Γράφει ο Ελευθέριος Αζάς*
Τα φυτοκανναβινοειδή είναι ουσίες που απομονώνονται από το φυτό της κάνναβης (Cannabis sativa L) και αλληλεπιδρούν με τους υποδοχείς των κανναβινοειδών που βρίσκονται στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι υποδοχείς αυτοί αποτελούν μέρος του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος, το οποίο εμπλέκεται σε πολλές λειτουργίες.
Μέσω της αλληλεπίδρασης των φυτοκανναβινοειδών (CBD, CBG, CBN κτλ) με το ενδοκανναβινοειδές σύστημα του οργανισμού μας μπορεί να επιτευχθεί ομοιόσταση, δηλαδή διατήρηση των χαρακτηριστικών ενός ζωντανού οργανισμού σε φυσιολογική κατάσταση. Συνεπώς, όσο αυξάνεται η έρευνα για το ενδοκανναβινοειδές σύστημα και τα φυτοκανναβινοειδή, τόσο περισσότερα είναι τα δεδομένα σχετικά με τις ευεργετικές ιδιότητες των φυτοκανναβινοειδών, όπως είναι η κανναβιδιόλη (CBD).
Οι εγκρίσεις για την CBD
Οι προσδοκίες για τα διάφορα προϊόντα της CBD είναι μεγάλες. Το 2018 ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε την κανναβιδιόλη ως συμπληρωματική θεραπεία των κρίσεων που σχετίζονται με δύο σπάνια επιληπτικά σύνδρομα (το σύνδρομο Lennox-Gastaut και σύνδρομο Dravet) για ασθενείς ηλικίας 2 ετών και άνω. Το 2020, η κανναβιδιόλη εγκρίθηκε για χρήση ως συμπληρωματική θεραπεία κρίσεων σχετιζόμενων με την οζώδη σκλήρυνση για ασθενείς ηλικίας 2 ετών και άνω. Η αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της κανναβιδιόλης έχουν αξιολογηθεί με τυχαιοποιημένες, διπλές τυφλές, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο μελέτες.
Υπάρχουν αρκετές δημοσιεύσεις που υποστηρίζουν τις ευεργετικές ιδιότητες της κανναβιδιόλης, όπως για παράδειγμα ότι είναι αποτελεσματική στη διαχείριση του άγχους, στην αντιμετώπιση διαταραχών της διάθεσης, στη βελτίωση του ύπνου και στην αντιμετώπιση νευροπαθητικών και σωματικών πόνων. Παράλληλα, η κανναβιδιόλη έχει αποδεδειγμένη αντιεπιληπτική δράση στα σύνδρομα Dravet και Lennox-Gastaut καθώς επίσης στην οζώδη σκλήρυνση μειώνοντας την ένταση και τη συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων. Ωστόσο δεν έχει μελετηθεί ο βαθμός της θεραπευτικής δράσης μακροχρόνια.
Σε ότι αφορά στα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης, οι εγκεκριμένες θεραπευτικές χρήσεις είναι για την:
- πρόληψη και αντιμετώπιση σοβαρής ναυτίας ή εμέτου από χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και συνδυαστική θεραπεία έναντι HIV ή ηπατίτιδας C.
- αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου που σχετίζεται με καρκίνο ή παθήσεις του κεντρικού και περιφερικού νευρικού συστήματος, όπως νευροπαθητικός πόνος που προκαλείται από νευρική βλάβη, «μέλος φάντασμα», νευραλγία τριδύμου και μεθερπητική νευραλγία.
- αντιμετώπιση σπαστικότητας που σχετίζεται με σκλήρυνση κατά πλάκας ή βλάβες του νωτιαίου μυελού.
- πρόκληση όρεξης (ως ορεξιογόνο) για την ανακουφιστική φροντίδα ασθενών που υποβάλλονται σε θεραπείες για καρκίνο ή επίκτητη ανοσολογική ανεπάρκεια (AIDS).
Προσωπική δοσολογία
Μια ιδιομορφία των κανναβινοειδών είναι ότι η δοσολογία τους διαφέρει σημαντικά από άνθρωπο σε άνθρωπο και άρα η θεραπεία πρέπει να είναι εξατομικευμένη. Συστήνεται η χορήγηση να ξεκινά με χαμηλή δόση και να αυξάνεται αργά έτσι ώστε κάθε άνθρωπος να υπολογίσει την ιδανική για αυτόν δοσολογία. Η ιδανική δοσολογία εκφράζεται ως το σημείο που κάποιος νιώσει τη μέγιστη αποτελεσματικότητα. Σε περίπτωση που ένα άτομο υπερβεί την ιδανική δοσολογία, η αποτελεσματικότητα θα μειωθεί. Συνεπώς, συστήνεται να διατηρείται ημερολόγιο για την εύρεση της σωστής δοσολογίας και εφόσον υπολογιστεί, συστήνεται να είναι κάποιος τακτικός στην καθημερινή λήψη προκειμένου να εξακολουθεί να βιώνει τις ευεργετικές ιδιότητες των προϊόντων κανναβιδιόλης.
Οι Έλληνες καταναλωτές έχουν εξοικειωθεί τα τελευταία χρόνια με τον όρο CBD και φαίνεται να γνωρίζουν την ευεργετική χρήση της σε διάφορα βρώσιμα προϊόντα, αλλά και την προσθήκη της σε καλλυντικά. Με τη σχετική ενημέρωση που λαμβάνουν και το μεγάλο εύρος πληροφοριών που πλέον είναι διαθέσιμο, αρχίζουν να ξεπερνούν τους αρχικούς ενδοιασμούς τους και προχωρούν σε δοκιμή των προϊόντων. Αλλά θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί με την προέλευση κάθε προϊόντος. Η ποιότητα του προϊόντος είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις ευεργετικές ιδιότητές του. Επομένως, η προέλευση του προϊόντος αλλά και το δίκτυο διανομής του έχουν μεγάλη σημασία. Ο ιατρός και ο φαρμακοποιός είναι οι πλέον κατάλληλοι να παρέχουν πληροφορίες και καθοδήγηση για τα προϊόντα αυτά.
Ο Ελευθέριος Αζάς, είναι Παθολόγος – Διαβητολόγος, Αναπληρωτής Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ.
