Οι κιρσοί των κάτω άκρων αποτελούν μια φλεβική πάθηση που αφορά μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Η δημιουργία των κιρσών εμφανίζεται συνήθως κάτω από το γόνατα, λόγω της παλινδρόμησης μιας σημαντικής ποσότητας αίματος προς τα πόδια και οφείλονται στην ανεπάρκεια των βαλβίδων των φλεβών.
Οι φλέβες εξυπηρετούν έναν συγκεκριμένο σκοπό, της αποστολής αίματος από τα πόδια πίσω στην καρδιά, αλλά καθώς μεγαλώνουμε μπορεί να δυσλειτουργούν λόγω βλάβης των βαλβίδων τους. Για να επιτύχει την επιστροφή του αίματος στην καρδιά, το φλεβικό δίκτυο των ποδιών διαθέτει ειδικές βαλβίδες που επιτρέπουν την κίνηση του αίματος μόνο προς τα πάνω. Όταν οι βαλβίδες ανεπαρκούν, το αίμα ρέει όχι μόνο προς τα εμπρός αλλά και προς τα πίσω, προς τη λάθος κατεύθυνση, που σημαίνει ότι δεν έχει ομαλή κίνηση ή παλινδρομεί εξαιτίας της βαρύτητας. Αυτή η αντιστροφή της ροής οδηγεί σε συγκέντρωση αίματος, που στη συνέχεια προκαλεί διόγκωση, τέντωμα και μεγέθυνση των φλεβών, με αποτέλεσμα να σχηματίζονται οι κιρσοί.
Τα συμπτώματα
Επειδή οι κιρσοί είναι τμήματα φλεβών όπου το αίμα δεν κυλά κανονικά προς την καρδιά, μπορεί να προκαλούν εύκολη κόπωση. Ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν συμπτώματα πόνου, αίσθηση καψίματος, μυαλγίες-κράμπες και πρήξιμο στα κάτω άκρα κυρίως ύστερα από έντονη ορθοστασία και ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες. Άλλοι όμως ασθενείς, εκτός από το αισθητικό κομμάτι μπορούν να μην έχουν κανένα σύμπτωμα. Υπάρχουν ασθενείς με λίγους κιρσούς και έντονα συμπτώματα, αλλά και το αντίθετο.
Το γεγονός ότι οι κιρσοί μπορεί να μην δίνουν ιδιαίτερα συμπτώματα, έχει οδηγήσει πολλούς να πιστεύουν ότι το πρόβλημα είναι καθαρά αισθητικό, αλλά πρόκειται για πρόβλημα που σχετίζεται με την κακή κυκλοφορία του φλεβικού αίματος στο πόδι και μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω προβλήματα.
«Είναι διαδεδομένη η άποψη ότι οι κιρσοί αποτελούν απλώς ένα αισθητικό πρόβλημα, όμως, η αλήθεια είναι ότι οι κιρσοί χρήζουν, σε κάθε περίπτωση, αξιολόγηση», λέει ο αγγειοχειρουργός Αλέξανδρος Ματθαίου, επικεφαλής της Venocare Athens. «Οι κιρσοί των κάτω άκρων συνδέονται με αλλαγές στη φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος αυξάνοντας τη φλεβική πίεση στο εσωτερικό των φλεβών. Το αίμα κινείται με ταχύτητα μικρότερη από το φυσιολογικό. Αν το πρόβλημα αυτό δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στην υγεία όπως θρομβώσεις, φλεβίτιδα, πνευμονική εμβολή, δερματολογικές βλάβες και ανοιχτές πληγές στα κάτω άκρα. Η έρευνα δείχνει ότι περίπου το 20% των ασθενών με κιρσούς θα εμφανίσει έλκος στην κνήμη αν οι κιρσοί δεν έχουν αντιμετωπιστεί εγκαίρως».
Η φλεβική ανεπάρκεια συνήθως κάνει την εμφάνισή της υπό την μορφή ευρυαγγειών ή κιρσών μεταξύ των 18 και 35 ετών. Στη συνέχεια, η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται με την ηλικία. Στην ηλικία των 70 ετών, οι ασθενείς που πάσχουν από οποιαδήποτε μορφή φλεβικής ανεπάρκειας είναι διπλάσιοι από αυτούς στην ηλικία των 50 ετών. Ένα μεγαλύτερο σωματικό βάρος κατατάσσεται σε μεσαίου βαθμού επικινδυνότητα για την εμφάνιση φλεβικής ανεπάρκειας. Η κληρονομικότητα είναι επίσης σημαντικός παράγοντας. Σύμφωνα με μελέτες, όταν και οι δύο γονείς έχουν κιρσούς, ο κίνδυνος για τα παιδιά να αναπτύξουν κιρσούς είναι 90%. Αν μόνο ο ένας από τους δύο γονείς πάσχει, ο κίνδυνος για τα αγόρια είναι 25% και για τα κορίτσια 60%.
