Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων που ξόδεψε πέντε χρόνια μελετώντας τα κόπρανα 647 μωρών από τη Δανία βρήκε κάτι εκπληκτικό: τα δείγματα της πάνας περιείχαν 10.000 είδη ιών –δέκα φορές τον αριθμό των βακτηριακών ειδών στα ίδια παιδιά.
Οι περισσότεροι από τους ιούς δεν είχαν περιγραφεί ποτέ πριν. Αυτό μπορεί να ανησυχήσει πολλούς διότι οι ιοί δεν έχουν καλή φήμη τα τελευταία χρόνια. Αλλά αυτό που πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των ιών δεν αρρωσταίνουν τους ανθρώπους.
Οι ιοί αυτοί ήταν κυρίως βακτηριοφάγοι οι οποίοι προσβάλλουν αποκλειστικά βακτήρια και αποτελούν το μεγάλο μέρος του ανθρώπινου μικροβιώματος. Περίπου το 90% των ιών που βρέθηκαν στις πάνες των μωρών της Δανίας ήταν δολοφόνοι βακτηρίων.
Το μικροβίωμα του ανθρώπινου εντέρου είναι μια πολύπλοκη συλλογή μικροοργανισμών: βακτηρίων, αρχαίων, μικροβιακών ευκαρυωτών και ιών. Το ιικό μέρος του μικροβιώματος του εντέρου αποτελείται κυρίως από βακτηριοφάγους που βοηθούν στη διατήρηση ενός υγιούς και ποικίλου μικροβιώματος.
Οι ερευνητές της μελέτης –μια ομάδα από τη Δανία, τον Καναδά και τη Γαλλία– εξέτασαν πόσοι από αυτούς τους 10.000 ιούς ήταν νέοι. Έτσι δημιούργησαν έναν «άτλαντα της ποικιλομορφίας των ιών με βάση το DNA του βρεφικού εντέρου», όπου ομαδοποίησαν τους ιούς σε νέες οικογένειες και τάξεις με βάση το πόσο παρόμοια ήταν τα γονιδιώματα μεταξύ τους. Βρήκαν 248 οικογένειες από τις οποίες μόνο οι 16 ήταν γνωστές στο παρελθόν. Και ονόμασαν τις υπόλοιπες 232 οικογένειες ιών που εντοπίστηκαν στα μωρά της μελέτης: όπως Sylvesterviridae, Rigmorviridae και Tristanviridae.
Αυτό που είναι ενδιαφέρον για τους βακτηριοφάγους και άλλους ιούς στο έντερό μας είναι ότι κάθε άτομο έχει το δικό του μοναδικό σύνολο, χωρίς σχεδόν καμία επικάλυψη μεταξύ δύο διαφορετικών ανθρώπων. Αν και το κάθε «ιόσωμα» του εντέρου είναι μοναδικό, είναι επίσης σταθερό με την πάροδο του χρόνου στους ενήλικες, που σημαίνει ότι κουβαλάτε μαζί σας το ίδιο σύνολο ιών καθώς γηράσκετε. Αλλά αμέσως μετά τη γέννηση ενός μωρού, αυτό το ιόσωμα είναι πολύ διαφορετικό από αυτό ενός ενήλικα και σταθεροποιείται μόνο μετά από μερικά χρόνια. Όταν οι ερευνητές συνέκριναν τους περίπου 10.000 ιούς με τις συλλογές αναφοράς σε υγιείς ενήλικες, διαπίστωσαν ότι μόνο περίπου 800 από αυτούς τους ιούς είχαν βρεθεί στο παρελθόν.
Αυτό σημαίνει πως όταν γεννιούνται τα μωρά οι πρώτοι βακτηριοφάγοι αποικίζουν τη γαστρεντερική τους οδό. Αυτοί οι «βρεφικοί βακτηριοφάγοι» δεν μένουν όλοι εκεί, αλλά σταδιακά αντικαθίστανται με «ενήλικους βακτηριοφάγους». Η αντικατάσταση θα μπορούσε να συνδεθεί εν μέρει με τους βακτηριακούς ξενιστές που μολύνουν οι βακτηριοφάγοι.
Τύποι βακτηρίων όπως το Bacteroides, το Faecalibacterium και το Bifidobacterium ήταν οι πιο εξέχοντες ξενιστές που είχαν προβλεφθεί για τους βρεφικούς βακτηριοφάγους. Να σημειωθεί ότι το είδος Bifidobacterium είναι πολύ σημαντικό για την υγεία των βρεφών. Αυτά τα βακτήρια βοηθούν στην πέψη του μητρικού γάλακτος και επομένως είναι σημαντικά νωρίς στη ζωή, αλλά γίνονται λιγότερο άφθονα καθώς μεγαλώνουμε. Είναι λοιπόν λογικό οι ιοί που μολύνουν το Bifidobacterium να βρίσκονται περισσότερο σε μωρά και λιγότερο σε ενήλικες. Η πιο άφθονη ομάδα ενηλίκων βακτηριοφάγων του εντέρου ήταν μέλη του είδους Crassvirales που δεν ήταν τόσο διαδεδομένα στα βρεφικά κόπρανα, που σημαίνει ότι τα παιδιά αποκτούν αυτούς τους βακτηριοφάγους καθώς μεγαλώνουν.
Με την προσθήκη περίπου 10.000 νέων ειδών ιών και πολλών νέων οικογενειών, γίνεται σαφές ότι υπάρχουν περισσότερα που δεν γνωρίζουμε για το ιούς από όσα γνωρίζουμε.
