Εάν η αυτοπεποίθησή σας είναι χαμηλή, είναι πιο πιθανό να συμμορφωθείτε με αυτό που σκέφτονται οι άλλοι. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS Biology, η οποία εξέτασε τους τύπους δραστηριότητας που εμφανίζονται στον εγκέφαλο όταν ένα άτομο επηρεάζεται κοινωνικά για να αλλάξει γνώμη.
Η κοινωνική επιρροή κατηγοριοποιείται συνήθως σε δύο μορφές: πληροφοριακή ή κανονιστική.
«Η πληροφοριακή επιρροή είναι όταν αλλάζουμε τις πεποιθήσεις μας προς εκείνες των άλλων προκειμένου να μεγιστοποιήσουμε την ακρίβεια αυτών που πιστεύουμε. Αυτή η διαδικασία είναι πιθανό να διέπεται από την αίσθηση της εμπιστοσύνης μας στις αρχικές μας πεποιθήσεις», έγραψαν οι συγγραφείς. «Αντίθετα, κανονιστική επιρροή είναι όταν αλλάζουμε τις πεποιθήσεις μας προς εκείνες των άλλων για λόγους που δεν σχετίζονται με την ακρίβεια π.χ. μπορεί να επιδιώξουμε να μεγιστοποιήσουμε τη συνοχή της ομάδας ή την κοινωνική αποδοχή».
Η έρευνα είναι η πρώτη του είδους της που δείχνει ότι ο εγκέφαλος συμπεριφέρεται διαφορετικά όταν υφίσταται πληροφοριακή επιρροή ή κανονιστική επιρροή.
Για να αναλάβουν τη μελέτη τους, οι ερευνητές προσέλαβαν ανθρώπους να παίξουν ένα παιχνίδι στον υπολογιστή. Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, ζητήθηκε από τους ανθρώπους να προσπαθήσουν να θυμηθούν πού βρισκόταν μια κουκκίδα που εμφανιζόταν στην οθόνη. Τους ζητήθηκε επίσης να αξιολογήσουν πόσο σίγουροι ήταν για την απάντησή τους. Μόλις το έκαναν αυτό, τους επετράπη να αναθεωρήσουν την προηγούμενη απάντησή τους αφού είδαν μια απάντηση από έναν υπολογιστή ή από τον συνεργάτη τους -τον οποίο είχαν συναντήσει πριν ξεκινήσει το πείραμα. Ενώ οι συμμετέχοντες είχαν την εντύπωση ότι ο συνεργάτης τους απαντούσε, αυτό ήταν στην πραγματικότητα από τον υπολογιστή.
Μια μαγνητική τομογραφία χρησιμοποιήθηκε για να δει τη δραστηριότητα στον εγκέφαλο ενώ παιζόταν το παιχνίδι.
Οι ερευνητές ανέφεραν ότι η εγκεφαλική δραστηριότητα διέφερε μεταξύ της κανονιστικής και της κοινωνικής επιρροής. Οι συμμετέχοντες που βίωσαν κανονιστική επιρροή έδειξαν ισχυρότερη δραστηριότητα στην περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τη λήψη αποφάσεων και την ενσυναίσθηση, μια περιοχή γνωστή ως dACC.
Η κανονιστική επιρροή έδειξε επίσης ισχυρότερες συνδέσεις με την περιοχή dACC από άλλες περιοχές του εγκεφάλου. Αλλά οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι εάν ένας συμμετέχων είχε χαμηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στην απάντησή του, ήταν πιο πιθανό να συμμορφωθεί με την απάντηση που του έδειξαν, ανεξάρτητα από το αν ήταν από τον υπολογιστή ή τον συνεργάτη του.
