Ερευνητές από το Ινστιτούτο Προηγμένης Τεχνολογίας Shenzhen, της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, μαζί με συνεργάτες τους από το Πανεπιστήμιο Aberdeen, ανακάλυψαν ότι η θερμοκρασία του σώματος ασκεί μεγαλύτερη επίδραση στη διάρκεια ζωής από το μεταβολικό ρυθμό. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature Metabolism.
Υπάρχει η φράση «ζεις γρήγορα, πεθαίνεις νέος». Προέρχεται από την παρατήρηση ότι άτομα με γρήγορο και επικίνδυνο τρόπο ζωής συχνά πεθαίνουν πρόωρα από ατυχήματα. Αλλά στη βιολογία έχει μια μάλλον διαφορετική σημασία. Προέρχεται από την παρατήρηση ότι τα ζώα με υψηλούς μεταβολικούς ρυθμούς («ζουν γρήγορα») τείνουν να πεθαίνουν νωρίτερα από εκείνα με αργό μεταβολισμό. Αυτό έχει παρατηρηθεί όταν συγκρίνονται τα διάφορα είδη, αλλά εντός των ειδών, η σχέση μεταξύ μεταβολισμού και διάρκειας ζωής είναι λιγότερο σαφής.
Γενικά, οι παρεμβάσεις που παράγουν παρατεταμένη διάρκεια ζωής -όπως ο θερμιδικός περιορισμός που οδηγεί σε χαμηλότερους μεταβολικούς ρυθμούς- συνάδουν με την ιδέα «ζεις γρήγορα, πεθαίνεις νέος». Ωστόσο, η άσκηση αυξάνει τον μεταβολισμό, αλλά, κατά μέσο όρο, φαίνεται να κάνει τους ανθρώπους να ζουν περισσότερο.
Ένα πρόβλημα με τον προσδιορισμό της επίδρασης του μεταβολισμού στη διάρκεια ζωής είναι ότι ο μεταβολισμός συχνά συνδέεται με αλλαγές στη θερμοκρασία του σώματος. Γενικά, οι χαμηλοί μεταβολικοί ρυθμοί συνδέονται με τη χαμηλή θερμοκρασία σώματος. Έτσι, όταν τα ποντίκια υπό θερμιδικό περιορισμό ζουν περισσότερο, δεν είναι ξεκάθαρο ότι η παρατεταμένη διάρκεια ζωής συνδέεται με τον χαμηλό μεταβολισμό τους ή τη χαμηλότερη θερμοκρασία σώματος.
Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια ασυνήθιστη κατάσταση όπου ο μεταβολικός ρυθμός και η θερμοκρασία του σώματος κινούνταν σε αντίθετες κατευθύνσεις για να προσδιορίσουν ποιος παράγοντας είναι πιο σημαντικός.
Όταν τα ποντίκια και τα χάμστερ εκτίθενται σε υψηλές θερμοκρασίες, ο μεταβολισμός τους πέφτει ενώ η θερμοκρασία του σώματός τους ανεβαίνει. «Διαπιστώσαμε ότι η έκθεση των τρωκτικών σε αυτές τις συνθήκες μείωσε τη διάρκεια ζωής τους. Ο χαμηλότερος μεταβολισμός δεν επιμήκυνε τη ζωή τους, αλλά οι υψηλότερες θερμοκρασίες τη συντόμευσαν», δήλωσε ο καθηγητής John R. Speakman, συγγραφέας της μελέτης.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μικρούς ανεμιστήρες για να παρέχουν αέρα πάνω από τα ποντίκια και τα χάμστερ που εκτέθηκαν σε υψηλές θερμοκρασίες. Αυτό δεν επηρέασε το μεταβολισμό τους, αλλά τα εμπόδισε να έχουν υψηλές θερμοκρασίες σώματος.
«Διαχωρίσαμε την επίδραση της θερμοκρασίας του σώματος στη διάρκεια ζωής από το μεταβολικό ρυθμό σε δύο είδη μικρών τρωκτικών που εκτέθηκαν σε υψηλές θερμοκρασίες. Είμαστε ενθουσιασμένοι με τα ευρήματα, ιδιαίτερα ότι η χρήση μικρών ανεμιστήρων πάνω από τα ζώα ανέστρεψε την επίδραση της υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος, μειώνοντας τη θερμοκρασία του σώματος χωρίς να αλλάζει ο μεταβολικός ρυθμός», δήλωσε ο Zhao Zhijun από το Πανεπιστήμιο Wenzhou.
Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, η θερμοκρασία του σώματος φαίνεται να είναι πολύ πιο σημαντικός μεσολαβητής της διάρκειας ζωής από τον μεταβολικό ρυθμό. Για αυτόν τον λόγο, ίσως ισχύει το ρητό «ζεις κρύος, πεθαίνεις γέρος».
Πηγή: Body temperature is a more important modulator of lifespan than metabolic rate in two small mammals, Nature Metabolism (2022). DOI: 10.1038/s42255-022-00545-5. www.nature.com/articles/s42255-022-00545-5.
