Η μετφορμίνη, το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο φάρμακο για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, όχι μόνο μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αλλά έχει βρεθεί ότι παρατείνει τη διάρκεια ζωής στο σκουλήκι C. Elegans -ένα ζωικό μοντέλο που μοιράζεται παρόμοια μεταβολικά συστήματα με τους ανθρώπους και χρησιμοποιείται συχνά για τη μοντελοποίηση ανθρώπινων ασθενειών.
Νέα έρευνα με επικεφαλής ερευνητές στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης αποκαλύπτει ότι η μετφορμίνη προάγει τη μακροζωία διεγείροντας την παραγωγή από το σώμα μορίων που ονομάζονται αιθερικά λιπίδια (ether lipids), ένα βασικό δομικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών. Τα ευρήματα, τα οποία δημοσιεύονται στο eLife, υποδηλώνουν ότι η ενίσχυση της παραγωγής αιθερικών λιπιδίων στον άνθρωπο μπορεί να υποστηρίξει την υγιή γήρανση και να μειώσει τον αντίκτυπο των ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση.
Για να εντοπίσουν τα γονίδια που απαιτούνται για να επιτραπεί η παράταση της διάρκειας ζωής ως απόκριση στη μετφορμίνη και το αδελφό φάρμακο φαινφορμίνη (φάρμακα που ονομάζονται διγουανίδες), οι επιστήμονες αποσιώπησαν μεμονωμένα γονίδια στον στρογγυλό σκώληκα Caenorhabditis elegans (που μοιράζεται πάνω από το 80% των πρωτεϊνών του με τον άνθρωπο και έχει διάρκεια ζωής περίπου δύο εβδομάδων). Η μελέτη εξέτασε τι συνέβη στα αλλοιωμένα σκουλήκια μετά την έκθεση στα φάρμακα.
Τα πειράματα αποκάλυψαν ότι τα γονίδια που αυξάνουν την παραγωγή αιθερικών λιπιδίων απαιτούνται για να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής ως απόκριση στα διγουανίδια. Η αδρανοποίηση των γονιδίων που κωδικοποιούν αυτά τα ένζυμα απέτρεψε πλήρως την επίδραση των διγουανιδίων να προάγουν τη μακροζωία. Είναι σημαντικό ότι η αδρανοποίηση αυτών των γονιδίων εμπόδισε την παράταση της διάρκειας ζωής σε διάφορες καταστάσεις που είναι επίσης γνωστό ότι προάγουν τη μακροζωία, συμπεριλαμβανομένου του διατροφικού περιορισμού.
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε επίσης ότι η αύξηση της σύνθεσης των αιθερικών λιπιδίων από μόνη της (με την υπερέκφραση ενός μοναδικού, βασικού βιοσυνθετικού ενζύμου των αιθερολιπιδίων που ονομάζεται fard-1) ήταν αρκετή για να παρατείνει τη διάρκεια ζωής των C. elegans, ενορχηστρώνοντας μια αντίδραση άμυνας στο μεταβολικό στρες μέσω ενός παράγοντα που ονομάζεται SKN-1, και αντιστοιχεί στην πρωτεΐνη των θηλαστικών Nrf. Αυτή η απόκριση άλλαξε τον μεταβολισμό και προώθησε μια μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
«Η μελέτη μας συνεπάγεται την προώθηση της βιοσύνθεσης αιθερικών λιπιδίων ως έναν νέο θεραπευτικό στόχο για την προώθηση της υγιούς γήρανσης. Αυτό υποδηλώνει ότι η διατροφική ή φαρμακολογική παρέμβαση για την προώθηση της σύνθεσης αιθερικών λιπιδίων μπορεί μια μέρα να αντιπροσωπεύει μια στρατηγική για τη θεραπεία των ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση», είπε ο ανώτερος συγγραφέας Αλέξανδρος Α. Σούκας, Αναπληρωτής Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. «Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες σε μοντέλα θηλαστικών (όπως ανθρώπινα κύτταρα και ποντίκια), επιδημιολογική παρατήρηση και αυστηρές κλινικές δοκιμές για να προσδιοριστεί η βιωσιμότητα της προώθησης της σύνθεσης των αιθερικών λιπιδίων για την προώθηση της ανθρώπινης υγείας και της διάρκεια ζωής».