Ο Shane Owens, συμπεριφορικός και γνωστικός ψυχολόγος στη Νέα Υόρκη, είπε ότι δεν ήταν περίεργο πως όσοι δεν είχαν αυτοπεποίθηση επηρεάζονται πιο εύκολα. «Όταν έχουμε αμφιβολίες, κοιτάμε τους άλλους για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις επιλογές μας. Η ποιότητα των επιλογών μας έχει να κάνει πολύ με το πόσο κρίσιμοι είμαστε στην αξιολόγηση των πληροφοριών που παρέχουν, είτε αυτές προέρχονται από ενημερωτική είτε κανονιστική επιρροή. «Τις περισσότερες φορές, αυτό που λένε οι αληθινοί ειδικοί ή οι κοινωνικοί κανόνες παρέχουν αξιοπρεπείς εκτιμήσεις για καλές αποφάσεις. Προβλήματα εμφανίζονται όταν δεν αξιολογούμε την πηγή, την εγκυρότητα και την αξιοπιστία των πληροφοριών».
Ο Steven Siegel υπεύθυνος ψυχικής υγείας και ευεξίας στο Keck Medicine του USC είπε ότι είναι σημαντικό να είσαι ανοιχτός σε αλλαγή γνώμης. «Αν δεν αλλάξετε ποτέ γνώμη, είστε άκαμπτοι, δεν χρησιμοποιείτε τις πληροφορίες που έχετε στη διάθεσή σας και εγκαταλείπετε τη δύναμη να είστε προσεκτικοί και να κάνετε έξυπνες επιλογές», είπε ο Siegel. «Οι έξυπνοι άνθρωποι χρησιμοποιούν τις πληροφορίες που είναι διαθέσιμες και επαναξιολογούν τις αποφάσεις που παίρνουν σε συνεχή βάση. Πρέπει πάντα να είμαστε ανοιχτοί στην ιδέα της αλλαγής γνώμης. Γιατί αυτό σημαίνει ότι έχουμε την ικανότητα να μάθουμε. Και έχουμε τη δύναμη να λάβουμε πληροφορίες και να πάρουμε τη δική μας απόφαση. Αν είχαμε λίγο λιγότερη ακαμψία, θα υπήρχε πολύ λιγότερη διαφωνία», είπε ο Siegel.
Οι συγγραφείς της μελέτης υποστηρίζουν ότι η κατανόηση των μηχανισμών του εγκεφάλου πίσω από την κοινωνική επιρροή είναι σημαντική για την κατανόηση του τι συμβάλλει στην αλλαγή του μυαλού. Ο Owens είπε ότι είναι δυνατό να αλλάξουμε απόψεις για κάτι με υγιή τρόπο. Ξεκινά με το να έχουμε επίγνωση των επιρροών μας. «Είναι ζωτικής σημασίας να ξεκινήσετε με τις βασικές σας αξίες. Σκεφτείτε τι είναι πιο σημαντικό για εσάς -οικογένεια, χρήματα, υγεία, κοινωνική θέση, περιπέτεια κ.λπ.- κάθε φορά που παίρνετε αποφάσεις για το τι να σκεφτείτε και να κάνετε. Ίσως χρειαστεί να αλλάξετε γνώμη για να είστε πιο υγιείς, πιο ευτυχισμένοι και πιο καλά συνδεδεμένοι», είπε.
«Η ωρίμανση και η ανάπτυξη απαιτούν από εμάς να αλλάξουμε γνώμη κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Πολλά από αυτά συμβαίνουν χωρίς να το σκεφτόμαστε λόγω της κοινωνικής επιρροής και της επιθυμίας μας να αρέσουμε και να συμπεριλαμβανόμαστε σε μια ομάδα.
«Επειδή οι σκέψεις μας επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τα συναισθήματά μας. Οποιαδήποτε αίσθηση ότι η ζωή μας δεν πηγαίνει καλά ή ότι θα μπορούσε να είναι καλύτερη πιθανότατα θα φέρει με μια αλλαγή στις πεποιθήσεις μας. Σε αυτήν την περίπτωση, ανατρέξτε σε πολλές πηγές για πληροφορίες, να έχετε κρίση για όλα όσα βλέπετε, ακούτε ή διαβάζετε και πάντα να συμβουλεύεστε άτομα που εμπιστεύεστε ή που είναι πιστοποιημένοι ειδικοί στους τομείς τους», είπε ο Owens.