Υπάρχει η διαδεδομένη άποψη ότι το σταυροπόδι προκαλεί ή επιδεινώνει τους κιρσούς κάτω άκρων. Είναι αυτό αλήθεια; «Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι το σταυροπόδι είναι υπεύθυνο για την εμφάνιση ή την επιδείνωση των κιρσών», λέει ο κ. Ματθαίου. «Το σταύρωμα των ποδιών επηρεάζει κυρίως τη στάση του σώματος. Όταν καθόμαστε, κανονικά τα πέλματα πρέπει να πατούν σταθερά στο πάτωμα, ώστε να σταθεροποιείται η λεκάνη, η μέση και η πλάτη. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί ότι το σταύρωμα των ποδιών ανεβάζει την αρτηριακή πίεση και ασκεί πίεση στα νεύρα. Όμως, οι επιδράσεις αυτές είναι προσωρινές και δεν συνδέονται με χρόνια φλεβικά προβλήματα».
Πιστεύεται ότι η εγκυμοσύνη προκαλεί κιρσούς των κάτω άκρων αλλά στην πραγματικότητα αυτό συμβαίνει μόνο όταν υπάρχει αδιάγνωστη φλεβική πάθηση και ως αποτέλεσμα επιδεινώνεται κατά τη εγκυμοσύνη. «Μετά την κύηση οι κιρσοί στην πύελο και στο αιδοίο συνήθως υποστρέφουν και όλα επιστρέφουν στη φυσιολογική κατάσταση πριν την εγκυμοσύνη. Όμως υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι ωοθηκικές φλέβες παραμένουν διατεταμένες, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί σταδιακά το σύνδρομο της πυελικής συμφόρησης», λέει ο κ. Ματθαίου.
Διάγνωση και θεραπεία
Επειδή ο αριθμός και το μέγεθος των κιρσών συχνά δεν αντιστοιχεί με την εμφάνιση ή τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, η απλή κλινική εξέταση δεν αρκεί πάντα για τη διερεύνηση των φλεβικών παθήσεων. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη σωστή και ολοκληρωμένη εξέταση του ασθενή με κιρσούς των κάτω άκρων είναι η διενέργεια έγχρωμου υπερηχογραφήματος διπλής αντίθεσης, γνωστό ως τρίπλεξ φλεβών. Μόνο με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να μελετηθεί αιμοδυναμικά η συμπεριφορά των φλεβικών στελεχών, ενώ η μέθοδος είναι εντελώς ανώδυνη και ακίνδυνη.
Η θεραπεία των κιρσών των κάτω άκρων έχει γνωρίσει μια πραγματική επανάσταση τα τελευταία χρόνια. Μέχρι τη δεκαετία του 1990, η κλασική χειρουργική αντιμετώπιση αποτελούσε την πρώτη και ίσως τη μοναδική επιλογή, αλλά τώρα αυτή έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί, καθώς πολλές, σύγχρονες θεραπείες έχουν έρθει στο προσκήνιο, ενώ κάποιες παλαιότερες τεχνικές έχουν εξελιχθεί, όπως η σκληροθεραπεία. Στη σύγχρονη αντιμετώπιση των κιρσών, οι ενδοφλεβικές τεχνικές και κυρίως η ενδοαυλική θεραπεία με τη χρήση Laser, αποτελούν πρώτη επιλογή γιατί έχουν άριστα θεραπευτικά και αισθητικά αποτελέσματα.
Αλέξανδρος Ματθαίου, αγγειοχειρουργός, επικεφαλής της Venocare Athens: «Η πλέον σύγχρονη, ασφαλής και με ιδιαίτερα καλά αποτελέσματα μέθοδος αντιμετώπισης των κιρσών είναι η ενδοαυλική θεραπεία με Laser».
Η πλέον σύγχρονη, ασφαλής και με ιδιαίτερα καλά αποτελέσματα μέθοδος αντιμετώπισης των κιρσών αποτελεί η ενδοαυλική θεραπεία με Laser, υπογραμμίζει ο κ. Ματθαίου. Είναι η πιο αξιόπιστη και σύντομη θεραπεία, χωρίς να απαιτεί γενική αναισθησία. Έτσι ο ασθενής μπορεί ακόμη και την επόμενη ημέρα να επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες. «Με την παλαιά επέμβαση της σαφηνεκτομής, πολλοί ασθενείς βίωναν την επανεμφάνιση των κιρσών», τονίζει ο κ. Ματθαίου. «Με τις νέες τεχνικές, όμως, όπως το ενδοαυλικό λέιζερ και την σκληροθεραπεία, τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά. Οι ενδοαυλικές τεχνικές πραγματοποιούνται με τοπική αναισθησία, χωρίς τομές και το κυριότερο, υπό υπερηχογραφικό έλεγχο, γνωρίζοντας, με εξαιρετική ακρίβεια, τις εστίες του προβλήματος που πρέπει να αντιμετωπιστούν».
