Λόγω της κλιματικής αλλαγής, τα καλοκαίρια γίνονται πιο ζεστά και πιο υγρά -πολύ πιο υγρά- και αυτό αυξάνει τον κίνδυνο για την υγεία. Όταν οι κλιματολόγοι μιλούν για την υπερθέρμανση του πλανήτη, η εστίαση είναι στη μέση θερμοκρασία της Γης -της επιφάνειας, των ωκεανών και ούτω καθεξής. Αλλά η μέση θερμοκρασία της Γης δεν έχει άμεση επίδραση στην ανθρώπινη υγεία. Εάν όμως σκεφτείτε το εύρος των κλιματικών συνθηκών ως μια καμπύλη σε σχήμα καμπάνας και ότι ολόκληρη η καμπύλη μετατοπίζεται προς υψηλότερες θερμοκρασίες, είναι τα άκρα που είναι επικίνδυνα. Με την κλιματική αλλαγή έχουμε περισσότερες και πιο ζεστές μέρες, που έχουν ως αποτέλεσμα αυξημένη συχνότητα, διάρκεια και ένταση ενός καύσωνα.
«Η υγρασία κάνει τη ζέστη ιδιαίτερα επικίνδυνη», λέει ο Λάρι Κένεϊ, καθηγητής φυσιολογίας και κινησιολογίας στο Penn State University. «Ο κύριος τρόπος με τον οποίο απαλλασσόμαστε από τη θερμότητα του σώματος που συσσωρεύεται είναι η εξάτμιση του ιδρώτα. Όσο πιο υγρό είναι το περιβάλλον, τόσο λιγότερο εξατμίζεται ο ιδρώτας που παράγουμε. Ο άλλος τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε την αυξημένη θερμοκρασία του σώματος είναι μοναδικός για τον άνθρωπο. Αντλούμε πολύ αίμα στο δέρμα για να διαχέουμε τη θερμότητα στο περιβάλλον. Υπό εξαιρετικά ζεστές συνθήκες μπορεί να αντλήσουμε τόσο αίμα στο δέρμα όσο αντλούμε σε ολόκληρο το υπόλοιπο σώμα. Και καθώς συμβαίνει αυτό, η καρδιά πρέπει να εργάζεται σκληρότερα και ο καρδιακός ρυθμός αυξάνεται».
Σε ορισμένους ευάλωτους πληθυσμούς, αυτό μπορεί να ασκήσει μεγάλη πίεση σε μια ήδη συμβιβασμένη καρδιά. Τα μωρά και οι ηλικιωμένοι τείνουν να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι πληθυσμοί σε αυτό που ονομάζουμε κλασική θερμοπληξία.
Βρέφη και ηλικιωμένοι
Τα βρέφη είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην υψηλή ζέστη και την υγρασία. Πρώτον βρίσκονται στο έλεος των ενηλίκων για να προστατευτούν από τις ζεστές συνθήκες και να ενυδατωθούν. Και δεύτερον, δεν έχουν πολύ καλά ανεπτυγμένο σύστημα θερμορύθμισης. Η ικανότητά τους να διαχέουν τη θερμότητα, όταν η θερμοκρασία του σώματος είναι αυξημένη είναι χαμηλότερη από αυτή των ενηλίκων. Και έτσι, δυστυχώς, κάθε καλοκαίρι, σημειώνονται θάνατοι μωρών σε καυτά αυτοκίνητα.
Στην άλλη πλευρά του ηλικιακού φάσματος, οι ηλικιωμένοι είναι επίσης ευάλωτοι στην υψηλή ζέστη και την υγρασία για διάφορους λόγους -έλλειψη πρόσβασης σε κλιματισμό, καθιστική ζωή, χειρότερη φυσική κατάσταση. «Με την ηλικία συμβαίνουν επίσης φυσιολογικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της μικρότερης ικανότητας άντλησης αίματος στο δέρμα, που συνοδεύεται από περισσότερη πίεση στην καρδιά και χαμηλότερη ικανότητα παραγωγής ιδρώτα και εξάτμισης του ιδρώτα», λέει ο Κένεϊ.
Οι αθλητές
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι αθλητές για τη διατήρηση της ασφάλειας όταν ασκούνται σε ζεστές συνθήκες; Οι περισσότεροι αθλητές που υποκύπτουν σε διαταραχές που σχετίζονται με τη ζέστη, το κάνουν κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών της προπόνησης για το άθλημά τους -ιδίως οι ποδοσφαιριστές στα τέλη Ιουλίου και στις αρχές Αυγούστου, όταν δεν έχουν πραγματικά εξοικειωθεί με την άσκηση σε αυτά ζεστά περιβάλλοντα.
«Οι προπονητές πρέπει να έχουν γνώση σχετικά με τον σταδιακό εγκλιματισμό των αθλητών στη ζέστη», λέει ο Κένεϊ. «Πρέπει επίσης να γνωρίζουν τις σωστές πρακτικές ενυδάτωσης. Πολλοί θάνατοι αθλητών που σχετίζονται με τη ζέστη οφείλονται στην έντονη άσκηση προς το τέλος της προπόνησης. Οι αθλητές έχουν ήδη υψηλή συσσώρευση θερμότητας. Αυτό στη συνέχεια επιδεινώνεται πιέζοντας τον εαυτό τους πολύ σκληρά στο τέλος της άσκησης και η θερμοκρασία του πυρήνα αυξάνεται στα ύψη. Οι αθλητές πρέπει να ακούν το σώμα τους και να μην πιέζουν τον εαυτό τους πέρα από τα φυσιολογικά όρια. Δεν έχει κανένα νόημα η περαιτέρω προσπάθεια όταν υπάρχουν σημεία και συμπτώματα καταπόνησης».
