ανά γεωγραφικό πλάτος και κλίμα, που θα μπορούσαν να υποδείξουν εάν το φως και η θερμοκρασία παίζουν ρόλο. Η γύρη και η υγρασία είναι μεταξύ των πιθανών επιρροών.
Τα ευρήματα είναι σημαντικά διότι η φαρμακευτική αγωγή επηρεάζεται από το μικροβίωμα. Επίσης, ο χρόνος συλλογής των δειγμάτων των κοπράνων θα μπορούσε να επηρεάσει τα αποτελέσματα της έρευνας με απροσδόκητους τρόπους, ειδικά για τα αποτελέσματα των μικρών μελετών.